مواضع جان کری درباره ایران

با معرفی رسمی سناتور جان کری به‌عنوان گزینه باراک اوباما برای وزارت خارجه ایالات متحده، گمانه‌زنی درباره راه جدیدی که وی در سیاست خارجی این کشور خواهد گشود، شدت یافته؛ اما درباره سیاست احتمالی وی در قبال ایران، اسنادی که از سوی «ویکی لیکس» منتشر شده، بیانگر نکات مهمی است. به گزارش سایت خبری «تابناک»، در صورتی که تا چند روز دیگر، جان کری وزیر خارجه جدید آمریکا شود، یکی از مهم‌ترین دستورکارهای وی، برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود. نشریه معتبر «فارن پالیسی» سیاست خارجی) که اسناد ویکی لیکس درباره جان کری را بررسی کرده، می‌نویسد: نخستین اظهارنظر وی درباره برنامه هسته‌ای ایران، به گفت‌و‌گویی در سال ۲۰۰۵ با «میشل بارنیه»، وزیر خارجه فرانسه بازمی‌گردد. در این دیدار، کری اظهار کرده گفت‌و‌گو‌هایش در منطقه، وی را به این نتیجه رسانده که ایران همچنان در پی یک برنامه تسلیحاتی هسته‌ای است؛ اما به باور وی، هیچ جایگزین خوبی برای مذاکره نیست. هرچند وی در این دیدار، گزینه نظامی را رد نکرده، تاکید نموده که این کار «دشوار خواهد بود».

او همچنین با اشاره به تحریم‌های سازمان ملل، این تحریم‌ها را جایگزین مناسبی برای گزینه نظامی دانسته است. کری که در آن زمان به تازگی رقابت‌های انتخاباتی‌اش با جورج بوش را به پایان رسانده و از وی شکست خورده بود، گفته اگر وی رییس‌جمهور می‌شد، تلاش می‌کرد آشکارا و نیز پشت پرده، تماس‌هایی با ایران داشته باشد و به این ترتیب بود که پنج سال بعد، وی این فرصت را پیدا کرد تا برای برقراری یکی از این تماس‌های غیرعلنی و غیرمستقیم با ایران تلاش کند.

وی در جریان دیداری با امیر قطر در فوریه ۲۰۱۰ مدعی شده بود، تلاش‌های آمریکا برای برقراری تماس پشت پرده با ایران، بی‌پاسخ مانده و تاکید کرده بود، باید راهی برای گفت‌و‌گو با ایران پیدا شود. در این زمان، امیر‌قطر پیشنهاد کرده بود به نیابت از آمریکا با رییس‌جمهور ایران وارد گفت‌و‌گو شود. جان‌کری در پاسخ به این پیشنهاد گفته: «ایالات‌متحده در پی مذاکرات جدی است و تلاش دارد تا بر پایه سازگاری غیرتقابلی ایران با شروط آژانس و دیگر منافع دوجانبه، بنیان جدیدی برای روابط ایجاد کند».

وی این منافع دوجانبه و مشترک را شامل مبارزه با قاچاق مواد مخدر، طالبان و تجارت غیرقانونی دانسته است؛ افزون بر این، کری در این دیدار به امیر قطر گفته، وی نگران است که ایران گمان کند، هنوز با آمریکای سال ۱۹۵۳ روبه‌رو است که برای براندازی دولت ایران (دولت مصدق) تلاش می‌کرد.

او همچنین گفته، ایالات متحده تمایل ایران برای تبدیل شدن به یک بازیگر منطقه‌ای را به رسمیت می‌شناسد و خواهان مذاکره در این باره است که ایران چگونه قدرتی خواهد بود.

وی درباره وضعیت روابط آمریکا با ایران تاکید کرده: «ادامه حرکت در این مسیر تقابلی، دیوانگی است».

به هر حال، هرچند از زمان این دیدار تاکنون مسائل متعددی در روابط ایران با غرب به طور کلی و آمریکا به طور خاص رخ داده و بسیاری از مسائل را در این زمینه تغییر داده است، در صورتی که جان کری هنوز به دیدگاه‌های چند سال گذشته خود معتقد باشد، می‌تواند رویکردی تعاملی را در مساله هسته‌ای ایران برگزیند.