حذف سوخت از سبد حمایتی تا سال 1390

معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت در پاسخ به این سوال که آیا اقدامات درباره هدفمند کردن و ساماندهی یارانه‌ها یک‌باره یا تدریجی صورت می‌گیرد،‌گفت: باید در این زمینه با هدف‌گذاری حرکت کنیم و قانون‌گذار در این زمینه سال ۱۳۹۰ را تعیین کرده و باید تا آن زمان سوخت از سبد حمایتی خارج شود. اکبر ترکان در گفت‌و‌گوی تفصیلی با خبرگزاری فارس درباره پیشنهادهای این وزارتخانه برای هدفمند کردن یارانه‌های انرژی صحبت کرد و از پرداخت یارانه گاز، بنزین و گازوئیل، به اقشار ضعیف جامعه خبر داد و تاکید کرد که براساس این پیشنهادها یارانه‌های انرژی به دهک‌های بالای جامعه و ثرورتمندان تعلق نمی‌گیرد.

وی با بیان این‌که پرداخت ۸۵ میلیارد دلار یارانه سوخت که ۴۰ میلیارد دلار مربوط به گاز و ۴۵ میلیارد دلار آن به فرآورده‌های نفتی اختصاص دارد، نمی‌تواند تامین کننده هدف نهایی دولت باشد، در ادامه گفت: از ۴۰ میلیارد دلار یارانه گاز ۱۲ میلیارد دلار آن به ۷۰ درصد از اقشار ضعیف و متوسط جامعه و ۲۸ میلیارد دلار آن به سه دهک ثروتمند جامعه تعلق می‌گیرد. وی تاکید کرد: بر این اساس هدف دولت تحقق پیدا نمی‌کند. همین موضوع در مورد سایر سوخت‌ها نیز وجود دارد. وی گفت: با محاسبه می‌توان گفت، ۷۰ درصد از ۸۵ میلیارد دلار یارانه سوخت، ۶۰ میلیارد دلار می‌شود که این رقم را سه دهک ثروتمند کشور دریافت می‌کنند. ۲۵ میلیارد دلار از آن را ۷۰ درصد دهک ضعیف و متوسط کشور دریافت می‌کنند.

به ثروتمندترین قشر جامعه یارانه نمی‌دهیم

معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت همچنین گفت: در واقع ثروتمندان ۶۰ میلیارد دلار یارانه سوخت دریافت می‌کنند؛ در حالی که مجموع پولی که کمیته نهادهای حمایتی (کمیته امداد، بهزیستی و ...) دریافت می‌کنند. ۲هزار میلیارد تومان هم نمی‌شود. به این ترتیب اختلاف طبقاتی سال به سال بیشتر می‌شود که این عادلانه نیست و باید قیمت‌ها اصلاح شود.

ترکان با تاکید بر اینکه اصلاح یارانه‌ها به معنای حذف آن نیست، بلکه به معنای تغییر جهت است،تصریح کرد: روش پرداخت یارانه در حال بررسی و مطالعه است و ما پذیرفته‌ایم روشی که در حال حاضر اعمال می شود، غلط است و باید اصلاح شود.

وی گفت: پیشنهادی که ما تهیه کرده‌ایم این است برای هر یک از مصارف یک نوع سیاست‌گذاری صورت گیرد. برای گاز یک پیشنهاد داده‌ایم تا فرمول قیمت‌گذاری تغییر کند.بر اساس این فرمول، دهک اول و دوم (ضعیف‌ترین) گاز را به قیمت هر متر مکعب ۲۰ تومان دریافت می کنند و گاز به دهک سوم ۲۳ تومان، دهک چهارم ۳۸ تومان، دهک پنجم ۴۸ تومان، دهک هشتم ۱۵۰ تومان، دهک نهم ۲۲۰ تومان و به دهک دهم (ثروتمندترین) ۳۰۰ تومان فروخته شود؛ زیرا قیمت گاز متر مکعبی ۳۰۰ تومان است و طبق این به ثروتمندترین قشر جامعه یارانه نمی‌دهیم. وی تاکید کرد: با این فرمول عادلانه‌تر رفتار می‌شود.

ترکان درباره نحوه اجرای این پیشنهاد گفت: صورت حساب گاز با این قیمت‌ها به منازل ارسال می‌شود و برای شناسایی این دهک‌ها جدولی ارائه شده و در آن مشخص شده کسی که ماهانه بین ۳۰۰ تا ۳۸۴ متر مکعب گاز مصرف می‌کند، اگر در منطقه سردسیر باشد، برحسب مصرف در ماه یا خانه‌ای بزرگ و استخر‌دار‌ که مصرف گاز بیشتری دارد در این جدول قرار می‌گیرد و پول آن طبق فرمول دریافت خواهد شد. وی گفت: این هم اکنون به عنوان پیشنهاد به دولت ارائه شده و در حال بررسی است.

