عزم جدی برای مهار التهاب بازارها

عکس: ایرنا سخنگوی اقتصادی دولت از موافقت رییس‌جمهور با مصوبه افزایش نرخ سود خبر داد

اراده سیاسی برای مهار ارز و سکه

معاون پارلمانی رییس‌جمهور: حباب سکه و ارز از بین می‌رود

دنیای اقتصاد- زهرا واعظ: سخنگوی اقتصادی دولت از موافقت رییس‌جمهور با مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی بیش از نرخ تورم خبر داد و گفت: بر این اساس رییس کل بانک مرکزی مکلف شد هر چه سریع‌تر مصوبه شورای پول و اعتبار را برای اجرا به بانک‌ها ابلاغ کند.

در همین حال معاون پارلمانی رییس‌جمهور نیز از تصمیمات جدی دولت در حوزه بازار سکه و ارز خبر داد و گفت به زودی حباب سکه و ارز از بین می‌رود. اعلام این خبر در شرایطی صورت گرفته که شورای پول و اعتبار در جلسه ۲۰ دی ماه سال جاری خود نرخ سود سپرده‌های بانکی را به بیش از نرخ تورم (۶/۲۰ درصد) یعنی دست کم ۲۱ درصد افزایش داده بود.

شدت نوسانات نرخ ارز و به دنبال آن تحولات قیمت سکه در بازار آزاد طی ماه‌های اخیر به گونه‌ای بود که اوایل دی ماه وزیر امور اقتصادی و دارایی و نیز رییس کل بانک مرکزی را به مجلس کشاند تا در جلسه‌ای غیرعلنی به ریشه‌یابی مشکلات نرخ ارز و سکه بپردازند، جلسه‌ای که بنا به گفته نمایندگان خانه ملت، نتیجه روشنی در پی نداشته است. اما پس از آن با شدت گرفتن التهابات، احمد توکلی و الیاس نادران دو نماینده سرشناس مجلس در نامه‌ای خواهان برگزاری جلسه‌ای غیرعلنی، اما «رسمی» برای تصمیم‌گیری قاطعانه درباره بازار ارز شدند تا از رهگذر رسمی ‌بودن جلسه، بازخواستی از مسوولان و تصمیم‌گیران صورت پذیرد و در این خصوص شاید تصمیماتی هم گرفته شود.

اما معاون پارلمانی دولت با انتقاد از این نامه‌نگاری‌ها در ریشه‌یابی التهاب اخیر بازار ارز، شبکه دلال‌بازی، بی‌مسوولیتی رسانه‌ها، ایجاد جو روانی کاذب و بعضی اظهارات افراد غیرمسوول را عامل اصلی التهابات معرفی کرد. آن جلسه غیر علنی رسمی نه تنها برگزار نشد بلکه در جلسه علنی بعدی که بنا به همین منظور برگزار شد وزیر اقتصاد به دلیل همراهی با رییس‌جمهور در سفر به آمریکای لاتین در مجلس حضور نیافت و بهارستان‌نشینان برای رییس بانک مرکزی هم غیبت غیر موجه رد کردند.

به این ترتیب در حالی که نوسانات در بازارهای ارز و طلا ادامه داشت شورای پول و اعتبار که وظیفه سیاست‌گذاری‌های پولی را بر عهده داشت در غیاب رییس‌جمهور و وزیر اقتصاد تشکیل جلسه داد تا به توصیه بسیاری از اقتصاددانان و کارشناسان که پایین بودن نرخ سود بانکی را یکی از عوامل تاثیرگذار در سرگردانی نقدینگی‌ و ایجاد التهاب در بازار‌ها می‌دانستند، عمل کند.

در چنین شرایطی، تصمیم شورای پول و اعتبار در جلسه چهارشنبه ۲۱ دی ماه این شورا اتخاذ شد. محمود بهمنی رییس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد که این شورا به نظام بانکی مجوز داد تا با هدف مهار نقدینگی نرخ سود سپرده‌ها را متناسب با نرخ تورم افزایش دهد تا نظام رقابتی جانشین نظام دستوری حاکم بر بازار پول شود. بورس تهران بلافاصله پس از انتشار این خبر به استقبال این تصمیم بزرگ رفت. از سوی دیگر، بازار سکه نیز که در آن روزها ساعات ملتهبی را آغاز کرده بود عقب‌نشینی قیمتی را آغاز کرد.

