جزئیات تازه‌ترین گزارش هسته‌ای البرادعی به شورای حکام
گزارش البرادعی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت
ارائه مستندات رد ادعاهای واشنگتن به آژانس
دنیای اقتصاد- مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش خود به اجرای توافقات پادمان معاهده منع گسترش هسته‌ای «ان‌پی‌تی» و مفاد مرتبط با سه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران پرداخته و در آن اعلام کرده همه آبشارهای (سلسله سانتریفیوژی) نصب شده توسط ایران تحت نظارت آژانس صورت گرفته است.
البرادعی همچنین در گزارش خود اعلام کرده است که طی مذاکرات اخیر نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران، تصاویر اسناد ادعایی آمریکا به مقام‌های ایرانی ارائه شده و ایران نیز پاسخ‌های خود را به صورت مستند به آژانس ارائه کرده است. البرادعی همچنین تصریح می‌کند که آژانس در حال ارزیابی اطلاعات و توضیحات ارائه شده از سوی ایران است.
یک هفته پیش از ارائه گزارش ماه فوریه آژانس از مذاکرات با ایران بر محور طرح اقدام، واشنگتن با ارائه تصاویری از برخی اسناد اعلام کرد که سوالات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران فراتر از موارد ششگانه مورد توافق در طرح اقدام است. آمریکا بر اساس این اسناد مدعی بود که ایران فعالیت‌هایی را دنبال می‌کرده است که به برنامه هسته‌ای این کشور جهت‌گیری نظامی می‌دهد. ایران بلافاصله صحت این مدارک را که به اسناد «مطالعات ادعایی» شهرت یافت، زیر سوال برد. با این وجود ترفند کاخ سفید در ایراد ادعاهای تازه، اندکی مانده به انتشار گزارش فصلی البرادعی کارگر افتاد و موضوع «مطالعات ادعایی» در این گزارش منعکس شد. البرادعی همچنین این موضوع را دستمایه گزارش دو پهلوی خود قرار داد و برخلاف توافق مشهور به طرح اقدام، از تایید صریح خاتمه یافتن ابهامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طفره رفت. این امر موضع تضعیف شده ایالات متحده را در میان گروه ۱+۵ اندکی بهبود بخشید و در نهایت شورای امنیت سازمان ملل، سومین قطعنامه تحریم را علیه ایران به تصویب رساند، گو اینکه برخلاف موارد پیشین، تصویب قطعنامه با اجماع صورت نگرفت.
از گزارش اخیر البرادعی این‌گونه مستفاد می‌شود که تهران حاضر شده است تا برای رفع هرگونه ابهام، درباره «مطالعات ادعایی» نیز با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مذاکره بنشیند؛ این در حالی است که در زمان طرح این ادعا، ایران پرداختن به این مورد را رد کرده بود؛ چراکه اولا طرح این موضوع ناقض توافق ایران و آژانس و موجب تضعیف جایگاه این نهاد بین‌المللی می‌شود؛ افزون بر این، مدارک ارائه شده توسط آمریکا، با ادعای محرمانه بودن در اختیار ایران یا هیچ‌یک از کشورهای عضو شورای حکام قرار نگرفته است و این بنابر قضاوت بسیاری از صاحب‌نظران و دیپلمات‌های مستقر در وین، اعتبار مدارک را زیر سوال می‌برد.
گزارش البرادعی حاکی است: طی دیدار نمایندگان آژانس از تهران در ۲۱ تا ۲۲ آوریل ۲۰۰۸ ایران موافقت کرد که به مطالعات ادعایی، فعالیت‌های خرید و تحقیق و توسعه شرکت‌ها و نهادهای وابسته نظامی، و سوالاتی که در نامه‌های ۸ و ۱۲ فوریه ۲۰۰۸ مطرح شده بودند، رسیدگی کند. در ۹ مه ۲۰۰۸ آژانس درخواستی برای توضیحات بیشتر در مورد ماهیت برنامه هسته‌ای ایران ارائه کرد. ایران پاسخ خود را در ۲۳ مه ۲۰۰۸ ارائه داد که توسط آژانس در دست بررسی است.
در جلسات پیگیری در تهران مورخ 28 تا 30 آوریل 2008 و 13 تا 14 آوریل 2008، آژانس اطلاعات مربوط به مطالعات ادعایی را در خصوص پروژه نمک سبز، آزمایش انفجاری با قدرت بالا و پروژه موشک با قابلیت بازگشت برای بررسی به ایران ارائه کرد. این اطلاعات از سوی شماری از کشورهای عضو در اختیار آژانس قرار گرفته بود.آژانس معتقد است: «به نظر می‌رسد این اطلاعات ناشی از منابع متعدد در مقاطع مختلف زمانی است، مشروح بوده و به طور کلی منسجم به نظر می‌رسند.» آژانس بیشتر این اطلاعات را به شکل الکترونیکی دریافت کرده و اعلام می‌کند که مجاز نبود نسخه‌های مکتوب آنها را دراختیار ایران قرار دهد.
