دنیای‌اقتصاد- درآستانه شروع تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران از۱۱ تیرماه (اول جولای ۲۰۱۲)، دیپلمات‌های غربی از تلاش انگلیس برای به تعویق انداختن زمان اجرای تحریم‌های تصویب شده اتحادیه اروپا علیه شرکت‌هایی که «بیمه» تانکرهای نفت ایران را تامین می‌کنند، خبر داده‌اند. درخواستی که به دلیل نگرانی از افزایش شدید قیمت نفت، تعویق این نوع از تحریم را دست کم تا آغاز سال ۲۰۱۳ مطرح کرده است. این در حالی است که طی هفته‌های گذشته نیز ژاپن و چین برای بیمه کردن کشتی‌های حامل نفت ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش داده است: انگلیس که کنترل بخش اعظمی از بازار بیمه‌های کشتیرانی را در دست دارد، به دنبال متقاعد کردن اعضای اتحادیه اروپا برای به تعویق انداختن زمان اجرای تحریم‌های اعمال شده علیه ایران است. انگلیس در پاییز سال گذشته برای نخستین بار بحث تحریم نفتی و بانکی ایران را به اتحادیه اروپا پیشنهاد داد. در پی این پیشنهاد بود که وزیران خارجه این اتحادیه در سوم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۰ توافق کردند تا نفت و نظام بانکی ایران را از ابتدای جولای ۲۰۱۲ (۱۱ تیرماه ۱۳۹۱- حدود ۵۰ روز دیگر) تحریم کنند.

یک منبع دیپلماتیک غربی به رویترزاعلام کرد: انگلیس در تلاش است تا اتحادیه اروپا را قانع کند که اجرای تحریم‌ها علیه ایران را دست‌کم شش ماه به تعویق بیندازند و دلیل اصلی این موضوع نیز فشاری است که از جانب ژاپن و کره‌جنوبی بر انگلیس وارد آمده؛ چرا که این کشورها نگران خرید نفت خود پس از آن زمان هستند.

رویترز افزود: انگلیس نگران است با اجرای این تحریم‌ها قیمت نفت در بازارهای جهانی به شدت افزایش یابد. رویترز در ادامه گزارش خود تاکید کرد: تاثیر اجرای این تحریم‌ها به شدت بازارهای مالی انگلیس و به ویژه بخش بیمه‌های صنایع دریایی را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. در حال حاضر صنایع اروپایی که از ایران نفت وارد می‌کنند به شدت به این نوع نفت نیازمندند و توقف واردات نفت از ایران آسیب‌های بسیاری را به این صنایع اروپایی وارد خواهد کرد؛ چرا که چنین امری نیازمند تغییر ساختار پالایشگاه‌ها خواهد بود و این اقدامی زمان بر و بسیار پرهزینه است.

ایران نیز اعلام کرده است چنانچه تحریم‌های اتحادیه اروپا تا نشست بغداد (در سوم خردادماه) لغو نشود، صادرات نفت خود به این کشورها را متوقف خواهد کرد که همین موضوع نیز می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به کشورهای اروپایی وارد آورد.

گروه ۱+۵ در تاریخ ۲۶ فروردین نشستی را با ایران در استانبول برگزار کرد که پس از پایان این نشست طرفین نتایج این نشست را سازنده توصیف کردند و قرار بر آن شد تا دور بعدی این نشست در بغداد برگزار شود. رویترز در ادامه گزارش خود تاکید کرد: بیشترحجم صادرات نفت ایران به آسیا است که در این میان کشورهای چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی کشورهای اصلی واردکننده نفت ایران به حساب می‌آیند. در ماه‌های گذشته آمریکا و متحدان غربی این کشور تلاش‌های بسیاری را برای تحت فشار گذاشتن این کشورهای آسیایی به منظور قطع واردات نفت از ایران صورت دادند که البته با مقاومت این کشورها مواجه شدند.

حذف شرکت‌های اروپایی در رقابت با چین

پیش از این، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه در بازار حمل ونقل دریایی چین گزارش داده بود که به دنبال اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه دومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک، شرکت‌های کشتیرانی چینی سود کلانی از حمل محصولات پتروشیمی ایران نصیب خود کرده‌اند. چرا که شرکت‌های بیمه چینی، ملزم به اعمال این تحریم‌ها نیستند و ظرفیت پوشش بیمه‌ای کشتی‌های حامل محصولات پتروشیمی مورد نیاز دومین مصرف‌کننده نفت جهان و اقتصاد قدرتمند چین را دارند. براساس آمارها، نیمی از تولیدات پتروشیمی ایران به کشورهای آسیایی صادر می‌شود. در این میان، چین، با خرید ۲۲ درصد کل تولیدات پتروشیمی ایران، بزرگ‌ترین مشتری محصولات پتروشیمی این کشور محسوب می‌شود؛ به نحوی که ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران طی یک سال منتهی به ۲۰ مارس، حدود ۱۴ میلیارد دلار بوده است.