اما از آنجا که این تصمیم در غیاب رییس‌جمهور گرفته شده بود اظهارات ضد و نقیضی درباره تصویب قطعی این مصوبه مطرح شد تا جایی که با افزایش ابهام‌ها درباره اجرای مصوبه شورای پول و اعتبار،مجلس نیز وارد این موضوع شد و خواستار اجرایی شدن این مصوبه قانونی شد.

اما درست زمانی که بازارها به افزایش نرخ سود بانکی اعتماد کرده و واکنش مثبت نشان دادند معاون اقتصادی معاون اول رییس‌جمهور با اظهارنظری در این زمینه به یکباره بر التهابات بازار ارز و سکه دامن زد. آقامحمدی افزایش نرخ سود بانکی را تکذیب کرد و گفت که در شورای پول و اعتبار مصوبه‌ای در این خصوص به تصویب نرسیده است. این گونه اظهارنظرها نشان می‌داد که یا وی از مصوبه شورای پول و اعتبار اطلاع ندارد یا اینکه این موضع‌گیری نوعی مخالفت رییس‌جمهور با مصوبه شورای پول و اعتبار است.

این ابراز تردید‌ها در کنار سکوت دولتمردان اقتصادی به همراه انتشار اخباری مبنی بر تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زد تا جایی که افزایش قیمت ارز و سکه دیگر نه روز به روز، بلکه ساعت به ساعت و لحظه‌ای تغییر می‌کرد. در چنین شرایطی بسیاری از صاحبنظران و نمایندگان مجلس خواستار مداخله دولت در بازارها شدند و برخی نیز این افزایش قیمت‌ها را در راستای اهداف دولت در جمع‌آوری نقدینگی مردم تلقی کردند.

اما سرانجام در حالی که همه منتظر اظهار نظر رییس‌جمهور درباره مصوبه شورای پول و اعتبار بودند دیروز سخنگوی اقتصادی دولت از موافقت رییس‌جمهور با مصوبه شورای پول و اعتبار خبر داد و به این ترتیب نشان داد که همه چیز در دولت به نظر رییس‌جمهور بستگی دارد.

شمس‌الدین حسینی دیروز پس از جلسه هیات دولت در پاسخ به ایسنا مبنی بر اینکه آیا رییس‌جمهور مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار را تایید کرده است یا نه؟ گفت: آقای رییس‌جمهور این مصوبه را «در تمام ابعاد» مورد تایید قرار داد و در روزهای آینده از طرف رییس کل بانک مرکزی ابلاغ خواهد شد.

شمس‌الدین حسینی با بیان اینکه شورای پول و اعتبار بسته سیاستی ـ نظارتی جدیدی تصویب کرده و محدود به سال ۱۳۹۱ نیست و می‌تواند به محض ابلاغ اجرا شود و ملاک عمل قرار بگیرد، گفت: در آن مصوبه تصمیم‌هایی پیش‌بینی شده از جمله اینکه نرخ سود سپرده افزایش پیدا کند و در عین حال نرخ سود تسهیلات علی الحساب تعیین شده است.

وی گفت: آقای بهمنی منتظر نظر آقای رییس‌جمهور بودند که آقای رییس‌جمهور نیز این مصوبه را از تمام ابعاد مورد بررسی قرار دادند و تایید کردند که به محض ابلاغ ملاک عمل قرار می‌گیرد. حسینی گفت:‌ بر اساس این موضوع نرخ سود سپرده‌ها اصلاح می‌شود و رییس کل بانک مرکزی به عنوان سخنگوی شورای پول و اعتبار در این زمینه اطلاع رسانی خواهد کرد.