بر اساس گزارش البرادعی، یک جنبه مطالعات ادعایی به تبدیل دی اکسید اورانیوم به UF۴ اشاره دارد که به عنوان نمک سبز شناخته می‌شود. جنبه دوم به ساخت و آزمایش تجهیزات چاشنی انفجاری ولتاژ بالا و سیم ارتباط چاشنی انفجاری از جمله شلیک همزمان سیم رابط چاشنی انفجاری (EBW) چند گانه، یک ترتیبات آزمایش زیرزمینی، و آزمایش دست کم یک نیم‌کره کامل، تقرب، سیستم ضربه‌ای انفجاری که می‌تواند در یک وسیله هسته‌ای از نوع انفجاری درونی کاربرد داشته باشد، مربوط است. جنبه سوم مطالعات به توسعه فعالیت‌های ادعا شده که بایستی برای طراحی مجدد مخروط داخلی موشک با قابلیت بازگشت شهاب ۳ به منظور انطباق‌پذیری با کلاهک هسته‌ای به انجام رسد، ارتباط دارد.
البرادعی در گزارش خود تصریح می‌کند که ایران در 14 مه 2008 ارزیابی کلی از اسناد ارائه شده از سوی آژانس به این کشور را به‌صورت مکتوب ارائه و اعلام کرد که اسناد «هیچ نشانه‌ای دال بر اینکه جمهوی اسلامی ایران در مورد (یک) سلاح هسته‌ای کار می‌کند، ارائه نمی‌کند.»ایران همچنین پاسخ داده است که اسناد واجد اصالت نبوده و آنها را «جعلی» و «ساختگی» توصیف کرده است.
البرادعی اظهار نظر کرده است که ایران در خصوص اینکه برخی اطلاعات مندرج در این اسناد عملا دقیق هستند، بحثی به میان نیاورده است، با این وجود تاکید کرده است که وقایع و فعالیت‌های مزبور، متضمن کاربردهای غیر نظامی یا متعارف نظامی هستند. ایران تصریح کرده است که اسناد یادشده دارای تناقضات متعددی بوده و بسیاری از آنها بر اطلاعات در دسترس عموم مبتنی می‌باشند. ایران موکدا اعلام کرده است که « جمهوری اسلامی ایران هیچ گونه برنامه سلاح هسته‌ای نداشته و نخواهد داشت».
البرادعی به اعضای شورای حکام گزارش داده است که ایران درباره اسنادی که ادعا می‌شود برای ایجاد ظرفیت بیشتری به منظور تبدیل اورانیوم دی اکسید به UF4 (نمک سبز) فعالیت داشته کار می‌کرده است، استدلال کرده است که اجرای این پروژه در حالی‌که این کشور قبلا به فن‌آوری لازم برای UCF دست یافته، امری بی معنی است.
ایران همچنین درباره فعالیت ادعایی برای طراحی و ساخت یک EBW (سیم رابط چاشنی انفجاری) و واحد چاشنی انفجاری مناسب، اعلام کرده است که آزمایش همزمان با ۲ تا ۳ چاشنی EBW را با دقت زمانی حدود یک میلیونیوم ثانیه به انجام رسانده است. ایران در عین حال تاکید کرده است که این کار به منظور کاربردهای غیر نظامی یا نظامی متعارف بوده است. ایران همچنین یادآور شده است که هیچ نشانه‌ای مستند در اسناد مزبور دال بر انتساب آنها به ایران وجود ندارد.
البرادعی درباره اسنادی که تصور می‌شود ارتباط اداری را بین پروژه ادعایی نمک سبز و یک پروژه برای اصلاح موشک شهاب 3 به منظور حمل کلاهک هسته‌ای نشان می‌دهد از پاسخ ایران گزارش داده است مبنی بر اینکه «از آنجا که برخی اسناد از سوی آژانس به این کشور نشان داده نشده‌اند، ایران نمی‌تواند یک ارزیابی از آنها ارائه دهد.» البرادعی در گزارش خود می‌افزاید که «اگرچه این اسناد که منجر به چنین نتیجه‌گیری شد به آژانس نشان داده شدند، لکن آژانس این اسناد را در اختیار نداشته و بنابراین متاسفانه قادر نبود آنها را در اختیار ایران قرار دهد».این گزارش حاکی است که ایران درباره 6 گزارش فنی که تصور می‌شود مرتبط با تلاش‌های برای مهندسی یک محفظه جدید حمل برای موشک با قابلیت بازگشت شهاب 3 بود، پاسخ داده است که اسناد ارائه شده به صورت (پست) الکترونیکی هستند و بنابراین به‌سادگی قابل جعل بوده‌اند. ایران همچنین تصریح کرده است که این اسناد کامل نبوده و ساختار گزارش دارای نوسان است؛ به‌نوعی که تردید جدی درباره اصالت آن ایجاد می‌کند.
