دنیای اقتصاد - یک و دو فوریت اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس روز گذشته در صحن علنی مطرح شد، اما به تصویب نمایندگان نرسید. این طرح که برای حل اختلاف پیش آمده بر سر عضویت برخی نمایندگان، به خصوص اعضای فراکسیون اقلیت در برخی از کمیسیون‌ها از جمله کمیسیون امنیت ملی در صحن روز گذشته مطرح شده بود، نتوانست نظر نمایندگان را برای تصویب فوریت‌های آن جلب کند و به همین منظور طرح مذکور به صورت عادی و بدون قید فوریت در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت. طراحان این طرح که برخی از آنها از اعضای هیات‌رییسه بودند، سعی داشتند تا با افزایش سقف و کف اعضای کمیسیون‌ها از طریق ایجاد تغییر در متن آیین‌نامه داخلی مجلس، اعتراض و انتقاد نمایندگانی را که تقاضای حضورشان در برخی از کمیسیون‌ها از جمله کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و برنامه و بودجه پذیرفته شده بود، به نوعی پاسخ داده باشند. چرا که برخی از اعضای فراکسیون اقلیت که سابقه عضویت در کمیسیون‌های مزبور را نیز داشتند، تقاضایشان برای عضویت در این کمیسیون‌ها مورد پذیرش قرار نگرفت و همین امر اعتراض فراکسیون اقلیت را برانگیخت.در پی همین اعتراض‌ها فراکسیون اقلیت با لاریجانی دیدار و رایزنی داشته و امیدوار به حل این موضوع بودند؛ چرا که معتقد بودند به دلیل آرایی که به نفع لاریجانی و هیات‌رییسه داده‌اند، این موضوع حل شود، اما عدم تغییر ترکیب اعضای کمیسیون امنیت ملی و البته نتیجه‌بخش نبودن جلسه روسای شعب و نایب‌رییس مجلس در آخرین جلسه رایزنی‌ها برای پذیرش اعضای سابق کمیسیون امنیت ملی، اعتراض اعضای اقلیت را در صحن در پی داشت. به طوری که برخی از اعضای اقلیت معتقد بودند که این عدم تغییر در ترکیب اعضای کمیسیون امنیت ملی به دلیل دخالت دولت در چینش این اعضا به نفع پیشبرد سیاست‌های خود بوده است. با این حال در حالی که به نظر می‌رسید نمایندگان مجلس برای خاتمه به این موضوع با طرح افزایش تعداد اعضای کمیسیون‌ها و فوریت‌های آن موافقت کنند، این اتفاق نیفتاد و صحن مجلس با طرح هیات‌رییسه همراهی نکرد؛ چرا که برخی نمایندگان معتقد بودند این طرح از کارشناسی لازم برخوردار نبوده و سبب می‌شود تا برخی از کمیسیون‌ها با افزایش حضور نمایندگان مواجه شود و برخی دیگر به دلیل عدم استقبال نمایندگان شاهد رکود و بیکاری شود.بدین ترتیب مجلس روز گذشته شاهد قرائت تذکرهای پی‌درپی نمایندگان در خصوص نحوه ترکیب اعضای کمیسیون‌ها و آنچه که نمایندگان آن را عدم رعایت آیین‌نامه داخلی مجلس از سوی لاریجانی می‌خواندند، بود. هرچند رییس مجلس در برابر تمام این تذکرات و انتقادات از اقدامات انجام گرفته برای تشکیل کمیسیون‌ها دفاع کرد.

گرچه لاریجانی این تذکرات را وارد ندانست و تاکید داشت که تذکرات باید مربوط به نحوه اداره جلسه باشد و نه موضوعات حاشیه‌ای. با این حال در مهم‌ترین این تذکرات، قدرت‌ا... علیخانی در تذکری آیین‌نامه‌ای با استناد به ماده ۱۷، ۲۳ و ۴۷ آیین‌نامه در اعتراض به نحوه و ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس گفت: من از هیات‌رییسه مجلس و افرادی که در کمیسیون‌ امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس انتخاب شدند، گلایه‌ای ندارم؛ بلکه گلایه و اعتراض من به برخی از اعضا و شعب است. مقصر اصلی برخی از روسای شعب بودند که اعمال نظر کرده و بی‌طرفی را رعایت نکردند.

علیخانی با اشاره به جلسه روسای شعب و نواب رییس برای بررسی صلاحیت افراد جهت عضویت در کمیسیون‌های تخصصی مجلس گفت: آقای ابوترابی باید از ما دفاع می‌کرد، به‌خصوص اینکه جریان ما به ابوترابی رای داده است. چرا از ما دفاع نکردید، مگر آن‌هایی که انتخاب شدند، از ما بهتران بودند.این نماینده مجلس با اشاره به جلسه روسای شعب و نواب رییس برای بررسی صلاحیت نمایندگان جهت عضویت در کمیسیون‌های تخصصی مجلس، اظهار کرد: در این جلسه نایب رییس اول (ابوترابی‌فرد) و احمد توکلی درخصوص ترکیب اعضای کمیسیون‌ها نقش داشته‌اند. محمدرضا باهنر هم بی‌نظر نبوده، «ا...‌اعلم» و دولتی‌ها هم گفته‌ بودند ما نقش نداریم.

