داوود کیانیان

تولید خلاق تئاتر در این دهه مورد توجه گروه‌های مهارتی تئاتری به ویژه گروه‌های نمایشی کودک قرار گرفته است.

اینکه به این شیوه تولید خلاق گفته می‌شود؛ نه به این دلیل است که شیوه‌های دیگر دارای خلاقیت نیستند، بلکه خلاقیت‌ ذاتی هنر و تئاتر است. پسوند خلاق در این شیوه تولید برای این در کنار تئاتر آمده است که متاثر از شیوه نمایش خلاق کودکان است. بنابراین مناسب است نخست با این شیوه اجرایی آشنا شویم.

نمایش خلاق ادامه منطقی نمایش‌بازی و بازی‌های نمایشی کودکان است. بازی زندگی کودک است. کودک بدون بازی دستش از زندگی و شناخت آن کوتاه می‌شود. در واقع بازی برای کودک یک فعالیت حیاتی است، نفس کشیدن در این فضا است که کم‌کم به طور طبیعی به خودشناسی و شناخت اطرافش دست می‌یابد. بخشی از این بازی‌ها، بازی‌های نمایشی است که کودک در آن نقش‌پذیر می‌شود و به اجرای آن می‌پردازد. این ویژگی (یعنی بازیگری) در واقع به بازی او رنگ و بوی نمایشی می‌دهد.

کودک در مرحله بعد به شکل ناب‌تری از نمایش دست پیدا می‌کند و آن نمایش بازی است. اگر در مرحله اول او بیشتر به بازی می‌پرداخت و درصد کمی از بازی‌هایش جنبه نمایشی داشت، در این مرحله فرمول برعکس می‌شود. به این معنی که فعالیتش بیشتر جنبه نمایشی دارد تا بازی. این تنها فرقی است که در کمیت این دو مرحله به چشم می‌خورد. اگر کمیت نمایش در نمایش بازی نسبت به بازی نمایشی رشد کرده است، در گرایش کودکان نیز این کمیت چشمگیر است؛ منتهی برعکس به این معنا که گویی چون این رشته کمی اختصاصی شده است، کودکان کمتری را نسبت به مرحله قبلی به خود جذب می‌نماید. کودکانی که استعداد و علاقه بیشتری به فعالیت نمایشی دارند.

تفاوت این دو نوع نمایش با نمایش خلاق در ظاهر یک تفاوت کمی به نظر می‌رسد؛ یعنی افزوده شدن مربی به نمایش بازی، اما همین تفاوت کمی، خود باعث تفاوت کیفی در فعالیت می‌شود.

کودک حتی حضور مربی را که معمولا در مهد یا پیش‌دبستانی روی می‌دهد، می‌پذیرد و ناخودآگاه تن به این تغییر کیفی می‌دهد. اگر در بازی‌های نمایشی و نمایش‌بازی به ارضا و لذت خود می‌پردازد، در نمایش خلاق به وسیله مربی به سوی اهداف آموزشی و تربیتی از قبل تعیین شده رانده می‌شود، هرچند که باز هم به این امر آگاه نباشد.