حمایت شورای حکام از برنامه کاری ایران و آژانس اتمی
دنیای اقتصاد- در جمع‌بندی نهایی که رییس دوره‌ای شورای حکام در پایان نشست شورای حکام ارائه داد، بر حمایت همه کشورها از فرآیند اجرای برنامه کار بین ایران و آژانس تاکید شد. سفیر ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه در گفتوگو با خبرنگاران ایرانی گفت که نشست اخیر شورای حکام آژانس نشان از موضع به شدت تضعیف شده آمریکا دارد. به گفته «علی‌اصغر‌سلطانیه»، در این نشست هیچ قطعنامه‌ای نداشتیم و جلسه شورای حکام با جمع‌بندی متوازنی تمام شد. سلطانیه با تاکید بر انزوای آمریکا، تاکید کرد: وضعیت فعلی به نفع جمهوری اسلامی است. در جمع‌بندی رییس شورای حکام همچنین از ایران و طرف‌های دیگر خواسته شد که حسن‌نیت خود را برای حل این مساله از طریق مذاکره نشان دهند. در این جمع‌بندی همچنین به نظرات برخی کشورها درباره اجرای پروتکل الحاقی و نیز اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل از سوی ایران اشاره شده است. گفت‌وگوی البرادعی و سعیدی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه نشست شورای حکام
در نشست فصلی شورای حکام، با یادآوری همکاری‌های تهران با آژانس
البرادعی خواهان اجرای پروتکل الحاقی شد
دنیای‌اقتصاد- طی دو روز گذشته، نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد.
موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران و گزارش مدیرکل آژانس، برای بررسی در دستور کار شورای حکام قرار داشت. در این نشست کشورهای عدم تعهد و گروه ۷۷ با قرائت بیانیه خود، از همکاری‌های تهران و آژانس و اقدامات البرادعی حمایت کردند. اروپا ضمن اذعان به مثبت بودن همکاری‌ها، آن را ناکافی خواند. آمریکا نیز تقریبا یک چنین موضع دوپهلویی اتخاذ کرد. روسیه اما در تمجید از روند اجرای «طرح اقدام» بسیار حرارت از خود نشان داد؛ اما همچون غربی‌ها خواهان تعلیق غنی‌سازی در ایران شد.
شاید صریح‌ترین موضع را نماینده ایران و نیز مدیرکل آژانس اعلام کردند. البرادعی ضمن تشریح مجدد همکاری‌های ایران با آژانس، از تهران خواست که برای سلب بهانه از مخالفان فعالیت‌های ایران، اجرای پروتکل الحاقی را از سرگیرد. علی اصغر سلطانیه نیز تاکید کرد که با پایان پاسخ‌دهی به سوال‌های آژانس جایی برای طرح موضوع ایران در شورای امنیت باقی نمی‌ماند.
البرادعی، یک علامت سوال
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ضمن تاکید مجدد بر عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده از ایران، علامت سوالی در مقابل «مواد اعلام‌شده» و آنچه جزو آن است، باقی گذاشت.
محمد البرادعی که روز پنجشنبه، در آغاز نشست شورای حکام سخنرانی می‌کرد، با اعلام اینکه آژانس تاکنون قادر نبوده است برخی وجوه مهم برنامه هسته‌ای ایران را راستی‌آزمایی کند، این «وجوه مهم» را برشمرد و گفت: آنهایی که به دامنه و ماهیت فعالیت‌های غنی‌سازی با سانتریفیوژ در ایران مربوطند و نیز آنهایی که به مطالعات نسبت داده شده و دیگر فعالیت‌هایی مربوطند که می‌تواند کاربردهای نظامی داشته باشد. فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده گذشته ایران به همراه این مسائل است که به ناتوانی آژانس در اصول پیشرفت در ارائه اطمینان نسبت به نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران منجر شده است و کمبود اعتماد نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را فراهم کرده است.
مدیرکل آژانس با بیان اینکه موارد مبهم گذشته باعث شد، شورای امنیت تعدادی قطعنامه صادر کند تا ضمن روشن شدن این موارد، به طور همزمان ایران اقداماتی از حیث اعتمادسازی انجام دهد، یادآور شد که در این مسیر ایران و آژانس بر طرح اقدام توافق کردند که «این طرح مطابق برنامه در حال پیشروی است.»
البرادعی با اشاره همکاری‌های جدی ایران در موضوعاتی از قبیل سانتریفیوژها و یادآوری اینکه ایران سند ۱۵صفحه‌ای درباره فلز اورانیوم را به آژانس ارائه کرده است، تاکید کرد: پیشرفت ما در ۲ماه گذشته به افزایش سطح همکاری از جانب ایران مطابق با طرح اقدام حاصل شده است.