البرادعی تصریح می‌کند که آژانس در حال ارزیابی اطلاعات و توضیحات ارائه شده از سوی ایران است. وی یادآور شده است که در این مقطع ایران هنوز تمامی اطلاعات را به آژانس ارائه نداده است و با توجه به مذاکرات مورخ ۱۴مه ۲۰۰۸ آژانس بر این نظر است که ایران ممکن است اطلاعات بیشتری را به ویژه در خصوص آزمایش انفجاری با قدرت بالا و فعالیت‌های مرتبط با موشک در اختیار داشته باشد که می‌تواند ماهیت این مطالعات ادعایی را روشن‌تر کند. البرادعی اعلام نظر کرده است که ایران می‌تواند اطلاعات را با آژانس به اشتراک گذارد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در عین حال به صراحت اعلام می‌کند که «بایستی توجه داشت که آژانس در حال حاضر، به غیر از سند اورانیوم فلزی، هیچ اطلاعاتی راجع به طراحی عملی یا ساخت اجزای مواد هسته‌ای یک سلاح یا دیگر اجزای کلیدی از جمله، چاشنی از سوی ایران یا مطالعات فیزیک هسته‌ای مربوطه را در اختیار ندارد.»
گفتنی است « سند اورانیوم فلزی» یکی از موارد مورد بحث در قالب طرح اقدام بوده است و بر اساس گزارش پیشین البرادعی، آژانس توضیحات ایران را با اطلاعات خود نمی‌تواند رد کند.
البرادعی البته این گزارش خود را بر اساس سنت دیرینه خود به نحو دوگانه‌ای ارائه می‌کند و در مواردی اظهارات متناقضی را ایراد می‌کند؛ ازجمله «مطالعات ادعایی در خصوص نمک سبز، آزمایش با قدرت انفجاری بالا و پروژه موشک با قابلیت بازگشت همچنان مایه نگرانی است و توضیحات در خصوص این موارد برای ارزیابی ماهیت برنامه هسته‌ای گذشته و حال ایران اهمیت اساسی دارند. ایران برای پرداختن به مطالعات ادعایی موافقت کرده است، در عین حال معتقد است که تمامی ادعاها بدون پایه بوده و اینکه داده‌ها جعل شده‌اند.»
این گزارش حاکی است ایران برخلاف تصمیمات شورای امنیت، با ادامه عملیات کارخانه آزمایشی غنی‌سازی سوخت و کارخانه غنی‌سازی سوخت و نیز نصب آبشارها و نسل جدید سانتریفیوژها به منظور آزمایش، فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی را به‌حال تعلیق در نیاورده است. ایران همچنین به ساخت رآکتور IR-۴۰ ادامه داده است.
در این گزارش مدیرکل آژانس مصرانه از ایران می‌خواهد که تمامی اقدامات لازم برای اعتماد‌سازی نسبت به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود، از جمله پروتکل الحاقی را در نزدیک‌ترین زمان ممکن به اجرا درآورد.
گزارش اخیر البرادعی که دوشنبه شب در اختیار ۳۵ عضو شورای حکام قرار گرفت، برای دوازدهمین بار متوالی به صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده است.
همچنین این گزارش بار دیگر به همکاری رو به افزایش ایران و مفید بودن سه دور مذاکره اخیر و نیز بازرسی‌های این سازمان از تاسیسات اتمی ایران اشاره کرده است.
آژانس برای نخستین بار در انتهای گزارش، سوالاتی را مطرح کرده است که معمولا طرح این گونه سوالات در گزارش‌های آژانس معمول نبوده است. این موضوع نشان می‌دهد آژانس تحت فشار آمریکا و متحدانش سوالات محرمانه‌ای را که به طور معمول بین کشورها و آژانس مطرح می‌شود، در یک اقدام غیر معمول و در انتخاب گزارش آورده است.
