مکنده‌هایی گردوغبار خور
یوسف بهمن‌آبادی
مکنده‌ها وارد خانه‌ها شده‌اند تا با دشمن خود «گردوغبار» ستیزه کنند. آنها دوست پاکی و تمیزی هستند. وقتی به جریان می‌افتند ملاحظه هیچ شیء ریز را نمی‌کنند و هر آنچه سر راه است و مخل پاکیزگی، می‌خورند تا ماموریت خویش را تمام و کمال به انجام رسانند.

آنها با نام «جاروبرقی» معروفند. دستگاه‌هایی که همچون فیل راه می‌روند و خرطوم خود را در هر نقطه‌ای از خانه که امکان داشته باشد می‌برند تا مبادا را ذره‌ای خاک و آشغال زیر مبل، روی قرنیز، پشت تلویزیون، لای پرزهای فرش و غیره نمانده باشد و چهره خانه را کدر کرده باشد.
ورود تکنولوژی در زندگی انسان می‌رود تا همه چیز را به صورت ماشینی درآورد تا انسان امروزی برخی فعالیت‌های روزمره گذشتگان را کنار بگذارد و به اصطلاح نگاهی تازه و مدرن‌گرا نسبت به زندگی داشته باشد. انسان امروزی فردی مدعی است که احساس می‌کند علمش او را از ورطه سنت نجات داده و او را ممتاز ساخته است.
انسان امروز به داشتن تکنولوژی‌های جدید ماشینی می‌بالد و رفتار و کردار قدیمی‌تر‌های خود را به دلیل برخوردار نبودن از این ابزار به سخره می‌گیرد؛ هرچند متولی اسباب به اصطلاح مدرنیته نباشد.
به هر حال او خوشحال و مسرور می‌شود زمانی که یکی دیگر از ابزار تکنولوژی را وارد زندگی خود ساخته است و شاید غرور بر تارک وجودیش حایل می‌شود، هنگامی که مشاهده می‌کند میان هم‌سطح‌های خود به لحاظ داشتن تکنولوژی‌ جدید استثنا است. گرچه این احساس دیری نمی‌پاید و از انحصار افرادی خاص خارج می‌شود. تکنولوژی این گونه است.
اوایلش تب‌و‌تاب خاصی برای افراد خاصی راه می‌اندازد، حباب‌های «برتری» و «باکلاس بودن» در فضای روزمره زندگی در هوا معلق می‌شوند؛ اما پس از طی دوره‌ای وابستگی و شیفتگی فروکش می‌کند و حباب‌ها می‌ترکد و در واقع تکنولوژی از چنبره عده‌ای خاص درمی‌آید و همه‌گیر می‌شود. فرجام ورود یک تکنولوژی این چنین است؛ اما گذشته از نگاه بدبینانه به تکنولوژی، صورتی زیبا نیز بر آن متصور است و آن اینکه رفاه خاص خود را به همراه دارد و برای کسانی که از ساز و کارهای زندگی سنتی بیزارند، ارمغان نیکویی است. نوشتار فعلی ما روی «جاروی برقی» است. این دستگاه شکل پیشرفته جاروها است و در واقع کار جاروهای دستی را به صورتی ماشینی و مکانیزه انجام می‌دهد.
عمل تمیز کردن خانه، محل کار و غیره از جمله غبارروبی، جمع کردن آشغال است که توسط جارو انجام می‌شود. جاروهای دستی که شکل قدیمی‌تر آن، چوب خشک شده گیاهی به همین نام بوده است و در خانه‌ها مد بوده است.
گاهی وقت‌ها نیز همین وسیله، ابزاری برای تنبیه افراد خانواده به شمار می‌رفت، همان‌طور که الان لوله جاروبرقی همین نقش را در برخی خانواده‌ها به عهده دارد. به هر حال، با ورود ماشین و تکنولوژی به زندگی جاروهای دستی نیز از این پدیده مصون نماندند و جای خود را به مکنده‌ها داده‌اند.
تفاوت جاروی دستی با جاروی برقی در چند مورد مطرح می‌شود. جاروی دستی علاوه بر اینکه هزینه چندانی ندارد، انرژی برق مصرف نمی‌کند؛ اما انرژی انسان را می‌گیرد، کمر را به دردمی‌آورد و همچنین به اصطلاح امروزی‌ها بی‌کلاس است و اما جاروی برقی، انرژی زیادی مصرف می‌کند، هر چند جارو برقی‌هایی کم مصرف به بازار آمده است. هزینه زیادی باید بابت خرید و تعمیر آن پرداخت کرد، صدایش اعصاب را بازی می‌دهد؛ اما با کلاس است و خانه را حسابی تمیز می‌کند.
با توجه به اینکه جاروی برقی همانند دیگر کالاها در بازار حالتی رقابتی پیدا کرده است؛ اما دستگاه‌هایی هم وارد بازار شده که از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و ممکن است پس از چند بار مصرف موتور آنها بسوزد و هزینه‌های صرف شده به یک باره نابود شود.
بنابراین ضرورت دارد پیش از هر چیز از صحت کیفیت برند آن، خدمات پس از فروش و نیز ضمانتنامه اطمینان حاصل کرد تا در انتخاب کالا هنگام خرید سردرگم و دچار اشتباه نشویم. رضا رضایی، فروشنده لوازم خانگی در نظام‌آباد درباره ویژگی‌های یک جاروی خوب به مولفه‌هایی نظیر «رنگ»، «شکل و ظاهر»، «قیمت مناسب» و «کیفیت» اشاره می‌کند و می‌گوید: متاسفانه برخی کالاهای خارجی در مقایسه با کالاهای تولید داخل از کیفیت بالاتر و قیمت پایین‌تر برخوردارند و این امر موجب شده کالاهای خارجی فروش بیشتری داشته باشند.
البته این هشداری به مسوولان کشور است که نشان می‌دهد برخی تولیدات داخلی قدرت رقابت با کالاها را حتی در بازار داخلی ندارند و این امر در صورت تداوم می‌تواند فاجعه‌ای برای صنعت کشور تلقی شود. چراکه در آینده نه چندان دور خواه‌ناخواه وارد عرصه‌ای جهانی خواهیم شد که ناگزیر از آن هستیم. عرصه‌ای که در آن کیفیت و قیمت مهمترین مولفه‌های ورود و ماندگاری در آن محسوب می‌شود.
واقعیت این است که نمی‌توان در برابر کالاهای کم کیفیت داخلی از مردم انتظار داشت پول خود را به خرید این نوع کالاها اختصاص دهند، آنها برای پول انباشته خود زحمات زیادی کشیده‌اند. با این حال، چنانچه مردم از خرید کالاهای با کیفیت تولید داخل سرباز زنند و به خرید کالاهای مشابه خارجی گرایش پیدا کنند، این رفتار ضد ملی و ضد اشتغالزایی برای جوانان کشور به شمار می‌رود و بدون شک این افراد در بروز ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی مسوول و سهیم‌اند.