دنیای اقتصاد- به همان میزان که بازار رقابت‌های انتخاباتی در داخل کشور داغ شده است، جامعه بین‌المللی و رسانه‌های خارجی هم اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری ایران را پیگیری می‌کنند، به نحوی که شاید بتوان به جرات ادعا کرد که انتخابات فعلی ریاست‌جمهوری در ایران نه از اهمیت منطقه‌ای که از اهمیت جهانی برخوردار شده است.

نگاهی به مقالات تحلیلی، گزارش‌های خبری و اظهارنظر مقامات مختلف جهانی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران گویای این واقعیت است. اکنون از مقامات رسمی آمریکا از جمله باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا گرفته تا مقامات اروپایی و نیز مقامات برخی سازمان‌های بین‌المللی نظیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در انتظار برگزاری و روشن شدن نتیجه انتخابات ایران هستند و به نوعی سیاست انتظار را پیشه کرده‌اند. گزارش تحلیلی دنیای اقتصاد

واکنش بین‌المللی به انتخابات ایران

دنیای اقتصاد- ایرج جمشیدی، مجید اعزازی: به همان میزان که بازار رقابت‌های انتخاباتی در داخل کشور داغ شده است، به همان میزان هم جامعه بین‌المللی و رسانه‌های خارجی اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری ایران را پیگیری می‌کنند به نحوی که شاید بتوان به جرات ادعا کرد که اکنون انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران نه از اهمیت منطقه‌ای که از اهمیت جهانی برخوردار شده است.

نگاهی به مقالات تحلیلی، گزارش‌های خبری و اظهارنظر مقامات مختلف جهانی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران گویای این واقعیت است. اکنون از مقامات رسمی آمریکا از جمله باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا گرفته تا مقامات اروپایی و نیز مقامات برخی سازمان‌های بین‌المللی نظیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در انتظار برگزاری و روشن شدن نتیجه انتخابات ایران هستند و به نوعی سیاست انتظار را پیشه کرده‌اند. انتظار از این رو که معتقدند انتخاب هر کدام از چهار کاندیدای موجود می‌تواند حاوی پیامی خاص و گاه متفاوت درباره سیاست خارجی ایران طی چهار سال آینده باشد. مقامات رسمی چون باراک اوباما صراحتا اعلام کرده‌اند که در انتظار می‌مانند تا رییس‌جمهور جدید ایران انتخاب شود و آن گاه باب مذاکره میان تهران، واشنگتن را بگشایند و رسانه‌‌های بین‌المللی معتبری چون بی‌.بی‌.سی، سی‌.ان. ان، نیویورک تایمز، واشنگتن پست، اکونومیست و... در کنار شبکه‌های ماهواره‌ای خارجی زبانی چون بی‌.بی‌سی و VOA به تحلیل آرایشی انتخاباتی ایران می‌پردازند و معتقدند که رقابت اصلی بین میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد درمیان است و اکنون میرحسین موسوی به عنوان کاندیدای محوری این انتخابات شناخته می‌شود.

از جمله دیوید ایگنیشس سرمقاله نویس روزنامه واشنگتن پست، طی مقاله‌ای در این روزنامه به بررسی شانس چهار کاندیدای موجود می‌پردازد و می‌نویسد که محمود احمدی‌نژاد کم‌کم عرصه را به رقیب اصلی خود که عملگراتر و با تجربه‌تر از اوست، یعنی میرحسین موسوی واگذار می‌کند، اما در مقابل اکونومیست شانس احمدی‌نژاد را همچنان زیاد می‌بیند. این نشریه انگلیسی می‌نویسد که اگرچه به نظر می‌رسد احمدی‌نژاد برنده انتخابات باشد، اما با این وجود نباید دشواری‌ها و سختی‌های پیش روی احمدی‌نژاد برای پیروزی را فراموش کرد. اکونومیست اوضاع نابسامان اقتصادی و نگرانی‌های بین‌المللی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران را از جمله مشکلات احمدی‌نژاد می‌داند که ممکن است بر سرنوشت انتخابات تاثیرگذار باشد؛ ضمن اینکه اکونومیست هم میرحسین موسوی را رقیب اصلی احمدی‌نژاد می‌داند. به نوشته این مجله، اکنون ناراضیان از وضع موجود که حتی شامل گروه‌هایی از اصولگرایان نیز می‌شوند، گرد موسوی جمع شده‌اند.