مدیرکل آژانس با این حال از ایران می‌خواهد در ارائه اطلاعات و تسریع این همکاری، فعالانه‌تر عمل کند تا آژانس بتواند همه مسائل به تعویق‌افتاده باقی‌مانده را تا پایان سال جاری (میلادی) روشن کند.
البرادعی مجددا تاکید کرد: در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای فعلی ایران ما قادر بوده‌ایم، عدم انحراف همه مواد هسته‌ای اعلام‌شده را راستی‌آزمایی کنیم. ما همچنین یک رویکرد پادمانی را در تاسیسات نطنز در حال اجرا داریم که ما را قادر می‌سازد همه فعالیت‌های غنی‌سازی در آنجا راستی‌آزمایی کنیم.
البرادعی البته جای سوالی را باقی می‌گذارد که نمی‌توان درباره مواد اعلام‌نشده تضمین معتبری را ارائه کرد. با وجود این، وی از انصاف دور نمی‌شود و اذعان می‌کند که درباره هر کشوری که پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کند، نمی‌توان چنین تضمینی ارائه کرد. از این رو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خواستار ارائه اطلاعات بر مبنای پروتکل الحاقی از سوی ایران می‌شود و توضیح می‌دهد: این به ویژه در مورد ایران به دلیل سابقه فعالیت‌های اعلام نشده‌اش و نیاز به احیای اعتماد نسبت به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حیاتی است. همان‌طور که گزارش نشان می‌دهد، آگاهی آژانس درباره وجوه خاص برنامه فعلی ایران از سال ۲۰۰۶ از زمانی که ایران ارائه اطلاعات تحت پروتکل الحاقی و دیگر تدابیر شفاف‌ساز بیشتری را متوقف کرد تاکنون رو به افول گذاشته است.
به زعم البرادعی این به ویژه به تحصیل، تحقیق و توسعه و ساخت احتمالی سانتریفیوژها مربوط می‌شود. بنابراین من از ایران می‌خواهم بدون تاخیر اجرای پروتکل الحاقی را از سر بگیرد. آژانس به داشتن حداکثر شفافیت، نه‌تنها درباره برنامه گذشته ایران، بلکه به همان اندازه یا مهم‌تر از آن درباره فعالیت‌های کنونی ایران نیاز دارد. البرادعی افزود: به هر حال آژانس هیچ اطلاعات ملموسی درباره مواد هسته‌ای اعلام نشده احتمالی یا فعالیت‌های تسلیحاتی در ایران به غیر از مسائل عقب‌افتاده‌ای که به آن اشاره کردم، در اختیار ندارد.
البرادعی در پایان نشان می‌دهد که همچنان خواهان پیگیری مذاکرات، ادامه بررسی فعالیت‌های هسته‌ای ایران در آژانس و توقف تشدید فشارها بر تهران است.
البرادعی در پایان نطق آغازین خود در نشست شورای حکام گفت: طبیعتا در حالی که ما به تحقیقات خود درباره برنامه هسته‌ای گذشته و کنونی ایران ادامه می‌دهیم، من به درخواست از ایران مبتنی بر اتخاذ همه اقدامات اعتمادساز که شورای امنیت خواستار آن شده‌است، از جمله تعلیق فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی ادامه می‌دهم. این به نفع ایران و جامعه جهانی خواهد بود و بازگشت همه طرف‌ها به گفتوگو و مذاکره را تسهیل می‌کند. البرادعی تاکید می‌کند: هر چه مذاکرات سریع‌تر از سر گرفته شود، چشم‌اندازهای فرونشاندن این بحران بهتر خواهد بود. فقط از طریق چنین مذاکراتی است که راه‌حل جامع و دائم می‌تواند حاصل و اعتماد نسبت به مسیر آتی برنامه هسته‌ای ایران ایجاد شود.
اعتراف اروپا
تروئیکای اروپا در شورای حکام، شامل آلمان،انگلیس و فرانسه، پنجشنبه شب در نشست این شورا در وین، همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مورد تایید قرار داد. نماینده دائمی فرانسه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با قرائت بیانیه تروئیکای اروپا در شورای حکام، همکاری ایران با آژانس و ارائه اطلاعات اضافی از طرف جمهوری اسلامی به این نهاد سازمان ملل متحد را تایید کرد.