در این گزارش آمده «همه موارد هسته‌ای در مرکز غنی‌سازی سوخت به علاوه آبشارهای نصب شده تحت محدودیت‌ها و نظارت آژانس قرار دارد.» در واقع در این بخش آژانس صراحتا ذکر کرده است: کلیه فعالیت‌های ایران تحت نظارت و دوربین‌های آژانس قرار دارد و انحرافی در فعالیت‌ها دیده نمی‌شود.
آژانس صراحتا تاکید می‌کند: فعالیت هسته‌ای ایران در تاسیسات اراک از طریق ماهواره‌ها تحت نظارت قرار دارد و فعالیت مغایر با مقررات آژانس در تاسیسات اراک مشاهده نشده است.
البرادعی همچنین گزارش داده است که در ایران از سوم فوریه 2008 تا 12 مه 2008 تقریبا 11 تن اورانیوم به شکل UF6 تولید شد. مقدار کل اورانیوم به این شکل که در تاسیسات تبدیل اورانیوم از مارس 2004 تولید شد و به 320 تن رسیده که تمام روند تولید این میزان تحت نظارت آژانس بوده است.
این آژانس می‌تواند اطمینان دهد که تمامی اقدامات حفاظتی لازم از جمله بازدارندگی و نظارت پیش از این که UF۴ در سانتریفیوژهای جدیدا نصب شده به کار رود، انجام شد.گزارش همچنین نشان می‌دهد که تمام محموله‌های سوخت ایران که برای نیروگاه بوشهر دریافت شده است، تحت نظارت کامل آژانس قرار دارد. گزارش نشان از همکاری کامل و جدی ایران با آژانس برای پاسخ به سوالات آژانس دارد، اما بازرسان آژانس هنوز فرصت نکرده‌اند آخرین پاسخ‌های ایران را بررسی و ارزیابی کنند.
این گزارش حاکی است: آژانس توانسته است که به راستی آزمایی عدم انحراف موارد اظهار شده هسته‌ای در ایران ادامه دهد.ایران دسترسی آژانس را به مواد اظهار شده هسته‌ای فراهم ساخته و گزارش‌های لازم حسابرسی مواد هسته‌ای مرتبط با مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اظهار شده را به آژانس ارائه داده است.
مدرک دیگری از صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران
به گفته نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گزارش اخیر آژانس تصریح می‌کند که تهران به سوی برنامه هسته‌ای نظامی گام برنداشته است.
علی‌اصغر سلطانیه، در آژانس بین‌المللی اتمی، گفت: گزارش آژانس مدرک دیگری است که حکایت می‌کند همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.
به گزارش ایسنا، وی اظهار کرد: بار دیگر به طور شفاف تاکید شده است که هیچ مدرکی مبنی بر انحراف فعالیت‌ها یا مواد هسته‌ای ایران به سمت اهداف نظامی وجود ندارد.
پافشاری آمریکا بر ادعاهای طرح شده علیه ایران
نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد که ایران مدرک کافی برای اثبات عدم انحراف برنامه هسته‌ای خود به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه نکرده است.
به گزارش ایسنا، گرگوری شولت، نماینده آمریکا در آژانس بین المللی انرژی اتمی در واکنش به انتشار گزارش اخیر محمد البرادعی، مدیرکل آژانس مدعی شد: ایران هنوز به سوالات مربوط به مطالعات ادعایی پاسخی قانع کننده نداده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی در ادامه جوسازی‌ها علیه ایران افزود: این گزارش به طور دقیق نشان می‌دهد که تا چه میزان ایران نیاز به پاسخگویی دارد و چه اندک پاسخگو بوده است.
شولت ادعا کرد: البرادعی در گزارش خود پیشرفت یا همکاری از سوی ایران را اعلام نکرده؛ بلکه سوالات مطرح و بی پاسخ را عنوان کرده است.
در حقیقت در حالی که ایران از پاسخگویی مستدل به سوالات بازرسان آژانس خودداری کرده، به گسترش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم پرداخته است و این امر در تضاد با قطعنامه‌های شورای امنیت است.
نماینده آمریکا در آژانس، همچنین پیش از انتشار گزارش البرادعی گفته بود: آمریکا انتظار دارد که نشانه‌های واضحی از بهبود موضوع هسته‌ای ایران در گزارش البرادعی مشاهده شود.
وی گفت: آمریکا منتظر است تا ببیند ایران به سوالات مربوط به مطالعات ادعایی پاسخ داده است یا خیر؟ و این که آمریکا می‌خواهد بداند که ایران پروتکل الحاقی را اجرا کرده است یا خیر؟ همچنین آمریکا می‌خواهد بداند که آیا ایران آماده متوقف کردن غنی‌سازی اورانیوم است یا خیر؟
ارسال نظر