تلویزیون از موسیقی پاپ حمایت نمی‌کند

عکس:حمید جاوید

پیمان شیخی

فرمان فتحعلیان خواننده عرصه موسیقی پاپ یا بهتر بگوییم موسیقی تلفیقی کشورمان است که فعالیت خود را به صورت رسمی با حضور در جشنواره موسیقی پاپ سال ۱۳۷۷ آغاز کرد.

این درحالی است که پیش از آن نیز با آهنگسازی یک آلبوم موسیقی با جان برای خوانندگان قوال هندوستان و خوانندگی یک قطعه موسیقی باجان در آلبوم دیگری به همراه این خوانندگان فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه موسیقی آغاز کرده بود.

تاکنون آلبوم‌های مقیم، راه عشق و مست و خراب را از فرمان فتحعلیان شنیده‌ایم و به زودی آلبوم «با مردم بیگانه» را روانه بازار موسیقی کشورمان می‌کند.

لطفا قدری از آلبوم جدیدتان بگویید؟

نام آلبوم «با مردم بیگانه» است که چهارمین آلبوم من محسوب می‌شود. این آلبوم متشکل از ۹قطعه موسیقی با کلام و دو قطعه موسیقی اینسترومنتال است.

معمولا در آلبوم‌هایی که در داخل کشور ارائه می‌شود یک قطعه موسیقی بی‌کلام «اینسترومنتال» می‌شنویم. چرا شما دو قطعه اینسترومنتال انتخاب کردید؟

باید اشاره کنم که در تمام آثار موسیقی پاپ که در دنیا عرضه می‌شود دو قطعه موسیقی بی‌کلام نیز در نظر گرفته می‌شود در حالی که در ایران عرف است که یک قطعه موسیقی بی‌کلام در هر آلبوم قرار می‌گیرد.

البته من بر اساس استاندارد بین‌المللی این کار را نکردم، چرا که می‌توانستم صرفا یک قطعه را انتخاب کنم، ولی ترجیح دادم دو قطعه ترانه «شعر زندگی» و «قلندری» را به صورت بی‌کلام در این آلبوم قرار دهم.

دلیل خاصی برای انتخاب این دو اثر برای ارائه بی‌کلامتان داشتید؟

بله، چرا که در بین تمام اجراهایی که در کنسرت‌هایمان داشتیم این دوترانه با اقبال عمومی بسیار خوبی مواجه شد، بنابراین تصمیم گرفتم که به صورت بی‌کلام نیز وجود داشته باشد.

در مورد آلبوم جدید می‌گفتید

آلبوم «با مردم بیگانه» به ترتیب عبارت است از ترانه‌های «با مردم بیگانه» که شاعر آن مقدس‌ فانی است.

«قلندری» با شعر دکتر محمد تقی غفاری، «پاهای نیلوفرین» با شعر بهمن بهزادی، «فانی» با شعر مقدس فانی، «بنی آدم» با شعر محمد تبرایی، «رخ یار» با شعر مقدس فانی، «ستاره زد سلام کن» با شعر حافظ ایمانی که متعلق به تیتراژ یک برنامه تلویزیونی با مجری‌گری وحید جلیلوند بود که به سفارش او نیز این ترانه را آماده کردم ولی متاسفانه چند برنامه بیشتر اجازه پخش پیدا نکرد و جلوی آن را گرفتند.قطعه بعدی «زندگی» با شعر مرتضی قنبری و قطعه «دیر زمانی» با شعر لیلی گلزار است که به همراه موسیقی بی‌کلام ترانه‌های «زندگی» و «قلندری» ارائه می‌شود.

آهنگسازی و تنظیم آن را نیز همچون همیشه خودتان انجام دادید یا از کسی یاری گرفتید؟

خیر از کسی یاری نگرفتم و آهنگسازی و تنظیم تمام قطعات را شخصا به عهده داشتم.

در این که شما آهنگساز و خواننده‌ای گزیده کار هستید شکی نیست، اما برای خواننده‌ای در جایگاه شما وقفه چهار ساله برای ارائه چهارمین اثر قدری طولانی است. چرا؟

آلبوم «با مردم بیگانه» سال گذشته به اتمام رسید و برای پخش آماده بود.