نماینده قزوین ادامه داد: بارها گفته‌ام و باز هم می‌گویم که درست است ما وابسته به جریان اقلیت هستیم، ولی معتقد هستم که باید در کشور تعادل حفظ شود وگرنه همین می‌شود که در کمیسیون‌ها مشاهده می‌کنید.علی لاریجانی، رییس مجلس نیز در پاسخ این تذکر را وارد ندانست و گفت: این تذکر مربوط به اداره جلسه نیست.

در همین حال احمد توکلی نماینده تهران در مجلس در واکنش به تذکر قدرت ا... علیخانی گفت: اتفاقا من اعتقاد داشتم در انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی روح آیین‌نامه رعایت نشده و به همین دلیل هم من و هم باهنر و هم ابوترابی نسبت به رعایت آیین‌نامه از حقوق نمایندگان حذف شده دفاع کردیم‌. وی افزود: در جلسه‌ای هم که برای تجدید نظر از اعضا برگزار شد، ۶ نفر به تجدید نظر رای دادند که باز هم من و آقایان باهنر و ابوترابی فرد از رای دهندگان به آن بودیم.

نماینده تهران با تاکید بر اینکه در برخی موارد کسانی که وارد کمیسیون امنیت ملی نشده‌اند، به برخی کسانی که انتخاب شده‌اند ترجیح دارند، بیان کرد: من فقط یک رای داشتم و بر اساس وظیفه خودم از نمایندگان داوطلب دفاع کردم.

توکلی در پایان گفت: من به تخصص‌های افراد احترام می‌گذارم، هر چند که آنان مخالف سیاسی من باشند؛ بنابراین نباید اجازه داد به اختلافات دامن زده شود.همچنین داریوش قنبری نیز در تذکری آیین‌نامه‌ای ضمن انتقاد از روند انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی، از لاریجانی درخواست کرد تا وی با تشکیل فراکسیونی به این نام در مجلس موافقت کند.وی خطاب به لاریجانی با استناد به ماده ۴۷ در مورد شرایط حضور فرد در کمیسیون‌ها، گفت: البته شما هم از این نحوه تعیین اعضای کمیسیون‌ها اظهار نارضایتی کردید که قابل تشکر است، اما با توجه به این که بند ۱۰ ماده ۲۳ اذعان دارد اختلافاتی که در شعب پیش می‌آید، از اختیارات هیات رییسه است که از آن برای حل مسائل و مشکلات شعب استفاده کند، خواهش ما این است این نحوه تعیین اعضای کمیسیون‌ها را فعلا رسمیت نبخشید؛ به خصوص سوابق اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را بررسی کنید تا ببینید ترکیب این کمیسیون در حال حاضر به شکلی است که واقعا عنوان هر کمیسیون دیگری می‌توان به آن داد جز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی. وی اضافه کرد: ظاهرا یکسری مصلحت‌اندیشی‌ها حاکم شده و اخبار و شایعات ناگواری هم شنیده می‌شود که حکایت از دخالت دولت در تعیین اعضای کمیسیون دارد. قنبری افزود: صحبت این است که ظاهرا لیستی را دولتی‌ها داده‌اند که ۲۳ نفر اعضای کمیسیون امنیت ملی تعیین شده‌اند و خیلی از کسانی که الان تعیین شده‌اند، آن‌گونه که شنیده‌ام، از همین اعضای لیست هستند. خواهش بنده این است که حضرت عالی این مساله را هم بررسی کنید، تا شان و جایگاه مجلس از همان ابتدا با خطر مواجه نشود و از کیان و جایگاه مجلس محافظت کنید.

لاریجانی در پاسخ به قنبری گفت: کار عظیمی که روسای شعب در مورد تقسیم آقایان و خانم‌ها در کمیسیون‌ها کردند، نباید زیر سوال برود. این چند مورد در برداشت از ضوابط آیین‌نامه اختلاف‌نظر بود و آیین‌نامه هم سکته‌ای در اینجا دارد و روشن نکرده که اگر مطابق بند ۱۰ از ماده ۲۳ هیات رییسه تنظیم کننده این اختلافات باشد، از چه راهی باید رفت. چرا که روسای شعب باید تصمیم بگیرند.

وی افزود: همچنین باید از ظن و گمان در این مسائل پرهیز شود که دولت در تهیه لیست افراد در کمیسیون‌ها دخالت می‌کند. چنین شاهدی به هیچ‌وجه نداریم و با سلیقه‌ دولت هم سازگار نیست و اگر هم خدای نکرده باشد، اجازه چنین کاری را نخواهم داد. لذا این تصورات را باید کنار گذاشت. تصمیم روسای شعب بود که خودتان انتخاب کردید. در عین حال محسن کوهکن نیز در تذکری آیین‌نامه‌ای نسبت به تذکرات نمایندگان در روز گذشته نسبت به نحوه انتصاب اعضای کمیسیون‌های تخصصی مجلس اعتراض و گوشزد کرد که درست نیست از وقت آیین‌نامه برای این که وارد بحث دیگر شویم، استفاده کنیم.

