در دوران ریاست جمهوری اوباما چه کسانی منتفع و چه کسانی متضرر می‌شوند؟

بازار اوباما سودها و ضررها

محسن رنجبر
«با دولت جدید، به بخش‌های مختلف اقتصادی کمک خواهد شد یا زیان خواهند دید». صبح روز پنجم نوامبر، سرمایه‌گذار‌ها دائما درباره اثرات چندجانبه مثبت یا منفی با یکدیگر حرف می‌زدند که باراک اوباما، تا ۲۰ ژانویه بر بخش‌های مالی مختلف خواهد گذاشت، آنها شاید از تمام ماجرا خبر داشته باشند.

محسن رنجبر

«با دولت جدید، به بخش‌های مختلف اقتصادی کمک خواهد شد یا زیان خواهند دید». صبح روز پنجم نوامبر، سرمایه‌گذار‌ها دائما درباره اثرات چندجانبه مثبت یا منفی با یکدیگر حرف می‌زدند که باراک اوباما، تا ۲۰ ژانویه بر بخش‌های مالی مختلف خواهد گذاشت، آنها شاید از تمام ماجرا خبر داشته باشند.

احتمالا رییس‌جمهور جوان صدماتی را متحمل خواهد شد، اخیرا که این احتمال می‌رود که تا روز معارفه، بازارهای مالی همچنان در بخش مراقبت‌های ویژه بن‌برنانک محبوس باشند!

با این حال، در میان سرمایه‌گذارها، غالبا تصورات بر واقعیات غلبه می‌یابند. به نظر این افراد، پیروزی اوباما، تاکنون سبب شده است که برخی از این نمایش‌های مراقبت‌های ویژه اقتصادی افزایش یابند. زیرا طبق طرح بیمه اقتصادی وی، تقاضا برای کمک‌های عمومی افزایش خواهد یافت و تقاضا برای شرکت‌هایی که سودهای (رانت‌های) مربوط به آن را در اختیار دارند، زیاد خواهد شد. انتظار می‌رود که با پیروزی وی، ارزش سهام شرکت‌های زغال‌سنگ کاهش یابد، چون اوباما به طور غیرمستقیم گفته است که تا زمانی که اثبات نشود تکنولوژی استفاده از زغال پاک و سالم است، نباید از این سوخت کثیف استفاده کرد.

حال با حضور اوباما، چه کسانی منتفع می‌شوند و چه کسانی ضرر می‌کنند؟ در این‌جا، گزارشی در این باره ارائه می‌شود.

بازار

اگرچه امیدی که به اوباما وجود دارد؛‌ سبب شد که بزرگ‌ترین ترقی و بهبودی که تا به حال در روز انتخابات رخ داده است، به وجود آید - شاخص داو‌جونز، در روز سه‌‌شنبه، ۳۰۵واحد، یا به عبارتی ۳/۳درصد افزایش یافت - اما این مقدار افزایش، در روز بعد از انتخابات، به دلیل خبرهای مایوس‌کننده اقتصادی، کمتر شد. باید منتظر نوسانات بیشتری باشیم. تا زمانی که برای بازار مشخص شود که تاثیر حضور اوباما به سهام، مثبت است یا منفی و میزان این تاثیر چقدر است، شاهد این بی‌ثباتی‌ها خواهیم بود.

استوارت شوایتزر، یکی از استراتژیست‌های بازار جهانی بانک خصوصی JPMORGAN نیویورک می‌گوید: «این روند نزولی که بسیار بی‌سروسامان است، ادامه خواهد یافت» پیش‌بینی وی این است که تا پایان ۲۰۰۹، نوسانات بزرگی در هر دو جهت رخ خواهد داد. وی می‌گوید: «فعلا هزینه‌های مربوط به امنیت و آرامش بازار، افزایش خواهد یافت.»

عملکرد اوباما می‌تواند به گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی را به ادامه مشکلات موجود متقاعد سازد.

اگر رییس‌جمهور منتخب، برای معرفی تیم اقتصادی دولت خود تا ژانویه صبر نکند و همین حالا آن را اعلام کند، می‌تواند سرمایه‌گذاران را متقاعد کند که مشکلات ادامه خواهد یافت؛ کاری که وی آن را انجام داد!