واکنش مقامات جهانی به انتخابات

البته به موازاتی که رسانه‌های بین‌المللی به تحلیل انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخته‌اند، همزمان مقامات مهمی از کشورهای جهان هم به انتخابات ایران واکنش نشان داده‌اند که از جمله می‌توان در صدر این مقامات به باراک اوباما،‌ رییس‌جمهور آمریکا اشاره کرد. او گفته است که منتظر برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران می‌ماند و پس از آن گفت‌وگوها با مقامات ایران را آغاز خواهد کرد. اوباما امیدوار است تا پایان سال میلادی گفت‌وگوهای هسته‌ای آمریکا و غرب با ایران به نتایج مشخصی منجر شود. رییس‌جمهور آمریکا اواخر اردیبهشت ماه سال‌جاری در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل گفته است که ایران تا پایان سال جاری میلادی (دی ماه ۸۸) باید در رابطه با مساله هسته‌ای‌اش از خود حسن نیت نشان دهد. اوباما در این ملاقات به ایران هشدار داده است که تمایل آمریکا برای گفت‌وگوهای مستقیم را به عنوان ضعف آمریکا تلقی نکند. او همچنین خطاب به نتانیاهو که پیش از سفرش به آمریکا بارها و بارها نسبت به پیامدهای گفت‌وگوهای مستقیم آمریکا با ایران پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۲ خرداد هشدار داده بود، اظهار کرده است که قرار نیست تا ابد با ایران مذاکره داشته باشیم. اوباما همچنین تاکید کرده است که گفت‌وگوهای بین‌المللی با ایران کمی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران آغاز می‌شود. در این میان به نظر می‌رسد که روسیه یکی دیگر از اعضای گروه ۱+۵ که درباره موضوع هسته‌ای ایران با مقام‌های تهران گفت‌وگو می‌کنند، ارزیابی و نظر متعادل‌تری نسبت به آمریکا دارد.

الکساندر نسترنکو، سخنگوی وزارت خارجه روسیه به تازگی گفته است که انتخابات ریاست‌جمهوری یک مساله داخلی ایران است و در حال حاضر هر گونه ارزیابی در این باره بی‌پایه و اساس خواهد بود. این اظهارات در شرایطی بیان شده‌اند که یوری تاوروفسکی سردبیر مجله دیپلمات که تحت نظارت وزارت خارجه روسیه منتشر می‌شود، گفته است که برای ما مهم است که نظر مردم ایران را برای توسعه کشور خود در چهار سال آینده بدانیم. انتخاب ریاست‌جمهوری ایران گام بسیار مهمی برای توسعه دموکراسی اسلامی در ایران است. اگر چه روسیه تلاش می‌کند که چهره بی‌طرفانه‌تری نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران از خود به نمایش بگذارد، اما انگلیس از زبان دیوید میلیبند وزیر خارجه خود موضع‌گیری‌های صریحی در این باره ارائه کرده است. میلیبند دیروز با اشاره به پیشینه فعالیت‌های انگلیس در ایران به گونه‌ای سخن گفته است که از روی میز بودن گزینه دخالت در انتخابات ایران از جانب لندن حکایت دارد.

وزیر خارجه انگلیس در گفت‌وگو با روزنامه تایمز لندن گفته است: من کلماتم را با دقت انتخاب می‌کنم... با توجه به تاریخ انگلیس و ایران، آخرین کاری که من ممکن است انجام دهم، آغاز دخالت در مبارزات انتخاباتی ایرانیان است.

میزگردهای انتخاباتی

البته در کنار موضع‌گیری رسانه‌های بین‌المللی و مقامات خارجی به انتخابات ایران، برخی میزگردهای انتخاباتی عمدتا در اروپا و آمریکا برگزار شده است که در این میزگردها با حضور شخصیت‌های ایرانی به بررسی اوضاع انتخابات ایران پرداخته‌اند. از جمله بی.بی.سی گزارش داده که دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن (سواز) جمعه شب بیست‌ونهم ماه مه برابر با هشتم خرداد۱۳۸۸، میزبان یک جلسه تحلیلی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بود که به ابتکار انجمن بین‌المللی دانش آموختگان ایرانی برگزار شد و تا پاسی از شب ادامه داشت.