احتکار ارز برای ایجاد اختلال در بازار

حسینی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت ارز در بازارهای غیررسمی یک فضاسازی روانی است، گفت: دولت به اندازه کافی ارز دارد و می‌تواند نیاز واردکنندگان، تجار و حتی مسافران را از طریق شبکه رسمی تامین کند. سخنگوی اقتصادی دولت درباره این که چرا با وجود این شرایط، در بازار ارز اخلال می‌شود، گفت: بررسی‌های ما حکایت می‌کند که یک سازماندهی وجود دارد که به دنبال خارج کردن ارز کشور از بازار یا احتکار ارز است و ما برای مقابله با این مساله تدابیر موثری را در نظر گرفته‌ایم.

وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: یکی از این تدابیر این است که ثبت سفارش، گشایش اعتبار و ترخیص کالا، همگی در یک سامانه هماهنگ شود و هر کسی که برای واردات کالا یا کار دیگری نیاز به ارز دارد، می‌تواند با مراجعه به بانک، ارز مورد نیاز خود را ضمن ثبت سفارش تامین کند.

وی ادامه داد: ما به این وسیله می‌توانیم مطمئن شویم کسی که ارز تهیه کرده، آن را بر اساس سفارشی که داده است، مصرف می‌کند، با این کار می‌توان جلوی احتکار ارز را گرفت. در عین حال ما اطمینان می‌دهیم که تمام نیازهای ارزی کشور پوشش داده خواهد شد.

حسینی تصریح کرد: بانک مرکزی امسال حتی بیشتر از میزان ارز مورد نیاز برای واردات، ارز فروخته است. اطلاعاتی داریم که نشان می‌دهد این ارزها ممکن است احتکار شده باشد یا حتی کالاهایی که با ارز قیمت رسمی وارد شده‌اند، به قیمت ارز در بازار غیررسمی فروخته می‌شوند که این مساله را مورد رسیدگی قرار خواهیم داد.

ارز تک نرخی می‌شود

وی با تاکید بر لزوم تک نرخی کردن قیمت ارز گفت: تا پیش از این بانک مرکزی یک ارز با قیمت رسمی داشت و یک ارز هم با قیمت غیررسمی وجود داشت که در بازارهای فرعی ارائه می‌شد. تصمیم بر این شده است که نرخ ارز یکسان شود و البته قیمت آن طوری تعیین خواهد شد که نرخ کالاها افزایش نیابد.

وی خطاب به مردم گفت: من از هموطنانم می‌خواهم با توجه به حبابی بودن قیمت‌ها در بازار غیررسمی، به مبادلات نپردازند؛ چرا که متضرر خواهند شد. حتی ما اخباری داریم که نشان می‌دهد ارزهای تقلبی به کشور وارد شده است و همکاران ما در وزارت اطلاعات مراقب هستند که این ارزها وارد بازار نشود، اما هموطنان نیز ارز مورد نیاز خود را از طریق بانک‌ها و صرافی‌های مجاز تهیه کنند و سراغ دلال‌ها نروند.

وجود یک جریان رسانه‌ای برای ایجاد اخلال در بازار

سخنگوی اقتصادی دولت تاکید کرد که جهت‌گیری دولت در بازار ارز در جهت کاهش قیمت آن است، اما یک جریان رسانه‌ای با استفاده از ارسال پیامک راه افتاده و می‌خواهد در بازار اخلال ایجاد کند. حتی گروهی با دروغ و فضاسازی می‌گویند که دولت به دنبال افزایش نرخ ارز و تامین بودجه خود از این راه است. این القای بیگانه، افترا و دروغ است و از مقامات قضایی درخواست داریم که به آن رسیدگی کنند. دولت کسری بودجه ندارد و افزایش قیمت ارز نیز سیاست آن نیست.

وزیر اقتصاد همچنین از صدا و سیما و سایر رسانه‌ها خواست که با فضاسازی رسانه‌های بیگانه و القائات در بازار سکه و ارز مقابله کنند و اخبار ارز را تنها از مراجع رسمی دریافت کنند.

عکس: ایرنا