در این بیانیه آمده است: ما از ایران می‌خواهیم که همکاری خود را بهبود بخشد و در چند هفته آینده به مجموعه مسائل باقی مانده پاسخ دهد. نماینده دائمی فرانسه در آژانس افزود: ما فکر میکنیم که باید برای این روند، پایانی تعیین کرد و همان‌گونه که مدیرکل آژانس پیشنهاد کرده است، این امر در چند هفته پایان یابد.
فرانسه، انگلیس و آلمان در بیانیه خود با اذعان به برداشته شدن گام‌های مثبت از سوی ایران برای حل موضوع هسته‌ای این کشور، در عین حال آن را ناکافی توصیف کردند و گفتند که همکاری ایران، ماهیتی واکنشی و ناقص داشته است.
در بیانیه این سه کشور، همچنین ادعا شده است که نتایج همکاری ایران دلگرم‌کننده نیست و نباید فقط شاهد این روند باشیم و این امر باید واکنشی در شورای امنیت سازمان ملل داشته باشد و در آنجا اقداماتی سخت‌تر علیه تهران اتخاذ شود.
در بیانیه سه کشور اروپایی آمده است: هم موضوع ادامه غنی‌سازی و هم کاهش اطلاعات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران قابل قبول نیست. ما به حال و آینده برنامه هسته‌ای ایران به مانند گذشته توجه داریم.
این بیانیه تصریح می‌کند: ما تایید میکنیم که ایران گام‌های مثبتی برداشته است؛ اما از اینکه همکاری این کشور جزیی و انفعالی بوده است، ناامید هستیم. بنابراین نتایج به دست آمده درکل تشویق‌کننده نیست.
آمریکا نیز در بیانیه‌ای، از موضع این سه کشور اروپایی حمایت کرد.
یاس آمریکا
نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پنجشنبه شب با بیان اینکه کشورش از تلاش‌های آژانس برای روشن کردن تمام جوانب برنامه هسته‌ای ایران استقبال می‌کند، از اعتراف کشورهای غربی به همکاری سازنده تهران با آژانس و بی‌نتیجه بودن جنگ روانی و فشارهای واشنگتن ابراز ناامیدی کرد.
گریگوری شولت، در حاشیه نشست دوره‌ای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به تردید افکنی خود درباره گزارش مثبت البرادعی درباره همکاری مثبت ایران با این نهاد پرداخت و گفت: ما بار دیگر این نکته را ذکر میکنیم که از موضع ایران که تمام اطلاعات مورد مطالبه را ارائه نمی‌کند، نا امید شده‌ایم.
نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد: ما این مساله را در گذشته نیز دیده بودیم؛ وعده همکاری کامل تحت فشار بین‌المللی و بعد همکاری گزینشی و زمانی که چنین فشاری کاهش می‌یابد، فرار از آن. به گفته وی، اگر تهران واقعا می‌خواست که اوضاع برنامه هسته‌ای خود را روشن کند، فعالانه اطلاعات لازم را به بازرسان آژانس می‌داد.
شولت خاطرنشان کرد که آمریکا به‌رغم مایوس شدن خود، امیدوار است که مقام‌های ایران بالاخره تصمیم بگیرند گذشته و حال فعالیت‌های هسته‌ای خود را فاش کنند.
وی دولت ایران را فراخواند که از این فرصت برای حل تمام سوالات آژانس استفاده کند و با توقف برنامه هسته‌ای خود نسبت به آن ایجاد اعتماد کند تا مذاکرات برای حل اوضاع از طریق سیاسی آغاز شود.
نماینده آمریکا تاکید کرد که تنها از این طریق است که هم منافع ملت ایران رعایت می‌شود و هم نگرانی‌های جدی جامعه جهانی رفع خواهند شد.
این در حالی است که نماینده آمریکا در آژانس پیش از آغاز به کار نشست شورای حکام گفته بود واشنگتن امیدوار است شورای حکام را علیه ایران با خود همراه کند.
شولت ابراز امیدواری کرده بود: شورای حکام، ایران را به پیروی از خواسته‌های شورای امنیت سازمان ملل و تعلیق غنی‌سازی وادار کند. شولت به خبرنگاران گفته بود: من انتظار دارم بسیاری اعضای شورای حکام از گزارش البرادعی مبنی‌بر در خواست از ایران برای همکاری کامل با آژانس حمایت کنند.