وی گفت: سازوکارهای دیگری وجود دارد که می‌توان آنها را دنبال کرد که یکی از آنها شکایت به اصل ۹۰ است و این کمیسیون رسیدگی و بررسی کرده و اگر تشخیص دهد خلافی رخ داده، گزارش را رسما قرائت می‌کند.کوهکن از لاریجانی درخواست کرد فردی که تذکر می‌دهد اگر مربوط به اداره جلسه است، تذکر خود را عنوان کند و اگر مربوط به مطلب دیگری بود، قانونگذار گفته است مذاکرات را قطع کنید.لاریجانی ضمن تشکر از کوهکن، تصریح کرد: شما همه را نصیحت کردید، برای اینکه آیین‌نامه را خوب رعایت کنند.

پس از پایان تذکرات شفاهی نمایندگان و قرائت تذکرات کتبی توسط علی لاریجانی، بررسی طرح اصلاح موادی از آیین‌نامه داخلی مجلس در دست بررسی قرار گرفت که دو فوریت آن با ۹۹ رای مخالف در برابر ۹۲ رای موافق و یک فوریت آن نیز با ۹۶ رای مخالف در برابر ۸۸ رای موافق تصویب نشد و بنابراین طرح مذکور به صورت عادی در صحن علنی مجلس در دست بررسی قرار خواهد گرفت. به گفته محمدحسین ابوترابی‌فرد، از طراحان این طرح در صورت تصویب اصلاح موادی از آیین‌نامه، یکی از محورهای کلیدی اصلاح آیین‌نامه در پایان دوره پنجم مجلس، ادغام تعدادی از کمیسیون‌ها و تغییر سقف و کف اعضای کمیسیون‌های تخصصی بود و با این کار، کف اعضا از عدد ۹ به ۱۹ و سقف آن نیز از عدد ۱۳ به ۲۳ افزایش یافت.ابوترابی که به عنوان موافق این طرح صحبت می‌کرد، همچنین افزود: «با توجه به تراکم وظایف در بعضی کمیسیون‌های تخصصی، تجربه کاری دو دوره نشان می‌دهد که ظرفیت برای افزایش سقف بعضی کمیسیون‌ها وجود دارد.» ابوترابی افزود: پیشنهاد برخی از نمایندگان این است که کف اعضای کمیسیون‌ها را ۱۵ قرار دهیم و سقف را عدد ۲۵. همچنین به گفته الیاس نادران، دیگر موافق این طرح، اگر تعداد اعضای کمیسیون‌ها تغییر کند، به نمایندگانی که تخصص، تجربه و علم لازم را دارند، امکان حضور در کمیسیون‌های مورد علاقه خود را می‌دهیم و هم به کمیسیون‌های دیگر که کمتر اقبال دارند، امکان تشکیل و انجام کار خواهیم داد. این در حالی بود که مخالفان این طرح از جمله قاضی‌زاده هاشمی بررسی این مساله را تلاش برای عضویت برخی بازماندگان از حضور در کمیسیون‌های تخصصی می‌دانستند. این نماینده مجلس معتقد بود که نباید دیگر کمیسیون‌ها را ضعیف و اعضای آن را کم کنیم. قاضی‌زاده‌هاشمی افزود: این‌طور نباشد که برخی کمیسیون‌ها ازدحام داشته باشند و دیگران به بقیه کمیسیون‌ها بروند و آن کمیسیون‌ها به استراحتگاه تبدیل شوند. دیگر مخالف این طرح یعنی هادی قوامی، نماینده اسفراین نیز فوریت داشتن این طرح را موضوع مخالفت خود عنوان و تاکید کرد: «اصل بر عادی بودن طرح‌ها و لوایح است و فوریت آن باید مستند به دلایلی باشد.» وی گفت: «دو سه کمیسیون هستند که الان با مشکل ازدحام تقاضا مواجه است در حالی که این فوریت به همه کمیسیون‌ها تسری داده شده است.»وی ادامه داد: «هم‌اکنون مهم‌ترین کمیسیون یعنی اصل ۹۰ با کمترین تقاضا مواجه است در حالی که امروز مساله ما خشکسالی است.

با رد طرح اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس،یکی از اعضای فراکسیون اقلیت در واکنش به این اقدام از تشکیل فراکسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس خبر داد.

داریوش قنبری از اعضای فراکسیون اقلیت و عضو سابق کمیسیون امنیت ملی در حاشیه صحن علنی روز گذشته در جمع خبرنگاران از تشکیل فراکسیون امنیت ملی و سیاست خارجی خبر داد و گفت که جلسه آن نیز برگزار شده است.داریوش قنبری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه این فراکسیون در حال حاضر ۱۱ عضو دارد، گفت: ۶ نفر از اعضا نمایندگان سابق عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هستند و ۵ نفر دیگر نیز از نمایندگان مجلس هشتم در این فراکسیون حضور دارند.