روز سرنوشت در مذاکرات مسکو

عکس:‌ AFP معاون جلیلی:۱+۵ امروز به پیشنهادهای ایران پاسخ می‌دهد

روز سرنوشت در مذاکرات مسکو

دنیای اقتصاد- دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ دیروز در مسکو با برگزاری دو نشست در دو نوبت صبح و عصر آغاز شد. قرار است این مذاکرات امروز نیز به سرپرستی سعید جلیلی و کاترین اشتون پی گرفته شود.

علی باقری، معاون دبیر شورای‌عالی امنیت ملی پس از پایان گفت‌وگو‌های دیروز در جمع خبرنگاران گفت: در نشست‌های روز دوشنبه ایران بار دیگر پیشنهادهای پنج‌گانه خود را برای ۱+۵ تشریح کرد و نقدهای خود به پیشنهادهای این گروه را نیز به طور منطقی به آنها ارائه کرد. خانم اشتون نیز به نمایندگی از ۱+۵ از ایران فرصت خواست تا قبل از نشست سه شنبه در گروه یادشده درباره این دو موضوع تامل و موضع خود را درباره آنها اعلام کنند.

باقری خاطرنشان کرد: در گام‌های متقابلی که ما مطرح کردیم حق غنی‌سازی ایران به عنوان عضو مسوول ان.پی.تی مورد تاکید قرار گرفت، همین طور اقدامات شفاف‌ساز و اعتمادساز طرف مقابل و اقدامات همکاری‌جویانه‌ای که دو طرف می‌توانند هم در عرصه هسته‌ای و غیرهسته‌ای انجام دهند.

معاون سعید جلیلی با بیان اینکه صبح و عصر دو گفت‌‌وگوی جدی و سازنده را با طرف مقابل برگزار کردیم، خاطرنشان کرد: در عرصه‌های مختلف چه در بیان پیشنهادهایمان و چه در نقد پیشنهاد طرف مقابل، دقیقا در چارچوب معیارهای قانونی صحبت کردیم.

این تنها گزارش رسمی از مذاکرات روز گذشته در مسکو است، اما علاوه بر این و در گزارش‌های غیررسمی، «به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی اورانیوم» و «تعلیق غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد» به ترتیب مهم‌ترین خواسته‌های تهران و ۱+۵ در مذاکرات روز نخست مسکو گزارش شده است. برهمین اساس، یک عضو هیات مذاکره‌کننده ایران پس از پایان نوبت اول گفت‌وگوهای دیروز به «ایسنا» گفت: «اگر تحریم‌های یکجانبه و بین‌المللی درباره ایران برداشته نشود و حق ایران در غنی‌سازی اورانیوم به رسمیت شناخته نشود، توافقی در مذاکرات مسکو و پس از آن صورت نخواهد گرفت.» البته سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران نیز روز شنبه هفته جاری در مصاحبه با یک رسانه روسی به صراحت گفته بود: «برای موفقیت مذاکرات مسکو، انتظار داریم که حق غنی‌سازی اورانیوم ایران به ‌رسمیت شناخته شود.»از سوی دیگر اما، مایکل مان سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در فاصله میان نشست‌های صبح و بعداز ظهر به خبرنگاران گفت: در معاهده ان.پی.تی حق غنی‌سازی [برای امضاکنندگان این معاهده] قید نشده است. وی همچنین اعلام کرد که اتحادیه اروپا قصد به تاخیر انداختن اجرای تحریم‌های نفتی ایران را ندارد. به گفته وی، تحریم نفتی ایران از سوی اروپا، قانونی است که توسط تمامی ۲۷ عضو اتحادیه اروپا مورد موافقت قرار گرفته است.

در عین حال، پیش از آغاز نوبت اول مذاکرات، هیات ایرانی عنوان کرده بود که اگر حقوق هسته‌ای ایران نادیده گرفته شود، درباره غنی‌سازی ۲۰ درصد مذاکره نخواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، «تیم ایرانی بر این باور بوده است که زمان محدود است و برای همیشه منتظر نخواهد ماند. اگر تحریم‌ها لغو نشود و حقوق ایران نادیده گرفته شود، بحث غنی‌سازی ۲۰ درصد روی میز مذاکرات نخواهد بود.» خبرگزاری فارس دیروزهمچنین به نقل از بی.بی.سی نوشت: خبرنگار ما از مسکو می‌گوید که گروه ۱+۵ از ایران خواسته است غنی‌سازی ۲۰ درصد را متوقف کند و تاسیسات هسته‌‎ای فردو در قم را تعطیل کند. در عوض، قدرت‌های جهانی گفته‌اند که آماده هستند با ارائه پیشنهادهایی به برنامه هسته‎ای ایران کمک کنند. به نوشته بی.بی.سی، این به هیچ وجه برای ایران کافی نیست و تهران می‌خواهد غرب تحریم‌ها علیه سیستم بانکی و صنعت نفت ایران را نیز بردارد و معتقدند که حق غنی‌سازی ایران غیر قابل مذاکره است.

