توقف صادرات نفت ایران به یونان؟

ماریو مونتی: تحریم نفتی ایران موجب بروز مشکلات فراوان برای اقتصاد ایتالیا خواهد شد

دنیای‌اقتصاد- یک هفته پس از قطع صادرات نفت ایران به انگلیس و فرانسه، دیروز اخبار متناقضی درباره توقف صادرات نفت به یونان منتشر شد. یونان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال و هلند شش کشور اروپایی هستند که چهارشنبه ۲۶ بهمن ماه سال جاری درباره اجرای تحریم های نفتی اتحادیه اروپا از دولت ایران اخطار گرفتند. همزمان با این رویداد، در حالی که تنها چند روز از اعتراف باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا به تاثیر «تنش با ایران روی گرانی بنزین در این کشور» گذشته بود، ماریو مونتی، نخست وزیر ایتالیا نیز اعلام کرد که پیروی از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران موجب بروز مشکلات فراوان برای اقتصاد دستخوش بحران این کشور خواهد شد.

توقف تحویل نفت به یونان

دیروز اخبار متناقضی از توقف تحویل نفت ایران به یونان مخابره شد. ابتدا خبر رسید که نفتکش‌هایی که برای انتقال یک محموله ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت ایران برای یکی از پالایشگاه‌های اروپایی در یونان به سمت محل بارگیری حرکت کرده بودند با خودداری ایران از تحویل این محموله به مبداء خود بازگشتند.

این خبر را خبرگزاری فارس منتشر کرده و افزوده بود: ایران از تحویل یک محموله ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت به مقصد پالایشگاه هلنیکس یونان خودداری کرد تا نفتکش‌هایی که برای تحویل گرفتن این محموله به سمت محل بارگیری حرکت کرده بودند ناکام به مبداء خود بازگردند.

پس از انتشار این خبر، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام مسوول در شرکت نفت یونانی هلنیکس، خبر توقف صادرات نفت ایران به یونان را تکذیب کرد و گفت: هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نداده است و همه تقاضاهای ما از ایران در حال تحویل است. خبرگزاری مهر نیز به نقل از سید پیروز موسوی، مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران این خبر را رد کرد. به گفته موسوی ، در حال حاضر صادرات نفت خام ایران به طور طبیعی در پایانه نفتی خارک در حال انجام است.

مدیرعامل پایانه‌های نفتی ایران با اعلام اینکه در شرایط فعلی شرکت ملی نفت ایران به استثنای فرانسه و انگلیس هیچ دستورالعملی برای عدم فروش نفت به سایر مشتریان خارجی صادر نکرده است، تصریح کرد: عدم تحویل محموله ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت خام به نفتکش‌ها برای تحویل به پالایشگاه نفت هلنیکس یونان صحت ندارد.

بر اساس این گزارش پس از اعلام اتحادیه اروپا مبنی بر تحریم خرید نفت خام ایران از اول جولای ۲۰۱۲ (تیرماه ۱۳۹۰)، ایران به شش کشور اروپایی یونان، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، هلند و فرانسه هشدار داده بود که تنها در صورتی به اروپایی‌ها نفت خواهد فروخت که آنان قراردادهای ۲ تا ۵ ساله برای خرید نفت خام از ایران امضا کنند.

ایران علاوه بر این، دو شرط دیگر یعنی تضمین دریافت پول نفت صادراتی و برداشتن هرگونه حقی برای الغای قراردادهای نفتی از سوی این کشورها با استناد به شرایط «فورس ماژور» را نیز برای ادامه فروش نفت به اروپایی‌ها لازم‌الاجرا اعلام کرده بود. بر اساس این گزارش، یکشنبه هفته پیش هم سخنگوی وزارت نفت از قطع صادرات نفت به فرانسه و انگلیس خبر داد. اعلام این خبر قیمت نفت را بلافاصله به بالای ۱۲۲ دلار رساند که روند صعودی آن هنوز هم ادامه دارد. بر پایه این گزارش،از یونان به عنوان بحران‌زده‌ترین اقتصاد اروپایی در وضعیت وخیم اقتصادی اتحادیه اروپا یاد می‌شود؛ چنانکه دولت این کشور به دلیل بدهی‌های کلان ملی در آستانه ورشکستگی قرار دارد. کارشناسان اقتصادی معتقدند که آمریکا با سوق دادن اتحادیه اروپا به ورطه تحریم نفتی ایران تلاش می‌کند در طولانی مدت امنیت انرژی این اتحادیه را در اختیار خود بگیرد.

بر این اساس کشورهای بحران‌زده اروپایی به طمع دریافت کمک‌های مالی و پشت سر گذاشتن خطر ورشکستگی ملی تن به بازی خطرناک تحریم نفت ایران داده‌اند؛ اما دفاع ایران از منافع ملی خود هزینه این مانور خطرناک را برای این کشورها و کل اتحادیه اروپا افزایش داده است.