در عین حال اوباما خاطرنشان ساخت که در انتخاب رییس خزانه‌داری، بسیار دقت کرده است.

رییس‌جمهور جدید، چه کار دیگری می‌تواند انجام دهد؟ با توجه به این که اقتصادهای مختلف در سراسر دنیا، تحت فشار قرار دارند، حداقل یک سال طول خواهد کشید تا سیاست‌های مالی وی بتواند بازارهای بورس را تحت تاثیر قرار دهد.

داگلاس کلیگات (DOUGLAS CLIGGOT)، یکی از استراتژیست‌های سابق JPMORGAN، که هم‌اکنون جزو مدیران صندوق بخش کوتاه مدت و بلند مدت داور(DOVER FUND) است، می‌‌گوید: «امروز، در شرایط نگران‌کننده‌ای قرار داریم و سرمایه‌گذارها، به هیچ وجه تمایل ندارند شرایط بعد از این بحران را در نظر آورند.»

خدمات مالی

بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند که سهام بانک‌ها، واسطه‌ها و دیگر شرکت‌های مالی، که امسال افت کرده‌اند، با حضور اوباما، حتی می‌توانند بیشتر سقوط کنند. آنها فکر می‌کنند که از سوی دولت، واکنشی برای تنظیم بازار صورت خواهد گرفت که مانع بازگشت به حالت عادی خواهد شد.

استوارت‌ هافمن (STUART HOFFMAN)، اقتصاددان ارشد گروه خدمات مالی PNC در پترزبورگ، اعتقاد دارد که رییس خزانه‌داری اوباما، احتمالا در مقایسه با هنری پاولسون، رییس فعلی آن، که بیشتر دوران شغلی‌اش را در

GOLDMAN SACHs گذرانده است، دخالت‌های کمتری در وال‌استریت خواهد کرد. وی می‌گوید که رییس جدید، احتمالا برای اتخاذ سیاست‌های نظارتی، «سختگیر»تر خواهد بود.

حتی اگر این گونه باشد، مقابله با سقوطی که در بازارهای مالی در حال وقوع است، سخت می‌باشد. تا این موقع از سال، شاخص مالی STANDARD & POOR، حدود ۵۱درصد کاهش یافته است و با ارزشی به میزان ۳/۱۱برابر درآمدهای سال ۲۰۰۹ مبادله می‌‌شود.در مقابل آن، شاخص S&P ، ا۶/۳۶درصد کاهش داشته است. به نظر شوایتزر، بعد از آن که اثرات بحران از میان بروند، بازارهای مالی، جذاب‌ترین بخش خواهند بود.

زیر ساخت‌ها

اوباما اعلام کرده است که می‌خواهد جاده‌ها، پل‌ها و سیستم فاضلاب آمریکا را که در حال ویران شدن است، تحت حمایت قرار دهد و به این خاطر، تعهدات شهری در حال افزایش هستند. احتمالا دولت اوباما، بودجه بیشتری به ایالت‌ها اختصاص خواهد داد، که سبب خواهد شد جریان نقدینگی در آنها بیشتر شده و امکان تکمیل پروژه‌های قبلی و آغاز پروژه‌های جدید، فراهم آید. این هماهنگی باعث خواهد شد که بازار شهری، جان تازه‌ای بگیرد. اخیرا در برخی از شهرها، معافیت‌های مالیاتی بیشتر از ۶درصدی اعمال شده‌اند.

سهام زیر ساخت‌ها، وضعیت بغرنج‌تری دارند. کلیگات و افراد دیگر، نسبت به خرید سهام گروه‌های صنعتی مثل فولاد، که به خاطر شرایط اقتصادی بسیار صدمه دیده‌اند، هشدار می‌دهند. آنها امیدوارند که افزایش چشمگیر هزینه‌های دولت در بخش زیر‌ساخت‌ها، سبب تکان این بخش شود. سهام «فولاد ایالات متحده» تا‌کنون ۷۲درصد کاهش یافته است.