بر اساس فرمول دیگری که سخت‌گیرانه‌تر است، قیمت گاز دریافتی پنج دهک اول تغییر نخواهد کرد؛ اما قیمت گاز پنج دهک بعدی تغییر می‌کند که به ترتیب ۸۵، ۱۴۰، ۲۳۰، ۲۸۰ تومان پرداخت می‌کند. وی تصریح کرد: در این پیشنهاد نیز مشخص شده کسی که می‌خواهد در زمستان استخر خانه خود را گرم کند، باید پول گاز را پرداخت کند و ما نباید برای گرم کردن سونا و استخر دهک ثروتمند جامعه یارانه بدهیم؛ همان‌طور که در ترکیه یا اروپا دولت برای این کار یارانه‌ای پرداخت نمی‌کند، بلکه مصرف‌کننده هزینه آن را پرداخت می‌کند. ترکان تاکید کرد: جهت‌گیری این طرح حمایت از دهک‌های فقیر جامعه است.

مصرف بنزین تا سقف ۸۰ لیتر، ۱۰۰ تومان

ترکان درباره چگونگی تخصیص یارانه به بنزین نیز گفت: برای مصرف بنزین و پرداخت یارانه آن نیز چنین پیشنهادی تهیه شده و باید مصارف گروه‌های ضعیف و ثروتمند تقسیم‌بندی شود و پیشنهادی که ما ارائه کرده‌ایم این است تا مصرف ۸۰ لیتر بنزین به قیمت ۱۰۰ تومان ارائه شود و مصرف بیش از آن به قیمت نیمه یارانه‌ای (۴۰۰تومان) فروخته شود.

طراحی جدول قیمت برای گازوئیل

وی درباره مصرف گازوئیل و یارانه آن نیز گفت: در این زمینه پیشنهاد کردیم، پایه قیمت گازوئیل ۱۰۰ تومان در هر لیتر برای همه مصارف خانگی و حمل ونقل در نظر گرفته شود؛ زیرا به طور ناگهانی نمی‌توان قیمت ۸۰۰ یا ۹۰۰ تومان را ارائه کرد؛ اما همه باید متوجه شوند قیمت واقعی این نیست که در حال حاضر پرداخت می‌کنند.

ترکان در ادامه گفت: با اجرای کارت هوشمند گازوئیل مصارف واقعی مشخص می‌شود و آن وقت برحسب مسافت پیموده شده می‌توان برای حمل و نقل سهمیه گازوئیل در نظر گرفت.

وی افزود: برای مصارف خانگی نیز وقتی که بحث آزادسازی قیمت گازوئیل مطرح شد، باید مانند دهک‌های مصرف‌کننده گاز و بنزین جدول قیمت طراحی شود. وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر مصرف بنزین مانند روال گذشته است، گفت: سال گذشته صرفه‌جویی خوبی صورت گرفت؛ اما اختصاص سهمیه‌های نوروزی، تابستانی یا ۱۰۰ لیتر سهمیه را به ۱۲۰ لیتر افزایش دادند، باعث افزایش مصرف شد.

وی افزود: البته این عاطفه‌های مقدسی است که منطق اقتصادی ندارد و به نظر ما رفتار مسرفانه را تشدید می‌کند و این دلسوزی‌هایی است که غیر مفید است و البته کسانی این عواطف را دارند و من نیز به عاطفه آنها احترام می‌گذارم؛ اما آن را قبول ندارم.

ترکان تاکید کرد: نوع مصرف و سهمیه‌بندی‌ها باید به سمت صرفه‌جویی باشد. معاون برنامه‌ریزی‌ وزیر نفت گفت: کسانی هستند که الان از ما سهمیه می‌گیرند؛ ولی به مردم خدمات ارائه نمی‌کنند و ما در این زمینه گول خوردیم. وقتی ما در ماه چند صد لیتر به خودرویی بنزین ارزان می‌دهیم، معنایش این است که به مردم خدمات ارائه کنند و بنزین ارزان برای سودجویی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد؛ زیرا نمی‌خواهیم قیمت حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد.

وی ادامه داد: اگر این نوع خودروها خدماتی به مردم ارائه نکنند، ارائه بنزین ارزان به آنها منطق ندارد.

سهمیه‌های جدید بنزین یک گام به جلو

وی درباره ارزیابی سهمیه‌های جدید بنزین گفت: این تصمیم یک گام به جلو است؛ اما کافی نیست. جدا کردن خودروهای خارجی از دریافت بنزین یارانه‌ای یک تصمیم عالی است.

ترکان تاکید کرد: به نظر من باید دو گام دیگر در این زمینه جلو می‌رفتیم و سهمیه ۱۲۰ لیتر خودروهای شخصی را به ۸۰ لیتر کاهش می دادیم و دوم اینکه سهمیه بنزین برخی از این خودروهای عمومی را که خدمت‌رسانی نمی‌کنند، کاهش دهیم.

ترکان در ادامه گفت: باید به مردم راست گفت؛ زیرا یارانه‌ای که هم اکنون در زمینه‌های مختلف پرداخت می‌شود، تشدیدکننده فاصله طبقاتی است و کمک به فقرا نیست.