احتمال تلفیق بسته ایران با پیشنهاد غرب

دنیای اقتصاد - قرار است خاویر سولانا شنبه (امروز) در تهران بسته پیشنهادی جدید غرب را به مقام‌های ایران تحویل دهد. خاویر سولانا گفته است ما امیدواریم این سفر نتیجه مثبتی داشته و تنها به یک سفر محدود نشود و بار دیگر روندی را در تلاش برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای این بحران احیا کند. سولانا در انتظار پاسخ ایران

مجید اعزازی- در حالی که ایران همواره بر حق خود به عنوان یک عضو معاهده منع‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در غنی‌سازی تاکید و اعلام کرده است که از حقوق خود در مقابل هیچ مشوقی چشم پوشی نمی‌کند، خاویر سولانا رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپایی و نماینده کشورهای ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای به منظور ارائه بسته پیشنهادی جدید کشورهای یاد شده و با هدف آنچه که «تشویق ایران به همکاری با جامعه بین‌المللی» خوانده می‌شود، به تهران سفر می‌کند.

کریستینا گالاچ در گفت‌وگو با روزنامه عکاظ عربستان اعلام کرد: سولانا در سفر خود به تهران پیشنهادهای جدیدی به همراه دارد. هدف از ارائه این پیشنهادها تشویق ایران به همکاری با جامعه بین‌المللی است.

گالاچ افزود: سولانا ترجیح داد که این پیشنهادها پیش از آنکه در اختیار رسانه‌ها قرارگیرد، در مرحله اول به طرف ایرانی ارائه شود.

وی ادعا کرد: از طرف ایرانی درخواست می‌کنیم تا درباره مساله هسته ای ایران حقایقی را ارائه دهد که اثبات‌کننده صلح‌آمیز بودن برنامه هسته این کشور باشد.

قرار است خاویر سولانا شنبه (امروز) در تهران بسته پیشنهادی جدید غرب را به مقام‌های ایران تحویل دهد.

خاویر سولانا روز چهارشنبه پس از دیدار و گفت‌وگو با یانگ جیه‌چی، وزیر امور خارجه چین در بروکسل در یک کنفرانس خبری مشترک با وی به خبرنگاران گفت: ما امیدواریم این سفر نتیجه مثبتی داشته و تنها به یک سفر محدود نشود و بار دیگر روندی را در تلاش برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای این بحران احیا کند.

وی گفت: برای ما بسیار اهمیت دارد که مساله هسته‌ای به طریقی حل شود که جامعه بین‌المللی ضمانت‌های بی‌طرفانه‌ای در زمینه برنامه هسته‌ای ایران داشته باشد.

جیه‌چی نیز ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوهای ایران از سر گرفته شود.

به گزارش خبرگزاری شینهوا، وزیر خارجه چین گفت: ما معتقدیم مساله ایران باید به طور صلح‌آمیز و از طریق کانال‌های دیپلماتیک حل شود. به نفع منافع منطقه و جهان است که راه حلی مناسب و خوب برای این مساله پیدا شود.

رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی افزون بر بسته پیشنهادی، نامه‌ای را به نیابت از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان به ایران ارائه خواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، یک دیپلمات غربی به خبرنگاران گفت: بسته جدید «تفاوت چندانی» با بسته پیشنهادی سال ۲۰۰۶ ندارد و مدیران سیاسی گروه ۱ + ۵ به استثنای آمریکا سولانا را در سفر به ایران همراهی خواهند کرد.

این دیپلمات با بیان اینکه «من به شخصه انتظار چندانی از این سفر ندارم» مدعی شد: ایران هیچ‌گونه نشانه‌ای حاکی از اینکه آماده شرکت در مذاکرات است از خود بروز نداده است.

اظهارات این دیپلمات در حالی انتشار می‌یابد که مقام های کشورمان از بررسی بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ به محض دریافت آن خبر داده‌اند. تهران پیش از این نیز تاکید کرده است که با بسته پیشنهادی کشورهای غربی همان تعاملی را خواهد داشت که آنها با بسته ایران دارند.

