تعلیق، اعتمادسازی نیست

مهندس رضا آقازاده در گفت‌و‌گو با ایسنا درباره پاسخ ایران به مجموعه پیشنهادی ۵+۱ درحالی که قطعنامه ۱۶۹۶علیه کشورمان در شورای امنیت تصویب شده است، گفت: من فکر می‌کنم پاسخ ایران در زمان مقرر اعلام خواهد شد. رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان معتقد است که طرف مقابل در بحث هسته‌ای ایران دوباره به میز مذاکره بازخواهد گشت، چرا که به خوبی می‌داند ایران هیچ وابستگی خارجی در مساله هسته‌ای ندارد و موضوعاتی که در قالب پیشنهاد ۵+۱ مطرح شده است،‌ امتیاز خاصی برای تهران محسوب نمی‌شود.

وی گفت: در برنامه جمهوری اسلامی ایران تصمیم سیاسی، بر پاسخ دادن به پیشنهاد است.

رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که پاسخ ایران به مجموعه پیشنهادی ۵+۱ ارتباطی به قطعنامه ۱۶۹۶ شورای امنیت علیه ایران ندارد، چرا که تهران از قبل اعلام کرده است در تاریخ مشخص پاسخش را می‌دهد، بنابراین این کار را انجام خواهد داد.

وی در تشریح روند بررسی پیشنهاد ۵+۱ از سوی ایران گفت: از همان مقطعی که پیشنهاد کشورهای ۵+۱ را دریافت کردیم، تیمی از کارشناسان بر روی این پیشنهاد کار کردند و با مباحث و ابهامات زیادی در مسیر بررسی‌هایش برخورد کردند. قرار بود مذاکراتی را بر مبنای رفع ابهامات پیشنهاد با طرف مقابل داشته باشیم که این مذاکرات در حد یک جلسه انجام شد.

آقازاده در پاسخ به اینکه کشورهای اروپایی با تصویب قطعنامه و گنجاندن درخواست تعلیق فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در آن اساسا پاسخی از پیش تعیین شده را پیش روی ایران گذاشتند، گفت: فکر می‌کنم پاسخ ایران جامع‌تر از آن چیزی باشد که اروپایی‌ها به همراه آمریکا مطرح می‌کنند. ما باید ببینیم چه راهکارهایی برای ما و برای آنها وجود دارد، این مهم‌ترین مساله است. هم غربی‌ها و هم ما این مساله را خوب می‌دانیم که راهکار تقابل، کاری از پیش نمی‌برد.

وی با اشاره به وضعیت تحقیق و توسعه در کشور تصریح کرد‌: شرایط به گونه‌ای است که فناوری در کشور کاملا بومی شده است و کسی نمی‌تواند با تقابل و تهدید این مسیر را متوقف کند. معتقدم حتی پس از زمان تعیین‌شده از سوی شورای امنیت طرفین و حتی آمریکایی‌ها به میز مذاکره کشیده خواهند شد. آقازاده درباره اظهارات تند کاندولیزا رایس، وزیر امور‌خارجه آمریکا مبنی بر اینکه ایران راهی جز تقابل باقی نگذاشته است، خاطرنشان کرد:‌ تصور می‌کنم این مساله هم راهی برای فشار آوردن به ایران است، آنها می‌خواهند آستانه تحمل ما را بیازمایند و اولین بارشان هم نیست که چنین رفتاری دارند. اگر آنها تدبیر داشته باشند، راه‌حل مسالمت‌آمیز وجود دارد.

وی در‌خصوص احتمال تجدیدنظر ایران در همکاری‌اش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: بحث خروج از ان.پی.تی فعلا در دستور کار دولت نیست و اساسا ما در سیاست‌مان این مساله را پیگیری نمی‌کنیم.

آقازاده درخصوص اینکه بحث اعتمادسازی در پرونده هسته‌ای ایران در آژانس به کجا رسیده است، افزود: از آن جایی که پرونده ایران سیاسی است تا زمانی که بستر سیاسی آن فراهم نشود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کاری از پیش نخواهد برد. در حال حاضر موضوعی نیست که در رابطه با فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در آژانس حل نشده باشد، اما آنها منتظرند مسیر سیاسی مساله مشخص شود. آژانس موضوعات ایران را باز نگه خواهد داشت تا ببیند در بستر سیاسی چه اتفاقی می‌افتد. وی با بیان اینکه منحنی بستر دانش فنی و تحقیق و توسعه هسته‌ای کشور مسیری صعودی را طی می‌کند، گفت: در حال حاضر نیروها و دانشمندان ما دستاوردهای خوبی داشته‌اند و این راه ادامه خواهد یافت. وی تاکید کرد: نمی‌توان باب تحقیق و توسعه را روی انسان‌ها بست. ‌با توجه به ظرفیت و انگیزه کارشناسان و دانشمندان کشور، روند رو به رشد خوبی را طی می‌کنیم.

