از فردا و با حضور پنج‌هزار نماینده از سراسر جهان
راهبری اینترنت در «آتن» روی آنتن می‌رود
گروه کامپیوتر- نخستین فوروم یا نشست راهبری اینترنت از فردا در آتن گشایش می‌یابد تا در طی چهار روز مهم‌ترین بحث به جای مانده از اجلاس جامعه اطلاعاتی (WSIS) که سال گذشته در تونس خاتمه یافت، به نتیجه مشخصی برسد. در نشست راهبری اینترنت در یونان موضوع مدیریت صحیح و همه جانبه اینترنت مورد بحث قرار می‌گیرد هر چند بسیاری اعتقاد دارند که به دلیل غیرعملیاتی بودن اجلاس، نمی‌توان قدرت چندانی برای تصمیمات نهایی آن قائل بود.
در نشست یونان هیات‌‌های دولتی، نمایندگان بخش‌خصوصی، اعضای جامعه مدنی و گروه‌های NGO به همراه تعدادی از استادان دانشگاهی به بحث و تبادل نظر می‌پردازند تا یکی از مهم‌ترین موضوعات ارتباطی جهان مورد موشکافی قرار گیرد.
در حالی که به نظر می‌رسد نوع انتخاب دستور‌العمل نشست‌ها به نوعی است که کمتر روی موضوعاتی چون تغییر مدیریت منابع اینترنتی متمرکز باشد اما برخی کشورها از جمله روسیه درخواست کرده‌اند که چنین مواردی به موضوعات اصلی نشست وارد شود.
همچنین تعدادی از شرکت‌کنندگان جامعه مدنی (NGOها) نیز با ایجاد سایت اینترنتی نسبت به عدم پیگیری موضوع اصلی راهبری اینترنت (یعنی تغییر کنترل‌کننده اینترنت) انتقاد کرده‌اند و خواستار تغییر دستور کار این اجلاس شده‌اند.
راهبری اینترنت و جامعه اطلاعاتی
اجلاس جامعه اطلاعاتی که دور نهایی آن سال گذشته در تونس به پایان رسید آغازگر بحث راهبری اینترنت بود. بر این اساس کشورهای جهان (به خصوص کشورهای در حال توسعه) موضوع راهبری اینترنت را مورد توجه قرار دادند و خواستار آن شدند که کنترل اینترنت تنها از اختیار یک کشور خارج شود.
اشاره این گروه از کشورها عمدتا به شرکت ICANN بود که براساس قراردادی با وزارت بازرگانی آمریکا کنترل دامنه‌ها و اعداد اینترنتی را در اختیار دارد.
به عقیده منتقدان به وضع موجود امروزه اینترنت از مرزهای یک کشور خارج شده و به شکلی بین‌المللی درآمده و با توجه به گره خوردن آن به بخش‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف باید کنترل آن نیز توسط تمامی ذی‌نفعان آن صورت گیرد.در اجلاس نخست جامعه اطلاعاتی چنین ایده‌ای به سرعت مورد توجه قرار گرفت و تقریبا تمامی کشورهای جهان از آن حمایت کردند به نحوی که سپردن قدرت نهادی مانند ICANN به اتحادیه جهانی مخابرات مورد توجه و حمایت تعدادی از کشورها قرار گرفت.
اتحادیه جهانی مخابرات که مستقیما زیر نظر سازمان ملل اداره می‌شود در واقع شامل نمایندگانی از دولت‌های کشورهای مختلف است و از اینرو این کشورها امید داشتند که بتوانند با خارج کردن چنین مرکزی از دایره قدرت ایالات متحده بتوانند بر تصمیم‌گیری‌های آن نقش ایفا کنند.
دولت آمریکا که مخالف اصلی واگذار کردن کنترل اینترنت بود از همان ابتدا با این موضوع مخالفت کرد اما مشخص بود که مواجه شدن با خواست بین‌المللی نیز به هیچ وجه مطلوب این کشور نبود. از اینرو این کشور با موافقت ضمنی درباره شفاف‌تر شدن وضعیت حاکمیت و مدیریت اینترنت که در نخستین اسناد جامعه اطلاعاتی به ثبت رسید، تلاش کرد در وضعیت آینده این مباحثات وارد شده و آن را به نفع خود خاتمه دهد.
در اجلاس دوم جامعه اطلاعاتی در حالی که همگان تصور می‌کردند که موضوع راهبری اینترنت به تصمیم‌گیری مشخصی (به خصوص علیه حاکمیت ایالات متحده خواهد رسید) موضوع با فشار سیاسی و دیپلماتیک ایالات‌متحده بر کشورهای حاضر مواجه شد و تقریبا به جز ایران و برزیل دیگر هیچ کشوری از تصمیم‌گیری درباره مدیریت اینترنت حمایت نکرد.
در اجلاس تونس سرانجام بحث بر این قرار گرفت که ادامه این مباحثات به فورومی که برای این منظور در نظر گرفته شده بود، منتقل شود. این فوروم که در یونان برگزار می‌شود نخستین اجلاس از این دست خواهد بود.
ایران و راهبری اینترنت
ایران از هنگام مطرح شدن بحث راهبری اینترنت از جمله موثرترین اعضای پیگیری‌کننده این مباحث در نشست‌های مختلف جامعه اطلاعاتی بوده است. با این وجود بعد از اجلاس تونس به‌دلیل تغییری که به‌دلیل جابه‌جایی دولت در وضعیت مدیریت بخش ارتباطات کشور به وجود آمد این موضوع عملا به فراموشی سپرده شد.
در حالی که در اجلاس تونس خبرگزاری‌ها به‌طور مرتب در گزارش‌ها و اخبار خود نظرات ایران را مورد توجه قرار می‌دادند از یک سال پیش به این سو حتی یک سند و یا پیشنهاد از سوی کشورمان در سایت نشست IGF قرار نگرفته است.
از سه هفته قبل نیز شورای عالی فناوری اطلاعات دو نشست درباره هم‌اندیشی برای اجلاس راهبری اینترنت با حضور استادان دانشگاه، بخش خصوصی، نمایندگان دولتی و رسانه‌ها برگزار کرد که در پایان مشخص شد تنها دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات و یک نفر از وزارت خارجه در این اجلاس حضور پیدا می‌کنند این در حالی بود که اجلاس تونس هیات ایرانی بیش از یک صد نفر از متخصصان، دانشگاهیان و اعضای جامعه مدنی را شامل می‌شد.
هر چند بسیاری اعتقاد دارند که نشست IGF امسال از قدرت تصمیم‌گیری برخوردار نیست اما به نظر می‌رسد نوعی هماهنگی و دیپلماسی مشخص برای تحت فشار قرار دادن حاکمان فعلی اینترنت اگر به تغییر مدیریت اینترنت منجر نشود حداقل می‌تواند منافع قابل توجهی را برای ذی‌نفعان آن (شامل کاربران، دولت‌ها، بخش خصوصی و جامعه مدنی) به همراه بیاورد.
کمترین کاربرد پیگیری راهبری اینترنت می‌تواند به لغو یا محدودشدن تحریم‌های اینترنتی گسترده‌ای منجر شود که هم‌اکنون علیه کاربران ایرانی صورت می‌گیرد.
ارسال نظر