غرب پیش از این، دو بسته پیشنهادی دیگر نیز به ایران ارائه کرده بود. در بسته اول پیشنهاد شده بود که تهران فعالیت‌های هسته‌ای خود را کنار بگذارد که به طور طبیعی از سوی ایران رد شد. مقام‌های مسوول در پرونده هسته‌ای کشورمان همواره تاکید کرده‌اند که بر سر حقوق مسلم ایران با هیچ کشوری مذاکره نخواهند کرد. اما بسته پیشنهادی دوم کشورهای ۱+۵ که در سال ۲۰۰۶ به تهران ارائه شد، ماجرای دیگری یافت. ایران در برابر برخی محورهای پیشنهادی این بسته، پیشنهاداتی را ارائه کرد و قرار بود که گفت‌وگوهایی میان ایران و سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در این باره ادامه یابد، اما کشورهای یاد شده با از سر گیری فعالیت غنی‌سازی در ایران پس از روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد پرونده هسته‌ای ایران را از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل منتقل کردند. این حرکت، بررسی بسته پیشنهادی دوم غرب را بی‌سرانجام گذاشت، اما با تغییر دولت و در پی آن تغییر سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایران، علی لاریجانی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران پنجم و ششم اردیبهشت‌ماه سال گذشته با خاویر سولانا مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در آنکارا گفت‌و‌گو کرد. این گفت‌و‌گوها که پس از توقفی چندماهه در روند مذاکرات میان ایران و غرب بر سر پرونده هسته‌ای صورت گرفت، شروع دوباره‌ای برای بهره‌برداری از کانال‌های دیپلماتیک برای حل تقابل ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای ایران بود. در واقع این اولین ملاقات طرفین از زمان وضع قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بود که طبق آن تحریم‌ها و محدودیت‌های جدیدی علیه ایران وضع شد. براساس آن قطعنامه که در ماه مارس ۲۰۰۷ به تصویب رسید ایران تا روز ۲۳ مه (دوم خرداد) همان سال فرصت داشت تا به خواسته‌های شورای امنیت عمل کند، در غیر این صورت با تحریم‌های احتمالی بیشتری مواجه شود.

اما مقاومت ایران در برابر خواسته‌های کشورهای غربی منجر به صدور قطعنامه سوم شورای امنیت با شماره ۱۸۰۳ علیه ایران و تشدید تحریم‌های بیشتر علیه تهران شد. اولین قطعنامه شورای امنیت با شماره ۱۷۳۷ در سال ۲۰۰۶ علیه کشورمان صادر شده بود. آخرین دور مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ در پاییز سال ۸۶ برگزار شد و به نتیجه‌ای دست نیافت و پس از آن نیز تنها تماس رو در‌رو بین لاریجانی و سولانا در ماه فوریه و در حاشیه اجلاس امنیتی در آلمان صورت گرفت.

بر اساس این گزارش اوایل اردیبهشت‌ماه سال جاری ایران از ارائه یک بسته پیشنهادی به منظور خروج غرب و مجموعه کشورهای طرف مذاکره از بن‌بست مذاکرات خبر داد. مفاد این بسته پیشنهادی تاکنون به کشورهای ۱+۵، دبیرکل سازمان ملل و برخی دیگر از کشورهای جهان ارائه شده است. مقام‌های کشورمان همواره تاکید کرده‌اند که رفتاری که غرب با بسته پیشنهادی ایران خواهد کرد، با بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ در پیش خواهد گرفت.

