چهره پنهان رنه مگریت

مهرداد گوران - رنه مگریت، نقاش فراواقع‌گرای (surrealist) بلژیکی نقش موثر و ماندگاری در جریان هنر مدرن داشته است. آثار او افزون بر ارزش هنری، به لحاظ بصری و قدرت اثرگذاری نیز جایگاهی خاص دارند، چنان که بسیاری از نقاشی‌هایش به صورت کارت پستال درآمده و گفته می‌شود که عرضه کارت‌پستال آثار او در کنار آثار پیکاسو و ونگوگ در فهرست «پرفروش‌ها» قرار دارد. تابلو معروف «پسر انسان» او که در سال ۱۹۶۴ خلق شد و آشکارا سبک و سیاق او را که به فراواقع‌گرایی مشهور است، نشان می‌دهد یکی از همین آثار جاودانه اوست این تابلو آخرین بار در حراج خانه کریستی به قیمت ۵/۷میلیون دلار به فروش رفت.

مگریت این اثر را به مثابه تصویر خودش (Self-portrait) به وجود آورد: در تابلو، مردی را می‌بینم که با کلاهی لگنی بر سر، پشت به یک دیوار ایستاده است. در پس زمینه تابلو، دریا و آسمان ابری هم پیداست، نشانه نمادین این تابلو، دماغ بادکنکی مرد است که دهان و چشم‌های او را پوشانده است. مگریت گفته است که این تابلو، اشاره‌ای است به یک جنگل بزرگ و ویرانگر که در درون انسان معاصر جریان دارد و جنگ جهانی دوم، گوشه‌ای از آن بوده است. از مگریت نقل‌قول دیگری درباره این تابلو وجود دارد که خواندنی است.

«در پشت هر چیزی که می‌بینیم، یک چیز دیگر پنهان شده است. ما همیشه می‌خواهیم آن چیز پنهان را ببینیم اما دیدن آن ناممکن است. انسان نیز رازهای خود را چنین پنهان می‌کند.»

رنه مگریت در سال ۱۸۹۸ به دنیا آمد و در ۱۵ اوت ۱۹۶۷ چشم بر جهان فرو بست. در سال ۱۹۲۷به پاریس رفت با آندره برتون بنیانگذار جنبش سوررئالیسم آشنا شد و به گروه سوررئالیست‌ها پیوست.