مرکز پژوهشهای مجلس ارائه کرد
راهکارهای اعمال نظارت بر اجرای قانون
راهکارهای اعمال نظارت بر روند اجرای قوانین در مرکز پژوهشهای مجلس بررسی شد. به گزارش ایسنا، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهشها در پاسخ به درخواست جهانبخش محبینیا رییس هیات عالی نظارت، ضمن بررسی راهکارهای اعمال نظارت بر اجرای قوانین تصریح کرد که اعمال نظارت بر اجرای قوانین یکی از اقسام کلی کارکرد نظارتی پارلمان است که از یک سو موجب آگاهی مقنن از کیفیت قوانین تصویبی میشود و از سوی دیگر امکان کنترل اقدامات مقامات اجرایی و نظارت بر قوه مجریه را فراهم میکند. البته لازمه اعمال کارآمد این کارکرد، تمهید شیوههای موثر کسب اطلاع از نحوه اجرای قوانین به وسیله مقامات اجرایی است که به طور کلی میتوان این روشها را به دو بخش غیررسمی و رسمی تقسیمبندی کرد. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، سپس با احصای هر یک از این راهکارها، پیشنهادهایی برای اصلاح و بهبود روش کسب اطلاع از نحوه اجرای قوانین ارائه داد و افزود: ادبیات موجود در این خصوص بیشتر بر جنبه صلاحیتی مجلس متمرکز شده و صرفا نهادها و ابزارهای پیشبینی شده در قوانین عالی و عادی مورد شرح و بسط قرار گرفته است. در این میان آنچه نیاز به بررسی دقیق و عمیق دارد مطالعه رفتار قوه مقننه و قوه مجریه در این خصوص است. در این مرحله سوال اصلی این است که آیا مجلس به واقع توانسته است از صلاحیتهای موجود خود در امر نظارت بر اجرای قوانین بهره ببرد و کارکرد نظارتی خود را به طور مطلوب اعمال کند؟ اگر پاسخ به این سوال منفی باشد در مرحله بعد لازم است دلایل و علل این موضوع مورد مطالعه قرار گیرد. برای دستیابی به این مقصود قطعا روش مطالعه و موضوعات مورد بررسی از حد تشریح مواد قانونی و تحلیل هنجاری موضوع فراتر خواهد رفت. در این تحقیق لازم است نقش نیروها و نهادهای سیاسی دخیل در روابط قوه مقننه و مجریه در نظر گرفته شود و تحلیلها مبتنی بر وزن سیاسی واقعی هر یک از نیروها و نهادهای یادشده باشد. این تحلیل با روششناسی پیش گفته در خصوص مجلس شورای اسلامی که در چارچوب یک نظام سیاسی خاص و منحصر به فرد کارکردهای خود را اعمال میکند، اهمیت بسیاری دارد؛ به همین دلیل در این تحقیق باید از تئوریها و تحلیل موجود در مطالعات تطبیقی فراتر رفت و عناصر خاص و بومی را در نظر گرفت. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی افزود: بدون وجود چنین پشتوانه مطالعاتی حقیقتا نمیتوان گفت آیا مجلس از امکان بالقوه خود در امر نظارت بر اجرای قوانین بهره برده است یا خیر؟ آیا اصلاح راهکارهای موجود ضروری است و اگر چنین است در کدام بخش و تا چه حد این اصلاح باید انجام شود؟ آیا باید نهاد جدیدی تاسیس شود یا نهادی حذف شود؟ صرف نظر از بحثهای نهادی آیا در این خصوص نیازی به تغییر رفتار نمایندگان یا مقامات اجرایی وجود دارد یا خیر؟ چه بسا تحقیقاتی از این دست بیانگر کفایت صلاحیتی مجلس و فقدان اراده سیاسی لازم و کافی برای بهرهمندی از صلاحیتهای یاد شده باشد یا بر عکس. در صورت نیاز به انجام چنین مطالعهای میتوان در گام بعدی برنامهای مطالعاتی برای تحقیق درباره رفتار واقعی قوه مقننه و مجریه در خصوص موضوع مورد بحث تهیه و تدوین کرد.
ارسال نظر