اکنون سولانا در حالی پیشنهادهای غرب را در کیف خود به تهران آورده است که به گفته مقام‌های غربی، در صورتی که تهران بسته پیشنهادی جدید را بپذیرد، تحریم‌های اتخاذ شده علیه ایران معلق می‌شود و تهران می‌تواند از مشوق‌های تجاری و احتمالا مشوق‌هایی در رابطه با انتقال تکنولوژی هسته‌ای برخوردار شود. در همین حال، اگر ایران مشوق‌های غرب را نپذیرد، به گفته مقام‌های آمریکایی و همچنین برخی از کشورهای غربی از جمله آلمان، تحریم‌های اقتصادی علیه تهران فزونی خواهد گرفت.

کمتر از دو ماه پیش (۱۶ آوریل) مذاکرات کشورهای ۱+۵ در شانگهای برای تهیه بسته پیشنهادی جدید ناکام ماند، اما این کشورها در مدت کوتاهی پس از آن در لندن دور هم گرد آمدند و بسته جدیدی را تهیه کردند که قرار است سولانا به مسوولان ایرانی تحویل دهد.

به گفته دیپلمات‌های غربی مفاد این پیشنهاد جدید، چیزی بیش از مفاد بسته پیشنهادی کشورهای یاد شده در سال ۲۰۰۶ نیست. کشورهای موسوم به ۱+۵ در آن سال همکاری هسته‌ای غیرنظامی و تجارت در حوزه‌های هواپیمایی غیرنظامی، انرژی، فن‌آوری و کشاورزی را در ازای تعلیق برنامه غنی‌سازی در ایران و آغاز مذاکرات به تهران پیشنهاد دادند، اما ایران توقف یا تعلیق فعالیت هسته‌ای در ازای دریافت چنین مشوق‌هایی را رد کرد.

به هر روی اطلاعات چندانی از مفاد بسته پیشنهادی غرب برای ایران در دست نیست. البته برنار کوشنر، وزیر خارجه فرانسه از ایران خواسته است که پس از دریافت بسته یاد شده، آن را در اختیار افکار عمومی قرار دهد؛ والا کشورهای ۱+۵ خود به این اقدام دست خواهند زد.

این در حالی است که ایران بسته پیشنهادی خود را پس از ارائه به مقام‌های متعدد بین‌المللی منتشر کرد تا همگان از محتوای آن مطلع شوند.

هویج و چماق

از آنجا که آمریکایی‌ها همواره به سیاست هویج و چماق (تشویق و تهدید متقابل) خود پایبندند و به این وسیله می‌خواهند مسوولان ایران را بر سر دو راهی قرار دهند، زلمای خلیل‌زاد، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل در سخنانی که تداعی‌گر سیاست چماق است، تهدید کرد که پرونده هسته‌ای ایران را در دستور کار ماه جاری (میلادی) شورای امنیت سازمان ملل قرار خواهد داد.

وی مدعی شد بعد از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره همکاری تهران، نمی‌توان ادامه مخالفت‌های ایران برای متوقف کردن غنی‌سازی اورانیوم را پذیرفت.

وی ادامه داد: آمریکا به زودی به همراه سایر اعضای شورای امنیت فعالیت‌های بعدی در قبال ایران را با توجه به عمل نکردن به تصمیمات پیشین این شورا، بررسی خواهد کرد.

خلیل‌زاد همچنین گفت که البته واشنگتن حق ایران را در دستیابی برنامه هسته‌ای مسالمت‌آمیز و ساخت نیروگاه‌ها به رسمیت می‌شناسد.

او افزود: زمانی که ایران از برنامه غنی‌سازی دست بردارد، کشورهای غربی آمادگی آن را دارند که با هم بنشینند و تمامی مسائل مربوطه از جمله سوخت، امنیت و دستیابی ایران به برنامه هسته‌ای مسالمت آمیز را بررسی کنند.

