انتشار اولین بودجه تاریخ ایران در یک کتاب
اولین بودجه رسمی تاریخ ایران که مربوط به وزارت صنیعالدوله هدایت در سال ۱۲۹۹ شمسی است تا پایان مرداد ماه برای نخستین بار در کتابی منتشر میشود.
این کتاب با عنوان «طرح بودجه کل مملکت ایران سنه ایت ایل ۱۳۲۸» در ۱۶۰ صفحه تدوین شده و به زودی به صورت عکسی توسط انتشارات کتابخانه مجلس منتشر میشود. این کتاب در دو بخش (هزینه وزارتخانهها و پیشبینی عایدات) تدوین شده است. در بخش نخست هزینه دستگاههایی مانند مجلس و وزارتخانههای دربار، مالیه، عدلیه، امور خارجه، داخله، جنگ، معارف، اوقاف و فوائد عامه، صلاحت، تجارت و صنایع و پست و تلگراف آمده و در بخش دوم نیز به مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم که از قبل کارهای نظمیه به دست میآمده، محاسبه شده است.
سابقه نخستین بودجه رسمی که در تاریخ ایران تدوین شده، به حدود ۱۰۰ سال قبل و دوره دوم قانونگذاری در کشور برمیگردد، زمانی که صنیعالدوله وزیر دارایی وقت، آن را در سال ۱۲۸۹ هجری شمسی و با استناد به بندهای ۱۸ و ۲۰ قانون اساسی مصوب سال ۱۲۸۵ شمسی نوشت و در آن برای اولین بار درآمدها و هزینههای دولت در سند واحد درج شده بود.
صنیعالدوله که نخستینبار کارخانه نساجی را در ایران دایر کرده بود و طرح راهاندازی راهآهن سراسری را پیشنهاد کرد در مقدمه جالب نخستین بودجه ایران درباره ضرورت بودجهنویسی و خارج کردن دخل و خرج عمومی از دست شاه و قرار دادن آن در دست نمایندگان مردم توضیحات مبسوطی داده بود. او بودجهاش را براساس اصول فنی و در حالی تنظیم کرده بود که به درآمدهای نفتی اتکایی نداشت و در آن «اصل وحدت» بودجه رعایت شده بود.
ارسال نظر