تعویق دوباره تحریم‌های اروپایی علیه ایران

دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا در حال گفت‌وگو با کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا

دنیای‌اقتصاد- احاله وظیفه «تهیه و تدوین بسته جدید تحریم‌ها علیه ایران تا پایان ژانویه ۲۰۱۲ (۱۱ بهمن‌ماه ۱۳۹۰)» به وزیران خارجه اتحادیه اروپا، تنها دستاورد ضد ایرانی نشست سران این اتحادیه در روز جمعه است. به این ترتیب، بر خلاف پیش‌بینی‌ها، در نشست روز جمعه سران اتحادیه اروپا هیچ‌گونه تصمیمی درباره تحریم نفت و بانک مرکزی ایران اتخاذ نشد. مجلس نمایندگان آمریکا اما درصدد است هفته آینده لایحه تحریم‌های بیشتر و جدیدتر علیه ایران را به رای گذارد؛ به امید آنکه بتواند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند. لایحه‌ای که طبق آن، کشورها و شرکت‌هایی که در بخش انرژی ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنزین به ایران ارائه می‌دهند و به نوعی با برنامه هسته‌ای ایران ارتباط دارند، تحریم‌ می‌شوند. در این میان، روسیه همچنان مخالف تصویب و اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران است. در همین چارچوب، معاون وزیر خارجه روسیه در تازه ترین اظهارات خود بار دیگر مخالفت مسکو با تحریم‌های اقتصادی علیه تهران را اعلام کرده و گفته است که برنامه هسته‌ای ایران به سوی اهداف نظامی منحرف نشده است. اما به نظر می‌رسد، اروپا همچنان نظر متفاوتی با روسیه دارد و ایران را به انحراف از برنامه هسته‌ای متهم می‌کند. با چنین رویکردی است که سران اتحادیه اروپا، وزیران خارجه این اتحادیه را موظف کردند تدوین تحریم‌های جدید علیه ایران را تا پایان ماه ژانویه ۲۰۱۲ نهایی کنند. به گزارش ایسنا، به نقل از نووستی، هرمان رامپوی رییس شورای اروپا روز جمعه اعلام کرد که سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپایی پس از پایان نشست دو روزه خود در بروکسل به وزیران خارجه این کشورها دستور دادند کار تهیه و تدوین بسته جدید تحریم‌ها علیه ایران را تا پایان ماه ژانویه نهایی کنند.

مخالفت اروپا با تحریم نفت ایران

به این ترتیب، در نشست روز جمعه سران اتحادیه اروپا سخنی از تحریم نفت یا حتی نظام بانکی ایران به میان نیامده است. موضوعی که پیش از این نیز از سوی وزیران خارجه اتحادیه اروپا رد شده بود. وزیران خارجه اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه ۱۰ آذر ماه ۱۳۹۰ در بروکسل به پیشنهاد انگلیس برای تحریم نفت ایران رای نداده و فقط به تحریم ۱۴۱ شرکت و ۳۹ شخص ایرانی اکتفا کرده بودند. اگرچه در روز ۱۰ آذر سال‌جاری اختلاف کشورهای اروپایی بر سر تحریم نفت ایران هویدا شد؛ اما پیش از آن نیز دیپلمات‌ها و کارشناسان نفتی غربی بر وجود این اختلافات صحه گذاشته بودند. از جمله گونتر اوتینگر، مقام ارشد اتحادیه اروپا در امور انرژی گفته بود که کشورهای عضو این اتحادیه برای تحریم احتمالی نفت ایران باید موضعی واحد اتخاذ کنند. گفته می‌شود، بدون جایگزین بودن نفت ایران دست کم در کوتاه مدت مهم‌ترین دلیل اختلاف نظر‌ها در اتحادیه اروپا است. ایران حدود یک پنجم نفت خود را به اروپا صادر می‌کند.

اختلاف بین کنگره و دولت آمریکا

در چنین شرایطی بود که در روز ۱۰ آذر سال‌جاری، اعضای مجلس سنای آمریکا رویکرد دیگری را علیه ایران برگزیدند که منجر به تصویب طرح تحریم بانک مرکزی ایران در سنای آمریکا و در پی آن برانگیختن مخالفت باراک اوباما رییس‌جمهور این کشور شد و دولت اوباما طی نامه‌ای از کنگره این کشور خواست که مصوبه خود درباره تحریم بانک مرکزی ایران را به تاخیر اندازند. کاخ سفید در این نامه افزایش قیمت نفت در صورت اجرای چنین مصوبه‌ای را مهم‌ترین دلیل مخالفت خود با طرح کنگره اعلام کرده بود. با وجود این، همچنان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها با وجود مخالفت دولت اوباما با تحریم بانک مرکزی ایران بر عقایدشان پافشاری می‌کنند و قصد تغییر در تحریم‌ها را ندارند.