این که بین ارائه آثار من وقفه طولانی وجود دارد تا حدی به این نوع تفکر من باز می‌کرد که فکر می‌کنم نباید زود به زود آلبوم موسیقی به بازار ارائه شود. البته نه به آن شوری شور که هر دقیقه آلبوم جدید ارائه کنیم و نه به این بی‌نمکی که چهار سال یک بار آلبوم ارائه شود و باید حد وسطی را در نظر گرفت.

چرا برای معرفی این آلبوم این قدر فاصله افتاد؟

یک سری مشکلات عدیده وجود داشت که باعث شد من این آلبوم را دیر به بازار ارائه کنم که یکی از آن مشکلات نبود استودیوی مورد پذیرش من بود.

البته به زحمات دوستانی که در استودیوها فعالیت دارند قصد بی‌احترامی ندارم، ولی سلیقه مرا نمی‌توانستند تامین کنند.

این بدان معنا نیست که سلیقه من سلیقه خاصی است نه شاید باشد و شاید هم نباشد. اما شاید دوست دارم صدایی را غیر از صداهای استودیوهای موجود ضبط کنم و میکس و مسترینگ خیلی بهتری داشته باشم غیر از آن چیزی که اکنون در موسیقی ما عرف است.باید در نظر داشت که به دلیل خاص بودن موسیقی من میکس آن بسیار سخت است و کار آسانی نیست؛ چرا که ما همواره در استودیوها با قرار دادن ساز قبلا در کنار درام و دف با این مشکل مواجه بودیم که با میکس و رکورد آن آشنا نبودند.علت آن نیز این است که قرار گرفتن این سه ساز به این شکل و در قالب این نوع موسیقی خاص را تاکنون تجربه نکرده‌اند.میکس کردن مثلا صدای دف و درام راحت است ولی جنس صدای ساز تبلا در کنار دف و درام از لحاظ سازهای کوبه‌ای به میکس خاص نیاز دارد که متصدی آن باید تحصیلات آن را داشته باشد و جنس ساز تبلا را بشناسد.

همچنین با دف و درام نیز آشنایی داشته باشد تا بتواند یک میکس خوب ارائه کند. بنابراین این تنها مشکل من بود که باعث شد ضبط این آلبوم را دیر شروع کنم و درنهایت با تهیه و آماده‌سازی یک Home Studio، آلبوم «با مردم بیگانه» را در منزل ضبط کردم.

نوازندگانی که در این آلبوم همکاری داشتند چه کسانی بودند؟

در این آلبوم علی رحیمی مثل همیشه نوازندگی دف را به عهده داشت، حمید بنکدار نوازنده بیس، سیدالیاس حمیدی نوازنده تبلا، حسین حاجی‌لویی نوازنده فلوت، علی شکرانی نوازنده گیتار الکتریک و نوازندگی گیتار الکتریک دو قطعه نیز به عهده شاهرخ پورمیامی بود. گیتار اسپانیش این آلبوم نیز مثل همیشه به عهده خودم بود و آرش مقدم نوازندگی درام این آلبوم را به عهده گرفت.

این آلبوم چه زمانی به بازار ارائه می‌شود؟

اجازه بدهید نکته‌ای را بگویم و بعد پاسخ شما را بدهم. این آلبوم سال گذشته به اتمام رسید، دلم می‌خواهد نام شرکتی را ببرم که از زمان بستری بودن ناصر عبداللهی خدا بیامرز چندین بار با من تماس گرفت و جویای آلبوم جدید من شد و خواستار آن شد. این جریان با فوت ناصر عبداللهی خدا بیامرز تلاقی کرد و طبیعتا به بعد از چهلم آن مرحوم موکول شد و من به همراه دکتر غفاری وکیل گروه ایلیا در جلسه ایشان برای فروش آلبوم «با مردم بیگانه» شرکت کردم؛ ولی یک لحظه احساس کردم در یک بقالی حضور پیدا کرده‌ام و در حال خرید ۲۵۰گرم پنیر تبریزی هستم و تنها اتفاقی که در این جلسه رخ نداد، اتفاقی فرهنگی بود و بهانه‌هایی که سال‌ها از سوی شرکت‌های فرهنگی و هنری برای خرید آلبوم در گوش من پر است شنیدم. «پول نداریم....!!»

خوشبختانه در این آلبوم شرکت «کونیکا» به عنوان اسپانسر حضور د ارد و آلبوم نیز مجوز لازمه را دریافت کرده است، بنابراین احتمالا تا سه هفته آتی توسط شرکت فرهنگی و هنری «سلفا» تکثیر و توزیع می‌شود.

