فروش میلیون دلاری آثار ایرانی

چار باغ اثر حسین زنده‌رودی
نگاه سوم - کمتر کسی باور می‌کند که هنرمندان ایرانی در چهارمین حراج کریستی در دبی با فروش ۱۲‌میلیون دلاری آثارشان روبه شده باشند.

اما این اتفاق افتاد و فقط در همین حراج سه اثر از هنرمندان ایرانی بالای یک‌میلیون دلار به فروش رسید تا ظرفیت‌های هنر ایرانی بر همگان آشکار شود.
«پرسپولیس» اثر ارزشمند پرویز تناولی مجسمه ساز برجسته ایرانی، گران قیمت ترین و رکود شکن حراج کریستی دبی بود و به ارزش ۲‌میلیون و ۸۴۱هزار دلار به فروش رسید.
موفقیتی بی‌مانند برای اثری که توسط بانک پاسارگاد (صاحب این اثر) به حراجی کریستی ارائه شده بود و نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری دقیق این بانک در این زمینه داشت.
حالا صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی در بازدید از یک نمایشگاه در تهران معنا می‌یابد که گفته بود بانک‌ها می‌توانند پشتوانه مالی خود را از طریق آثار هنری هنرمندان ایرانی غنی کنند.
تندیس پرسپولیس که در واقع یک اثر حجمی از آثار استاد است، گران قیمت ترین اثر فروخته شده در حراجی امسال دبی بود.
برخی گزارش‌ها از حراج امسال حاکی است که آثار هنرمندان ایرانی برای حاضران چنان جذابیتی داشت که رقابت قیمت بر سر آنها را بسیار تنگاتنگ می‌کرد. به رغم آنکه برخی از آثار ارائه شده هنرمندان ایرانی در موزه‌های خارج از کشور نگهداری می‌شد، اما بسیاری از خریداران این آثار نیز ایرانی‌ها بودند.
در حراج کریستی امسال در مجموع 20‌میلیون دلار اثر از هنرمندان کشورهای مختلف منطقه به فروش رفت که در این میان سهم هنرمندان ایرانی 12‌میلیون و 300هزار دلار بود.
موفقیت ایرانی‌ها در این حراجی، آنجا مشخص می‌شود که بدانیم از میان ۷ اثر که بالاترین قیمت‌ها را در این حراج داشتند ۶ اثر متعلق به ایرانی‌ها بود.
اما حسین زنده رودی، نقاش سقاخانه ای ایران نیز یکی از موفق‌ترین هنرمندان ایرانی این حراج بود.
اثر مشهور چارباغ او به قیمت یک‌میلیون و ۶۰۱ هزار دلار به فروش رفت و نام او را در میان هنرمندان‌ میلیون دلاری جهان قرار داد.
حسین زنده رودی که در حراج سوم کریستی به رکورد 480هزار دلاری رسیده بود، امسال «چارباغ»اش به عنوان گران‌قیمت‌ترین نقاشی حراج کریستی دبی معرفی شد.
از استاد زنده رودی در مجموع هفت اثر در این حراج ارائه شده بود که شش اثر بعدی او از ۹۷ هزار تا ۶۰۱هزار دلار به فروش رفتند.
محمد احصایی سومین هنرمند‌میلیون دلاری ایرانی این حراج بود و یکی از آثار نقاشی خط او به مبلغ یک‌میلیون و 161 هزار دلار فروخته شد. این هنرمند البته اثر دیگری را نیز به قیمت 205هزار دلار به فروش رساند.
تابلوی تا ابد عاشقم اثری از فرهاد مشیری نیز به قیمت ۷۶۰ هزار دلار به فروش رسید. فرهاد مشیری در سومین دوره حراج کریستی با فروش یکی از آثارش با عنوان «یک دنیا» به ارزش ۵۰۰ هزار دلار به عنوان گران‌ترین اثر ایرانی این حراج مطرح شده بود.
آیدین آغداشلو نیز یک اثر خود را با نام «فرود فرشتگان» به قیمت 120 هزار دلار به فروش رساند. جالب آنکه این این اثر 50 تا 70هزار دلار ارزش گذاری شده بود؛ اما رقابت شدید باعث بالا رفتن قیمت آن شد. آغداشلو خود نیز در هنگام حراج حضور داشت.
از ابوالقاسم سعیدی، نقاش مدرن ایرانی نیز با این که ۳۰ تا ۴۰هزار دلار ارزش‌گذاری شده بود در رقابتی تنگاتنگ به ارزش ۹۵هزار دلار به فروش رسید.
اما آثار ارائه شده فقط مختص هنرمندان در قید حیات نبود. دو اثر از حسین بهزاد به ترتیب 15 و 19‌هزار دلار به فروش رفت و اثری از سهراب سپهری نیز به مبلغ 67‌هزار دلار و کاری از مرتضی ممیز به قیمت 49‌هزار دلار فروخته شد.
از اندی وارهول، هنرمندی که هم اکنون رتبه اول فروش در جهان را در اختیار دارد، دو عکس از شاه سابق ایران و همسرش در حراجی به قیمت ۱۰۰ و ۱۳۰‌هزار دلار به فروش رسید. اما از میان عکاسان ایرانی عکسی از عباس کیارستمی نیز وجود داشت که منظره ای از یک درخت در میان برف بود. این عکس به قیمت ۱۳۳‌هزار دلار به فروش رسید. عکسی از بهمن جلالی عکاس ایرانی با عنوان «تصویر تصور » نیز ۱۰‌هزار دلار و عکسی از مجموعه قاجار شادی قدیریان به مبلغ ۱۵‌هزار دلار به فروش رفت.
ایرانی‌ها در صدر کریستی چهارم
حراج چهارم کریستی بی شک نمایانگر ظهور هنر ایرانی در بازار جهانی است.
سال گذشته رکورد گران‌ترین اثر فروخته شده در اختیار احمد مصطفی هنرمند مصری بود اما امسال ایرانی‌ها بالاترین رقم‌‌های فروش را به خود اختصاص دادند. به جز هنرمندان‌ میلیونی ایرانی تنها اثری از رابرت ایندیانا به قیمت 1‌میلیون و 161‌هزار دلار به فروش رفت.
در این حراج ۱۹۸ اثر از هنرمندان ایران، مصر، سوریه، عراق، لبنان، الجزایر،مراکش، امارات، قطر، کویت، فلسطین، سودان، بحرین، آمریکا، ایتالیا، مجارستان، فرانسه، ژاپن، انگلستان و هندوستان به حراج گذاشته شده بود.
پرویز تناولی که امسال گران قیمت‌ترین اثر حراج را به نام خود ثبت کرد، سال قبل دو مجسمه برنزی‌اش تحت عنوان «شاعر ایستاده» و «شاعر و درخت سرو» به‌ترتیب به قیمت 280‌هزار دلار و 170‌هزار دلار به فروش رفته بود.
تناولی سال پیش از آن نیز مجسمه‌های معروف «هیچ» را در این حراجی به فروش رسانده بود که یکی از آنها هم‌اکنون به طور دائم در مرکز بورس و معاملات ارزی دبی در معرض دید همگان است.
فروش گسترده آثار ایرانی طی حراج‌های پیشین موضوع اقتصاد هنر را در محافل هنری ایران بسیار داغ کرده است.