به گزارش ایسنا، خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد: دولت اوباما استدلال می‌کند که اعمال مجازات‌های شدید به تضعیف تلاش بین‌المللی منجر خواهد شد که تهران را هدف گرفته است و در نهایت به بالا رفتن بهای نفت منجر می‌شود که به ایران کمک خواهد کرد. قانون‌گذاران آمریکایی اما در حال پیشبرد تحریم‌هایی علیه بانک‌های خارجی هستند که با بانک مرکزی ایران تبادلات دارند. سنا اخیرا با ۱۰۰ رای موافق به تحریم بانک مرکزی ایران رای داد.

رای‌گیری برای تحریم در مجلس آمریکا

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که مجلس نمایندگان آمریکا نیز درصدد است طی هفته جاری لایحه تحریم‌های بیشتر و جدیدتر علیه ایران را به رای گذارد به امید آنکه بتواند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری فرانسه، قانونگذاران مجلس نمایندگان آمریکا در صدد هستند لایحه‌ای را به رای گذارند که طبق آن کشورها و شرکت‌هایی که در بخش انرژی ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنزین به ایران ارائه می‌دهند و به نوعی با برنامه هسته‌ای ایران ارتباط دارند، تحریم‌ می‌شوند. تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران شامل مسدود کردن دارایی‌های افراد و شرکت‌ها مرتبط با ایران در آمریکا، ممنوعیت پرواز به آمریکا و لغو قراردادهای این افراد و شرکت‌ها با دولت آمریکا است و همچنین دسترسی به وام‌ بانک‌های آمریکا یا موسساتی چون بانک «صادرات-واردات» را برای افراد و شرکت‌های تحریم‌ شده محدود می‌کند.

مخالفت روسیه با تحریم ایران

با این وجود، سرگی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه با تاکید بر مخالفت کشورش با تحریم‌ها علیه ایران گفت: ایران هیچ‌گونه برنامه نظامی در چارچوب فعالیت‌های هسته‌ای ندارد.

به گزارش خبرگزاری فارس، سرگی ریابکوف در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «روسیه ۲۴» تصریح کرد: اطلاعات دقیق و اسناد و مدارک ما نشان می‌دهد هیچ بخش نظامی در فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود ندارد و شواهدی مبنی بر نظامی بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران در دست نیست. وی افزود: روسیه با اعمال تحریم‌های تجاری و اقتصادی بر ضد ایران مخالف است. مسکو بر این باور است که مساله هسته‌ای ایران باید از طریق مذاکره و مسالمت‌آمیز حل و فصل شود. وی گفت: ایران اجازه ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را می‌دهد. علاوه بر بازرسی‌های ماه اوت (مردادماه ۱۳۹۰) ایران بازرسان بین‌المللی را برای بازدید از برخی تاسیسات هسته‌ای دعوت کرده است. این مساله نشانگر حسن نیت ایران است.

مسکو: به اسرائیل هشدار داده‌ایم

معاون وزیر خارجه روسیه همچنین تاکید کرد: روسیه اسرائیل (رژیم صهیونیستی) را از تجاوز احتمالی علیه ایران بر حذر داشته است.

به گزارش ایسنا، ریابکوف ضمن دادن پاسخ به سوالاتی درباره مذاکرات چندی پیش وی با آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل گفت: ما اسرائیل را از لغزیدن به سوی تصمیم‌گیری احتمالی در خصوص آغاز عملیات جنگی بر حذر داشته‌ایم. این دیپلمات روسی افزود: تمایل نداریم که حاصل نشدن پیشرفت در مذاکرات بر سر این مساله انگیزه‌ای برای حرکت در جهت معکوسی به وجود آورد.

ریابکوف: جلیلی در روسیه است

معاون وزیر خارجه همچنین گفت: روسیه با همه طرف‌ها در رابطه با این مساله در تماس است و از جمله سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران در حال حاضر در مسکو به سر می‌برد.