اگر اجازه بدهید به ابتدای مصاحبه برمی‌گردم. ترانه «ستاره زد سلام کن» تیتراژ برنامه‌ای تلویزیونی بود که به مناسبت اعیاد مذهبی با مجری‌گری وحید جلیلوند پخش می‌شد اما پس از مدتی متوقف شد. چرا؟

این برنامه تلویزیونی محصول گروه اجتماعی شبکه پنجم سیما بود. من چندین سال بود که با تلویزیون ارتباط نداشتم؛ اما وحید جلیلوند که از دوستان خوب من است با من تماس گرفت و در ارتباط با این برنامه صحبت کرد. به او گفتم که نمی‌دانم مشکل دوستان تلویزیونی با من چیست؛ اما آیا از آنها پرسیدی که با من مشکل ندارند و اتفاقی رخ نمی‌دهد، که حتی وحید جلیلوند نیز از این موضع‌گیری من قدری ناراحت شد و پس از پیگیری گفتند که مشکلی وجود ندارد.

این ترانه سفارش داده شد و آن را آهنگسازی کردم و پس از آماده شدن به صورت یک کلیپ تیتراژ نیز توسط وحید جلیلوند و بچه‌های گروهش ضبط شد که اقبال عمومی خوبی نیز از آن به عمل آمد و این حرف من نیست و اگر به سایت اینترنتی «ستاره زد سلام کن» که وحید جلیلوند آن را آماده کرده مراجعه شود، از نظرات مراجعه‌کنندگان می‌توان قضاوت کرد.

مسوولان تلویزیونی هم که یک‌دفعه رسما اعلام نمی‌کنند که آهای ایهاالناس و مردم شریف ایران، ما از فرمان فتحعلیان خوشمان نمی‌آید، حالا علت آن موی بلند او، نوع موسیقی، نوع تفکرش و ... است. به هر حال نمی‌خواهیم از او استفاده کنیم. نه تنها به مردم نمی‌گویند که حداقل کسی نیز از من انتظاری نداشته باشد، حتی به کارمندان خودشان نیز این را اعلام نمی‌کنند که پول را هزینه نکنند. من این رفتار را نمی‌فهمم.

البته بچه‌های رادیو همواره به یاد خوانندگان قدیم و جدید بوده‌اند و من از آنها ممنونم؛ چراکه سعی کرده‌اند تا ارتباط هنرمندان و مردم را حفظ کنند.

همه ما می‌دانیم که در تمام دنیا رسانه‌ای با عنوان تلویزیون بسیار فراگیر است و نقش به‌سزایی در فرهنگ‌سازی دارد. عدم حمایت از هنرمندان موسیقی پاپ تا چه اندازه به این گونه موسیقی کشورمان که سال ۱۳۷۷ بسیار شکوفا شد آسیب وارد کرد و به بی‌سر و سامانی فعلی موسیقی پاپ دامن زده است.

اولا یاد همه هنرمندان موسیقی پاپ که سال ۱۳۷۷ آغاز به فعالیت کردند و راه‌بر و جاده صاف‌کن این اتفاق محسوب می‌شوند به خیر. یاد خشایار اعتمادی که نخستین خواننده پاپ بودکه صدایش از تلویزیون پخش شد، قاسم افشار، علیرضا عصار، مانی رهنما، محمد اصفهانی و ... به خیر. اما صدای خشایار را دیگر در تلویزیون نمی‌شنویم چراکه احساس می‌کنم تلویزیون همواره به صورت ابزاری با هنرمندان برخورد کرده است و این حرف بدی نیست که من می‌گویم. فعل آن بد است ولی ایراد مجهولی نیست. برخی از اینکه ابزاری برخورد می‌شود آزرده می‌شوند و کار نمی‌کنند و برخی نیز چندان آزرده نمی‌شوند.تلویزیون در دوره‌ای بسیار همراه عمل کرد چراکه متوجه بود که روحیه جوان‌های ما بسیار تغییر مثبت کرده و آثار خوبی نیز ارائه شد و به تمام موسیقی ایران ثبت شود. وقتی تلویزیون از این اتفاق حمایت می‌کند و از هنرمندان ارزشی که نمی‌دانم چرا الان بی‌ارزش شده‌اند حمایت نمی‌کند، می‌خواهید موسیقی پاپ ما همان روند پیشرفت را طی کند؟