ژاپن کشتی‌های حامل نفت را بیمه می‌کند

حدود دو هفته پیش، در پی انتشار خبراحتمال بیمه نفتکش‌ها توسط دولت چین و همچنین تلاش هند و کره جنوبی برای دور زدن این تحریم‌ها، یک روزنامه ژاپنی خبر داد که دولت ژاپن طرحی را تهیه کرده است که براساس آن در صورت توقف پوشش بیمه‌ای کشتی‌های حامل نفت ایران از سوی اروپا، توکیو خودش این بیمه را تا سقف یک میلیارد دلار انجام می‌دهد. براساس طرح پیشنهادی، دولت ژاپن و شرکت‌های حمل و نقل دریایی قرارداد بیمه‌ای را منعقد کرده و شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی مبالغی را به دولت ژاپن پرداخت خواهند کرد. در صورتی که پرداخت‌های بیمه‌ای در موقع وقوع حادثه‌ای دریایی از ۸ میلیون دلار فراتر برود، دولت ژاپن حدود یک میلیارد دلار به شرکت پی ان دال ژاپن پرداخت خواهد کرد.

افزایش یک ماهه واردات نفت ترکیه از ایران

موسسه آمار ترکیه اعلام کرد که واردات نفت این کشور از ایران در مارس ۲۰۱۲ با رشد ۷/۲ برابری نسبت به ماه قبل از آن به ۲۷۰ هزار بشکه در روز رسید. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه اینترنتی دیلی‌تایمز، آمارها حاکی از افزایش قابل توجه واردات نفت خام ترکیه از ایران در ماه مارس است. بر اساس آمار رسمی تجاری منتشر شده در پایگاه اینترنتی موسسه آمار ترکیه، این کشور در ماه مارس، روزانه ۱.۱۷۴ میلیون تن، معادل ۲۷۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است. ارقام مربوط به ماه مارس نشان دهنده بالاترین میزان خرید نفت ماهانه ترکیه از ایران از جولای۲۰۱۱ بوده است. این میزان خرید نفت تقریبا سه برابر ۴۰۱ هزار و ۳۴۹ تن (۱۰۰ هزار بشکه در روز) واردات نفت ترکیه از ایران در ماه فوریه بوده است. واردات نفت ترکیه از ایران همچنین نسبت به مارس ۲۰۱۱ شاهد رشد ۹۰ درصدی بوده است. اما تحلیلگران ترک می‌گویند، شرکت توپراس، تنها شرکت پالایشگاهی و بزرگترین واردکننده نفت در این کشور، احتمالا واردات خود از ایران را تا یک پنجم کاهش خواهد داد. یک مقام مسوول در بخش صنایع دولت ترکیه گفت، واردات ماه آوریل مجددا به میزان عادی یعنی ۱۴۰ هزار بشکه در روز بازگشته و در ماه مه نیز در همان حد باقی خواهد ماند. کونیت کوزوکوگلو، از کارشناسان بازار نفت در لندن گفت: «به نظر می‌رسد که این آخرین تلاش برای ذخیره نفت ایران پیش از کاهش واردات آن است.»

تانر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه اواخرماه مارس گفته بود، کشورش به منابع تامین نفت خود تنوع خواهد بخشید. وزیر انرژی ترکیه همچنین گفت: «ترکیه همچنین خرید نفت از برخی کشورهای آفریقایی نظیر لیبی و نیجریه را که سال‌ها بود از آنها نفت وارد نکرده بود، آغاز کرده است. عراق نیز طبیعتا یک تولید کننده جایگزین است.» اما آمارهای منتشره نشان می‌دهد که نفت ایران نقشی غیرقابل انکار را در واردات ترکیه ایفا می‌کند و ایده تنوع بخشی به منابع نفتی ترکیه هنوز در حد سخن باقی مانده است. بر اساس آمار، ایران روزانه ۱۹۳ هزار بشکه نفت، یعنی معادل بیش از نیمی از نیاز روزانه ۳۵۰ هزار بشکه‌ای ترکیه به نفت را در سه ماهه ابتدایی امسال تامین کرده است.