حمایت نم و ۷۷
این امیدواری آمریکا چندان محقق نشد؛ چراکه برخی اعضا از جمله جنبش غیرمتعهدها و گروه ۷۷ در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور بیانیه‌ای از محمد البرادعی و نحوه مدیریت او در قبال برنامه هسته‌ای ایران حمایت کردند و رژیم صهیونیستی را به دلیل تضعیف آژانس مورد انتقاد شدید قرار دادند. کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، طی نامه‌ای به شورای حکام از البرادعی و تلاشهایش برای حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران حمایت کردند. البرادعی به دنبال گزارش هفته گذشته خود که در آن بر همکاری چشمگیر ایران با آژانس و مطابقت گفته‌های تهران با یافته‌های بازرسان تاکید کرده بود، هدف انتقادهای تند مقام‌های آمریکایی و رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. در نامه جنبش غیرمتعهد که با گشایش نشست فصلی شورای حکام در اختیار آن قرار گرفت، کشورهای در حال توسعه که بیش از یک سوم اعضای شورا از آنها تشکیل شده، حمایت و اعتماد کامل خود را به نحوه مدیریت البرادعی در پرونده هسته‌ای ایران ابراز کردند. آنها همچنین بدون اینکه مستقیما از رژیم صهیونیستی نام ببرند، این رژیم را به دلیل انتقادهای اخیرش از البرادعی به شدت مورد حمله قرار داده‌اند. در این نامه که به امضای نماینده کوبا رییس کنونی جنبش عدم تعهد و سودان رییس کنونی گروه ۷۷ رسیده، گفته شده است: اظهارات اخیر مقام‌های ارشد یک دولت با ارائه دیدگاهی منفی، مغرضانه و اشتباه از کار آژانس و مدیرکل آن که هر دو جایزه صلح نوبل دریافت کرده‌اند، با هدف انحراف افکار عمومی بین‌المللی مطرح شده است.
درخواست روس‌ها
از سوی دیگر نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تلاش‌های این سازمان در جهت حل مسائل باقی‌مانده در خصوص برنامه هسته‌ای ایران را بسیار مثبت ارزیابی و تاکید کرد که اجرای توافقات بین تهران و آژانس در برخی موارد از جدول زمانی نیز پیشی گرفته است.
گریگوری بردنیکوف، روز پنجشنبه ضمن سخنرانی در نشست شورای حکام در وین گفت: روند مثبتی که دیده می شود، تاکیدکننده صحت برخورد انتخاب شده از سوی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل مسائلی است که آژانس با آنها مواجه است.
وی در ادامه افزود که روسیه از فراخوان تهران به بازگشت به اجرای پروتکل الحاقی و توافقنامه ضمانت‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اتخاذ تدابیری برای اعتمادسازی، مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس، از جمله توقف غنی‌سازی حمایت می‌کند.
بردنیکوف افزود که تمامی این مطالبات هنوز به قوت خود باقی هستند و ایران باید آنها را اجرا کند. نماینده روسیه به عنوان گامی مهم در این راستا، توقف فعالیت در زمینه غنی‌سازی را عنوان کرد که به گفته وی می تواند راه را به سوی مذاکرات درباره توافقاتی همه جانبه با هدف حل مشکل هسته‌ای ایران بگشاید.
بردنیکوف همچنین یادآور شد که پیشنهاد روسیه درباره ایجاد کنسرسیوم‌های بین‌المللی ارائه خدمات در زمینه غنی‌سازی اورانیوم بر اساس شرایطی که برای تمامی طرفین سودبخش باشد، همانند مرکز بین‌المللی غنی‌سازی اورانیوم در آنگارسک، نیز هنوز به قوت خود باقی است.
انتظار ایران
اما آسوشیتدپرس به نقل از نماینده ایران در آژانس گزارش داد: تهران انتظار دارد پس از آنکه ایران به همه سوال‌های مربوطه درباره فعالیت‌های هسته‌ای‌اش در گذشته پاسخ داد، شورای امنیت سازمان ملل، پرونده هسته‌ای‌اش را ببندد.
علی‌اصغر سلطانیه روز پنجشنبه در حاشیه نشست ۳۰۰ عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خبرنگاران گفت: پس از آنکه آژانس پایان بازرسی‌های فعلی‌اش را اعلام کند، توجیه قانونی و فنی برای تداوم دخالت شورای امنیت باقی نخواهد ماند و دخالت شورای امنیت باید پایان یابد؛ هر چه زودتر بهتر. وی در ادامه تصریح کرد که آمریکا با تلاش‌های خود برای اعمال تحریم‌های جدید شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در حال «آلوده کردن فضای» تحقیقات آژانس درباره فعالیت هسته‌ای‌اش در گذشته است.
ارسال نظر