دفاع

از نظر بسیاری از تحلیلگران، بخش دفاع، جزو بازنده‌ها و بخش‌هایی که ضرر می‌کنند، است.

زیرا شخصیت‌های مطرح دموکرات، اعلام کرده‌اند که بودجه دفاعی را به شدت تغییر خواهند داد.

به گفته بارنی فرانک (BARNEY FRANK) رییس «خدمات مالی مسکن» مبنی بر آن که بودجه دفاع، باید به میزان ۲۵درصد کاهش یابد، به تیتر اول روزنامه‌ها تبدیل شد.

اما داوزاخیم، (Dov Zakheim)، معاون اول بوزآلن همیلتون، (Booz Allen Hamilton) که متخصص امور دفاعی است، اعتقاد دارد که هزینه‌های دفاعی واقعا کاهش نخواهد یافت. قبل از هر چیز، حتی اگر اوباما، سربازان آمریکایی را از عراق خارج کند، امکان چندانی برای تغییر بودجه عملیات و پشتیبانی ندارد. وی می‌گوید که هزینه این کار، با در نظر داشتن مشکلات مربوط به جابه جایی سربازها و تجهیزات به همان اندازه نگه داشتن آنها در عراق است. علاوه بر آن اوباما قصد دارد که تعداد سربازان را در افغانستان افزایش دهد که صرفه‌جویی‌های کنونی را بی‌اثر خواهد ساخت.

همچنین شاید اوباما نتواند هزینه‌های مربوط به جنگ افزارها را کاهش دهد. مثلا اگر بخواهد هزینه‌های مربوط به جت

اف- ۳۵ «لاک هید مارتین» (Lockheed Martin) را کاهش دهد مسلما عواقب ناخواسته‌ای به بار خواهد آورد. هزینه‌های متوسط این جت، به شدت افزایش خواهد یافت و سبب خواهد شد که بسیاری از هم‌پیمانانی که قصد خرید این جت‌ها را دارند و هزینه‌های بخش R&D را افزایش داده‌اند به شدت ضرر کنند.

بنا به دلایلی از این قبیل قیمت سهام دفاعی افزایش خواهد یافت. ریتون (Raytheon) در هفته‌های اخیر تخمین زده است که درآمدهایش در سال ۲۰۰۹ افزایش خواهد یافت. این امر، باعث شده است که ارزش سهام آن، در مقایسه با کاهش ۶/۳۶درصدی که در کل بازار رخ داده است،‌ تنها ۱۹درصد کاهش یابد. این سهام در حال حاضر با ارزشی برابر با مقدار منطقی ۶/۱۰ برابری درآمدهای تخمین‌زده شده برای ۲۰۰۹ مبادله می‌شوند.

انرژی‌های سبز

تعهد اوباما برای ایجاد صنایع انرژی سبز که سبب کاهش وابستگی آمریکا به منابع خارجی نفت خواهد شد، با توجه به واگذاری‌هایی که اخیرا در این بخش صورت گرفته‌اند، باعث می‌گردد که یک انرژی جایگزین برای همه بخش‌ها فراهم آید. هر بار که هزینه‌های زیاد تامین اعتبار، ظرفیت تولید را کاهش دهد، تقاضا از جانب ایالات متحده افزایش خواهد یافت. جنزپیرز (Jens Peers) از مدیران بخش اوراق بهادار، که در موسسه مدیریت دارایی‌های KBC، از اعضای گروه KBC بلژیک بر سرمایه‌های مربوط به انرژی‌های جایگزین نظارت دارد، معتقد است که این امر سبب خواهد شد

که بخش‌های پایینی در برخی از شرکت‌هایی که موقعیت بهتری دارند، سود ببرند. پیرز، عملکرد شرکت «سیستم‌های بادی وستاس» (VWDRY) را که یک تولیدکننده دانمارکی توربین‌های بادی است، می‌پسندد. CEO اظهار کرده که این شرکت، امیدوار است که بتواند تا سال ۲۰۱۰، تعداد کارمندانش در آمریکا را سه برابر کرده و تقریبا به ۴۰۰۰نفر برساند.