ابراز تردید در پیشرفت مذاکرات مسکو

در عین حال، یک عضو هیات مذاکره‌کننده ایران دیروز پس از شروع نشست عصر ایران و ۱+۵ به ایسنا گفت که آمادگی نداشتن تیم مذاکره کننده ۱+۵ برای انجام مذاکرات کارشناسی و توافق روی دستور کار پیش از مذاکرات مسکو، پیشرفت در این مذاکرات را با تردید روبه‌رو کرده است. این عضو هیات مذاکره‌کننده ایران تاکید کرد: به این ترتیب ۱+۵ فرصتی یک ماهه ـ قبل از مذاکرات مسکو ـ را از دست داد. بنابراین آنها (۱+۵ ) مسوول پیشرفت نداشتن مذاکرات هستند.

رهیافت منسجم ایران در ۳ گام

با وجود این، پیش از برگزاری مذاکرات، یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران اظهار کرد: ۱+۵ با یک رهیافت منسجم شامل سه گام از جانب ایران در مذاکرات مسکو روبه‌رو خواهد شد. وی گام نخست رهیافت ایران را انتقاد به برگزار نشدن نشست معاونان جلیلی و اشتون دانست. به گفته وی «ورود جدی و محتوایی ایران به بحث درباره محورهای مدنظر ۱+۵ » و «ارائه مجدد ۵ محور پیشنهادی ایران

به ۱+۵» گام‌های دوم و سوم نمایندگان ایران در روز نخست مذاکرات مسکو خواهد بود. جلیلی نیز پیش از ورود به نشست ایران و ۱+۵ در مسکو گفته بود: این نشست آزمونی برای ۱+۵ است که نشان دهند با پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مخالفند یا خیر. به گزارش ایرنا، مذاکره‌کننده ارشد ایران افزود: دغدغه‌هایی که مطرح می‌‌کنند با توجه به پاسخ ما و محورهایی که در بغداد ارائه کردیم، زمینه خوبی را برای اثبات حسن نیت غربی‌ها نشان می‌دهد.

رد درخواست نماینده چین

یک روز پیش از برگزاری مذاکرات، لی‌یوچنگ، نماینده چین که در این دور از مذاکرات تغییر کرده است، با علی باقری معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری مهر، در این دیدار لی‌یوچنگ درخواست کرده بود که از همین حالا زمان و مکان دور بعدی مذاکرات مشخص شود. این درخواست اما مورد موافقت نماینده هسته‌ای ایران قرار نگرفت. ایران معتقد است که تعیین زمان برای ادامه گفت‌وگوها پیش از برگزاری نشست، تاییدی بر روش گفت‌وگو برای گفت وگو است و ادامه این مسیر بی‌نتیجه است. از همین رو، طرف ایرانی تصمیم برای ادامه مذاکرات را به عصر سه‌شنبه موکول کرده است.

اثر تحریم‌های یک جانبه بر روابط مسکو - واشنگتن

در رویدادی دیگر، یوری اوشاکوف، دستیار رییس‌جمهور روسیه روز یکشنبه در جمع خبرنگاران با اتخاذ موضع سرسختانه‌ای پیش از آغاز نشست ایران و ۱+۵ درمسکو تاکید کرد که هشدار داده اگر شرکت‌ها و بانک‌های روسی به قربانیان احتمالی تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران تبدیل شوند، مسکو چنین چیزی را نخواهد پذیرفت. به گزارش ایسنا به نقل از شینهوا، دستیار ولادیمیر پوتین گفت که تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه ایران به خاطر برنامه هسته‌ای‌اش به روابط روسیه و آمریکا صدمه خواهد زد.

دور اول مذاکرات دیروز / عکس: ایرنا