مسعود بهنود روزنامه نگار مقیم لندن، احمد سیف استاد علوم سیاسی دانشگاه استافورد شایر، عطاا... مهاجرانی، وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت محمد خاتمی و علی اکبر موسوی خوئینی، نماینده مردم تهران در دوره ششم مجلس شورای اسلامی از سخنرانان این میزگرد انتخاباتی بودند. به گزارش بی.بی.سی موضوع سخنرانی مسعود بهنود در این جلسه درباره وضعیت رسانه‌ها و نقش آنها در انتخابات بود. بهنود سخنرانی خود را با ذکر خاطره ای از دوره بیستم مجلس شورای ملی آغاز کرد که در جریان رقابت‌های انتخاباتی آن برای اولین بار نامزدها به مناظره پرداختند، اما با شدت گرفتن اتهام‌ها مناظره به دستور شاه تعطیل شد. احمد سیف، دومین سخنران جلسه انتخاباتی در دانشکده سواز بود. موضوع سخنرانی وی وضعیت اقتصادی ایران بود.سیف گفت که در موضوع اقتصاد نمی شود گفت چه سیاستی خوب و کدام روش بد است، بلکه با بررسی مشکلات کشور می‌توان سیاست‌های اعمال شده را محک زد و آن را ارزش‌گذاری کرد. به گفته او، دولت فعلی ایران استفاده از آمار را در این کشور غیر ممکن کرده است؛ چون آمارهایی که دولت ارائه می‌کند نه با آمارهای دیگر بخش‌های دولت همخوانی دارد و نه با آمارهای بین‌المللی. علی اکبر موسوی خوئینی در سخنرانی خود که موضوع آن نقش دانشگاه و جنبش دانشجویی بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، عمده ای از وقت خود را به گرامیداشت یاد دانشجویان دربند اختصاص داد. خوئینی با اشاره به هفتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که محمد خاتمی در آن به پیروزی رسید، به نقش دانشجویان اشاره کرد و گفت که فعالیت انتخاباتی آقای خاتمی از دانشگاه صنعتی شریف آغاز شد و دانشجویان و دانشگاه بدون هیچ چشمداشتی سهمی عمده در پیروزی او داشتند. اما موضوع سخنرانی عطاالله مهاجرانی آسیب شناسی انتخابات بود. مهاجرانی گفت؛ موضوع سخنرانی اش گرچه آسیب شناسی انتخابات است، اما می‌توان آن را تهدید شناسی نام داد، چرا که مسائلی که ایران با آن رو به رو است، فراتر از آسیب است و تراکم این آسیب‌ها را می‌توان تهدید نام داد. به گفته مهاجرانی، حکومت‌ها زمانی با آسیب و تهدید رو به رو می‌شوند که دچار توهم شوند و توانایی‌هایشان را بیش از آنچه که هست برآورد کنند.

انتخابات و ماهواره‌ها

البته می‌توان به توجه ویژه برخی تلویزیون‌های ماهواره‌ای متعلق به انگلیس و آمریکا به انتخابات ایران هم اشاره کرد. در این میان شبکه ماهواره‌ای VOA متعلق به دولت آمریکا و شبکه تازه تاسیس بی.بی.سی متعلق به دولت بریتانیا به صورت ویژه‌ای روی انتخابات ریاست‌جمهوری ایران متمرکز شده‌اند و برنامه پخش می‌کنند. در این میان VOA با نگاه کاملا بدبینانه‌ای به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران می‌پردازد و بسیاری از کسانی که در میزگردهای این شبکه آمریکایی حاضر می‌شوند عملا در راستای تشویق ایرانی‌ها به تحریم انتخابات گام بر می‌دارند و همین مساله هم به بروز اعتراض‌هایی از ناحیه جناح‌های سیاسی داخل ایران منجر شده است. شبکه تلویزیونی بی.بی.سی فارسی هم به همان شیوه شناخته شده انگلیسی‌ها سعی در انتشار اخبار و تصاویر انتخاباتی ایران دارد. هر چند جناح اصلاح‌طلب هم به این شبکه تلویزیونی انتقاد شدید دارد و معتقد است این شبکه در انتخابات جانب حرفه‌ای و بی‌طرفی را رعایت نکرده است.