کزازی: ترانه‌های سوگواری نازیبا شده‌اند

فارس- میرجلال‌الدین کزازی معتقد است که اگر آیین‌های سوگواری عاشورا نمی‌بود، بخشی گسترده‌ای از آهنگ‌ها و مقام‌های موسیقی ایرانی از دست می‌رفت. این پژوهشگربرجسته ادبی گفت: یکی از گونه‌های سخن‌ پارسی یا حتی می‌‌توان گفت ایرانی آن است که ‌می‌توانیم آن را سوگ‌سرود بنامیم. سوگ‌سرود دو گونه کاربرد در پهنه ادب ایران داشته است و کمابیش دارد. یکی آن است که در کالبدهای سخن پارسی مانند چامه یا گاهی غزل سخن‌وری در سوگ، طبع آزموده است و سروده‌ای را در پیوسته است.

وی ادامه داد: گونه دیگر که بیرون از ادب رسمی است، آن است که می‌توانم آن‌را ترانه‌های سوگ بنامیم. این ترانه‌های سوگ در آیین‌های اندوه و دریغ بکار برده می‌شده است. نوحه‌خوانان آن را می‌خوانده‌اند. به سخن دیگر این سروده‌ها از دید کالبد و ساختار ترانه بوده است. ترانه در معنای سروده‌ای که پدید می‌آید برای آن‌چه و خنیا خوانده بشود. کزازی خاطرنشان کرد: اما آن‌چه در این سالیان ما در این گونه از ترانه می‌بینیم که ترانه سوگ است، سستی و بی‌اندامی و نااستواری این ترانه‌ها است. ترانه‌های پیشین که زیبا و استوار و ادبی است کمتر خوانده می‌شود، ترانه‌هایی که زیبنده آیین سوگواری نیست جای آن‌ها را گرفته است. این دگرگونی به هیچ روی شایسته آیینی کهن که در آن مردانی بزرگ و آزاد ارج نهاده می‌شوند، نیست و داستان دلاوری و مرگ سرخ شکوهمندشان با آنچه گفته می‌شود، سازگار نیست. ترانه می‌باید هم‌سنگ و هم‌ساز باشد با این شکوه و والایی