این در حالی است که رییس سابق برنامه نظارت بر تسلیحات سازمان ملل متحد پنج‌شنبه از آمریکا به دلیل در دستور کار داشتن عملیات نظامی علیه ایران برای مقابله با برنامه هسته‌ای این کشور انتقاد کرد. هانس بلیکس که همزمان با حضور جورج بوش، رییس جمهور آمریکا به منظور شرکت در نشست بین‌المللی متخصصان گسترش هسته‌ای در رم به سر می‌برد، در یک کنفرانس خبری گفت: تهدید نظامی کاملا غیرسازنده است و احتمالا صف‌بندی را در ایران تقویت می‌کند.

با این وجود، وزیر امور خارجه آمریکا نیز مدعی شد که جهان صبر و طاقت خود را از آنچه وی وقت تلف کردن ایران در زمینه بازگشت احتمالی به گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای‌ خود خواند، از دست داده است.

به گزارش ایسنا کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه با متهم کردن ایران به تلاش برای وقت تلف کردن در زمینه برنامه هسته‌ای‌ خود گفت که کشورهایی که پیشنهاد جدیدی را برای ایران روی میز قرار داده‌اند، اجازه نخواهند داد ایران از این اقدام دیپلماتیک جدید برای وقت تلف کردن بیشتر استفاده کند.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رایس از تمایل کشورهای اروپایی برای در نظر گرفتن تحریم‌های بیشتر علیه ایران استقبال کرد و گفت: کشورهای اروپایی انتظار دارند ایران پس از دریافت بسته پیشنهادی گروه ۱ + ۵ سریع بدان پاسخ دهد.

رایس گفت که هرگونه تحریم جدید اروپایی احتمالا تا زمانی که کشورها پاسخ ایران را دریافت نکرده‌اند، اعمال نخواهد شد.

وزیر امور خارجه آمریکا گفت: مردم به دنبال این هستند که ببینند آیا ایران یک پاسخ منطقی و صریح خواهد داشت یا خیر؟ به هر حال این پیشنهادات پیش از این نیز به آنها ارائه شده بود.

رایس علاوه بر آن از حمایت آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان از اعمال تحریم‌های احتمالی بیشتر علیه ایران استقبال کرد.

مرکل روز چهارشنبه پس از دیدار با جورج بوش، رییس‌جمهور آمریکا که برنامه هسته‌ای ایران در دستور کار آخرین سفرش به اروپا قرار دارد تاکید کرد که برلین یک راه حل دیپلماتیک برای حل بن بست هسته‌ای ایران را ترجیح می‌دهد و در عین حال گفت که اگر ایران با تعلیق برنامه غنی‌سازی خود موافقت نکند تحریم‌های بیشتر الزامی خواهد بود.

وی افزود که بیشتر طرفدار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل است؛ اما این امر نباید مانع گفت‌وگو درباره سایر اقدامات تنبیهی در اتحادیه اروپا شود.

صدر اعظم آلمان افزود: به عقیده من فشار دیپلماتیک تاکنون موثر بوده است.

پاسخ به پرسش‌های دانشجویی

با دعوت دانشگاه علم و صنعت و تشکل‌های دانشجویی این دانشگاه، خاویر سولانا یکشنبه ۲۶ خرداد ساعت ۲ در تالار امام‌خمینی این دانشگاه حضور پیدا می‌کند و به پرسش‌های دانشجویان پاسخ می‌دهد. مسوول بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت در گفت‌وگو با «ایسنا»، با اعلام این خبر گفت: در این جلسه قصد داریم پرسش‌های دانشجویان را با خاویر سولانا مطرح کنیم. این پرسش‌ها درباره رفتارهای دوگانه در مسائل مختلف بین‌المللی، از جمله فلسطین، لبنان، افغانستان و در کنار آن رفتارهای اتحادیه اروپا در رابطه با بحث هسته‌ای ایران است.سلیمانی افزود: از دیگر محورهای این پرسش‌ها، ممنوعیت حجاب در برخی کشورهای اروپایی، حقوق بشر در اروپا، آزادی بیان در بحث هولوکاست در اروپا و حمایت بی‌شائبه از رژیم صهیونیستی و حمایت از گروه منافقین و مسائل دیگر است.