این شرکت، در بخش انرژی‌های خورشیدی، مالک شرکت «قطعات الکترونیکی MEMC» ا(WFR) است که تولیدکننده ویفر‌های سیلیکونی است که در کامپیوترها، وسایل الکترونیکی خانگی، سیستم‌های دفاعی و قطعات مورد استفاده در سلول‌های خورشیدی به کار می‌روند و در سن پیترز در میسوری واقع است. امسال،‌سهام این شرکت ۸۰درصد کاهش یافت و به میزان ۲/۴ برابر مقدار تخمین زده شده برای ۲۰۰۹ مبادله می‌شود.

از آنجا که اوباما، مدافع سیستمی است که گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد، خدمات عمومی آمریکا، به جای استفاده از زغال به سمت جایگزین‌هایی از قبیل گاز طبیعی سوق خواهند یافت. با توجه به اقتصاد ضعیف کنونی، ممکن است این طرح برای مدتی مورد حمایت قرار گیرد، اما نهایتا به تولیدکننده‌های زغال، مثل (BTU) Peabody Energy و Energy Massey(MEE) ضرر خواهد رساند.

تولیدکنندگان اتومبیل

هم اوباما و هم دموکرات‌های عضو کنگره قول داده‌اند که صنعت اتومبیل ایالات متحده را نجات دهند. روز جمعه پیش، اوباما، این صنعت را «ستون تولید آمریکا» نامید. اما سرمایه‌گذارها به‌رغم بازدهی‌های دو رقمی این صنعت، نباید گمان کنند که بهترین شرایط به وجود آمده و لذا، به سمت اوراق قرضه این شرکت‌ها هجوم برند.

دیوید کاتاک (David Kotok)، از اعضای گروه مشاورین کامبرلند (Cumberland) می‌گوید: مراقب باشید. آیا سهام ممتاز فانی می (Fannie Mae) را به خاطر دارید؟ بعد از آن که دولت، غول وام‌های مسکن را مهار کرد، آن اوراق بهادار تقریبا بی‌ارزش شدند. وی معتقد است طرح نجات مالی شکست خواهد خورد، چرا که هزینه‌‌های تولید بسیار زیاد هستند و بازار اتومبیل دنیا، ظرفیت اضافی دارد. بنابراین، خودروسازهای آمریکایی در آخر خط هستند.

مراقبت‌‌های بهداشتی

ضربه‌های بزرگی از جمله تلاش‌های دموکرات‌ها، سبب شد که شرکت‌های داروسازی به زحمت بتوانند یک طرح عملی جهانی در رابطه با مراقبت‌های بهداشتی تهیه کنند. تولیدکنندگان دارو، نگران کاهش درآمد خود هستند، چرا که دموکرات‌ها آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند که بر سر قیمت‌های پایین‌تر برای داروها، به مذاکره بپردازند. در روز بعد از انتخابات، سهام (Pee)‌اPfizer و GlaxoSmith Klineت(GSK)، ا۸درصد کاهش یافت. هر یک، تقریبا با ۳۰درصد کمتر از میزان ۵۲هفته‌ای خود مبادله می‌شوند.

اما در بخش مراقبت‌های بهداشتی، برنده‌هایی نیز می‌توانند وجود داشته باشند. به نظر کلیگات صنایع دارویی توا (TEVA) که تولیدکننده داروهای عمومی است از هرگونه فشاری در امر قیمت‌گذاری داروها، سود خواهد برد. مایکل مک‌آلیستر (Michael MCALLister) اCEO شرکت هومانا (HUM)، گفته است که استفاده از سیستم‌های تکنولوژی و دیگر موارد مشابه در بازار بیمه، برای شرکت متبوع وی سودآور بوده است. شرکت‌‌های Medo Health Solutions(MHS)S و Express Scripes نیز که ارائه کننده خدمات دارویی هستند، منتفع شدند.شاید امیدوار‌کننده‌ترین نکته برای بخش بهداشت، این امر باشد که وقتی که دولت اوباما، راهی برای برون‌رفت از بحران مالی فعلی بیابد، مردم به مسکن‌های با دوز بسیار بالا نیاز خواهند داشت!

منبع: اکونومیست