یادداشتحکایت آشنای تئاتر و «همه»!
باز هم «تئاتر برای همه»؟!
بهزاد خاکی‌نژاد- ای کاش این «همه» را می‌شناختیم تا بتوانیم شعار تکراری «تئاتر برای همه» را دست‌کم برای خود توجیه کنیم. آیا مردم علاقه‌مند به تئاتر، دانشجویان و هنرجویان، هنرمندان، میهمانان شهرستانی جشنواره، رسانه‌ها و... جزئی از «همه» به شمار نمی‌آیند؟ پس کجایند؟ این «همه» که بلیت‌های جشنواره در این چند سال با شعار «تئاتر برای همه» به افرادی ویژه سپرده می‌شود و گیشه‌ها بلیتی ندارند و بلیت نمایش‌های خارجی بازار سیاه پیدا می‌کند و دانشجویان و هنرجویان و هنرمندان تئاتر از تنها فرصت غنیمت دیدن آثار خارجی در کشور باز می‌مانند؟ کجایند این «همه»؟
در دوره‌های پیشین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر دیدیم که شعار «تئاتر برای همه» در عمل توخالی بوده و نشانی از حرکت ندارد. میهمانان شهرستانی و دانشجویان در تب و تاب تماشای یکی دو نمایش خارجی به این در و آن در می‌زدند تا بتوانند بلیتی را با بهای بیش از دارایی جیبشان تهیه کنند و بر نگاه تخصصی خود بیفزایند.
رسانه‌ای‌ها که باید سهم بزرگ اطلاع‌رسانی و پوشش خبری و گزارشی جشنواره را در اختیار داشته باشند، با روابط حاکم بر رفاقت‌ها و دوستی‌ها به یکی دو نمایش خارجی و چند نمایش ایرانی رضایت می‌دادند تا دست‌کم یکی دو صفحه خود را در یک هفته جشنواره سیاه کنند؛ چرا که کارت خبرنگاران جشنواره همواره چند سالن این همایش را بیشتر پوشش نداده و برای تماشای نمایش دیگر سالن‌ها همچون تماشاگران عادی باید بلیت تهیه می‌کردند یا به صورت رایگان و هدیه از مرکز هنرهای نمایشی با روابط یا خرید به بهای چند برابر قیمت.
در چنین وضعیتی که نیروهای تخصصی تئاتر اعم از دانشجویان، هنرمندان و رسانه‌ها برای حضور در بزرگ‌ترین رویداد تئاتری کشور این‌چنین دست و پا می‌زنند، مردم علاقه‌مند به تئاتر را چه حاصل؟ ما از کدام «همه» سخن به میان می‌آوریم؟
کدام «تئاتر برای همه» در تجربه چند ساله این شعار به صحنه عمل نشسته است؟
دو روز را برای پیش‌خرید بلیت‌های جشنواره اعلام می‌کنند که مردم در این روزهای سرد زمستانی، ساعت‌ها به انتظار بازشدن گیشه‌ها صف می‌کشند به این امید که شانس یارشان باشد و چند تجربه اجراهای داخلی را دریابند، و گرنه اجراهای خارجی که به هنرمندان و منتقدان و خبرنگاران هم نمی‌رسد. هر سال می‌گویند برای دانشجویان تخصصی و هنرمندان هم سهمیه‌ای در نظر داریم؛ اما وقتی بلیت‌ها روانه نهادهای تئاتر یا دانشکده‌ها می‌شود، بین افرادی خاص تقسیم شده و اغلب علاقه‌مندان از تماشای آثار بی‌بهره می‌مانند.
*در چنین وضعیتی چگونه می‌‌توانیم دم از «تئاتر برای همه» بزنیم؟
شاید هدف متولیان تئاتر کشور از این شعار، تماشای نمایش‌های خیابانی لابه‌لای برف و یخ زمستان محوطه تئاتر شهر است؟
آن‌هم نمایش‌های مناسبتی که با روزهای محرم پیوند خورده است.
خوشبختانه یا متاسفانه در جشنواره بیست و ششم، بخش‌های متنوعی از جمله نمایش‌های دانش‌آموزی، دانشجویی، جشنواره سینایا و ... افزوده شده و از آثار مسابقه بین‌الملل داخلی کاسته شده است.
اگر این تنوع را به فال نیک بگیریم تا به بخشی از شعار «تئاتر برای همه» جامع عمل بپوشانیم و قشرهای دیگری از علاقه‌مندان این هنر ارزنده را به سوی جشنواره جذب کنیم، کاری بس ستودنی است؛ اما اگر هدف ایجاد توقع و آرزوی دست‌نیافتنی تهیه بلیت برای دیگر هنردوستان باشد، در تکمیل راه گذشته خود موفق بوده‌ایم که منظور از «همه» همان میهمانان ویژه مرکز هنرهای نمایشی و دلالان بازار سیاه بلیت بوده است. هر چند که «همه» واژه‌ای کلی و آرمانی است و در هر شرایطی بیشتر به شعار تعبیر می‌شود تا شعور؛ اما امید داریم تا در جشنواره بیست وششم که از روزهای پایانی هفته جاری کلید می‌خورد به عنوان تکراری«تئاتر برای همه» نزدیکتر شده یا دست‌کم این «همه» را باز شناسیم.
www.fadjritf.com
www.fadjrthearterfest.com
ارسال نظر