اعتراف آمریکایی‌ها

اوباما پنجشنبه گذشته در پاسخ به انتقادات جمهوری‌خواهان در مورد افزایش قیمت سوخت در آمریکا گفته بود: عوامل بین‌المللی و از جمله تنش با ایران سبب این افزایش شده است و هیچ راه‌حل فوری برای این معضل وجود ندارد.

تیموتی گایتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز روز شنبه هفته جاری با بیان اینکه ایران می‌تواند ضربه بزرگی به اقتصاد جهانی وارد کند، نسبت به خطر کاهش عرضه نفت و افزایش بهای آن در بازارهای جهانی هشدار داده بود.گایتنر تاکید کرده بود: کاهش و قطع عرضه نفت ایران می‌تواند ضربه بزرگی به اقتصاد جهان وارد کند و به همین دلیل آمریکا باید برای جلوگیری از این ضرر تمام سعی خود را بکند. ادامه رشد اقتصاد جهانی و مواضع خصمانه علیه تهران، دو عامل اساسی افزایش کنونی قیمت نفت در بازارهای جهانی است.

مشکل‌آفرینی برای اقتصاد ایتالیا

دیروز اما نوبت نخست‌وزیر ایتالیا بود که به طور تلویحی از تحریم نفتی ایران گلایه کند و بگوید که پیروی از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران موجب بروز مشکلات فراوان برای اقتصاد دستخوش بحران این کشور خواهد شد.

آن چنان که خبرگزاری فارس به نقل از پرس تی وی گزارش داده است، نخست وزیر ایتالیا که در کنفرانس مشترک خبری با مارتین شولتز، رییس پارلمان اروپا در رم سخن می‌گفت، اظهار کرد: ایتالیا در حال مواجهه با یک بحران اقتصادی جدی است و توقف واردات نفت از ایران موجب خواهد شد ایتالیا بیش از سایر کشورهای اروپایی متحمل آسیب شود. مونتی افزود: به دلیل وابستگی قابل توجه ایتالیا به انرژی، این کشور ضربه ناشی از توقف واردات نفت از ایران، را بیش از سایر کشورهای اروپایی احساس خواهد کرد، اما رم قادر به نافرمانی از برخی تصمیمات قطعی نیست.

بر اساس این گزارش، مونتی بدون اشاره به اعمال فشار آمریکا در زمینه اجرای این تحریم‌ها گفت: ایتالیا به عنوان یکی از اعضای فعال اتحادیه اروپا باید از تصمیم تحریم تهران پیروی کند. اما از آنجایی که ایتالیا وابسته به منابع انرژی خارجی است، نتایج این تحریم را بیش از دیگر کشورها درک خواهد کرد.

در همین حال، آنسا، خبرگزاری رسمی ایتالیا، با انتشار گزارشی به نقل از کارشناسان نفتی اعلام کرد: تحریم‌ها علیه ایران نتیجه‌ای ندارد و تنها به ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی آسیب خواهد زد. در این گزارش، با توجه به حجم وسیع مبادلات تجاری بین ایران و ایتالیا، اضافه شده که با توجه به بحران اقتصادی حوزه یورو، پیروی از این تحریم‌ها احتمالا پایانی بر حضور طولانی مدت شرکت‌های ایتالیایی در ایران خواهد بود و شرکت‌های ترک و چینی جای آنها را پر خواهند کرد. آنسا، همچنین خاطرنشان کرده که تبعیت از تحریم‌های ایران به بهای از دست رفتن ۳۰ هزار فرصت شغلی در ایتالیا خواهد بود.

در ۲۳ ژانویه (۳ بهمن‌ماه ۱۳۹۰) وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل با وضع تحریم نفتی علیه ایران موافقت کردند. اتحادیه اروپا مهلتی ۶ ماهه را پیش از آغاز تحریم‌ها برای کشورهای اروپایی در نظر گرفته تا این کشورها بتوانند منابع جدیدی برای تامین نفت خود بیابند. تصمیم اتحادیه اروپا پس از آن اتخاذ شد که واشنگتن در اقدام مشابهی، بخش‌های انرژی و مالی ایران را مورد تحریم قرار داد. بر اساس تحریم‌های جدید آمریکا، کشورهایی که اقدام به خرید نفت از ایران یا همکاری با بانک مرکزی این کشور بنمایند، مشمول مجازات‌های دولت آمریکا قرار خواهند گرفت. ارزش واردات ایتالیا از ایران بیش از ۴ میلیارد یورو برآورد می‌شود که بیشتر آن را نفت و فرآورده‌های نفتی تشکیل می‌دهند. در مقابل ارزش صادرات ایتالیا به ایران حدود ۲ میلیارد یورو است که اغلب قطعات و تجهیزات مکانیکی هستند.