آقازاده درباره انجام فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی نیز گفت: این فعالیت‌ها ادامه دارد، اما چون در مرحله بهره‌برداری نیستیم، محصول کار مد‌نظر‌ ما نیست، بلکه گشایش ابهامات و مجهولات برای ما فوق‌العاده اهمیت دارد.

آقازاده با تاکید بر اینکه نگرانی غرب از باز شدن افق‌ها و گشایش‌های فنی و تکنولوژی در زمینه هسته‌ای بر روی ایران است، گفت: یک زنجیره غنی‌سازی که نگرانی خاصی ندارد، اما اگر آنها واقعا نگرانند، حتی حاضریم محصول کار این زنجیره را به آنها بدهیم.

وی درباره اینکه گفته می‌شود اختلاف‌نظری در تصمیمات اتخاذ شده در بحث هسته‌ای در خصوص پاسخ دادن و یا ندادن به پیشنهاد کشورهای ۵+۱ وجود دارد، گفت: هیچ اختلاف نظری وجود ندارد و این مساله را تایید نمی‌کنم، اتفاقا در مقطع فعلی آنقدر اجماع وجود دارد که می‌توان گفت در گذشته بر سر یک مساله چنین اجماعی را تجربه نکرده‌ایم. بر‌ روی جمع‌بندی‌های سیاسی در نظام، اجماع وجود دارد، حتی کسانی که در این مساله مسوولیت مستقیمی ندارند، مثل دکتر روحانی، هم این اجماع را دارند که مسیر فعلی باید ادامه یابد.

آقازاده در خصوص سطح و کیفیت دانش هسته‌ای ایران تصریح کرد: دانش ما نه تنها به اندازه غرب است، بلکه در یک جاهایی حتی بهتر از غرب هم است.

وی با اشاره به ادعای غرب در خصوص نبود اعتماد به برنامه هسته‌ای ایران، گفت: ‌ما در بحث اعتمادسازی اعتقاد داریم که هر نوع پیشنهادی قابل بررسی است، اما توقف غنی‌سازی را به معنای اعتمادسازی نمی‌دانیم و به همین خاطر است که از مذاکره استقبال می‌کنیم.

رییس سازمان انرژی اتمی در مورد اینکه معنای رآکتور پیشنهادی کشورهای ۵+۱ به ایران که آن را از مدرن‌ترین رآکتورهای دنیا خوانده اند، چیست؟ گفت: اتفاقا یکی از ابهامات ما همین مساله است که اساسا معنی پیشنهاد دادن نیروگاه چیست؟ آیا این مساله یک نوع تعهد، توصیه و یا تضمین است و روش مذاکره برای این بحث و قرارداد بستن بر سر آن چگونه خواهد بود یا اینکه قرار است سوخت این نیروگاه به چه شکلی تامین شود؟ اینها از موضوعاتی است که ما بر روی آن ابهام داریم. مسائلی که در پیشنهاد آمده است، کلی‌گویی است که باید باز شود، بنابراین در رابطه با مدرن بودن یا نبودن رآکتور پیشنهادی، نه می‌توانم آن را رد کنم و نه تایید.

آقازاده گفت: همچنین در رابطه با همکاری در ساخت و بهره‌برداری نیروگاه هسته‌ای، ده‌ها سوال وجود دارد. مثلا این همکاری مشارکتی است یا انفرادی؟

وی گفت: ‌اگر آنها واقعا از کلی‌گویی‌ها و فضا‌سازی‌های تبلیغاتی خارج شوند و پشت‌میز مذاکره بنشینند، بهتر می‌توانیم مساله را پیش ببریم.

آقازاده خاطرنشان کرد: در رابطه با رآکتور هسته‌ای ما اسم رآکتور مدرن را شنیده‌ایم، اما هنوز نمی‌دانیم که چه رآکتور نیروگاهی و با چه ظرفیت و شرایطی را پیشنهاد کرده‌اند.

رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان در‌خصوص اینکه امضای تفاهمنامه زمان راه‌اندازی نیروگاه بوشهر که پیش از این نتایج کارشناسی‌اش مشخص شده است، چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ گفت: تصور می‌کنم به زودی این امر محقق شود و احتمالا برای امضای تفاهم به روسیه خواهم رفت.

امکان بررسی در فضای مناسب

از سوی دیگر سخنگوی وزارت امورخارجه نیز در جمع خبرنگاران پارلمانی درخصوص اینکه آیا طرح روسیه ممکن است در دستور کار قرار گیرد؟ گفت: همه طرح‌ها می‌توانند در فضای مناسب مجددا مورد بررسی قرار گیرند، ابتدا باید فضا و بستر را آماده و اصلاح مسیرکرد.

وی افزود: اصلاح مسیر مهم است نه این طرح یا آن طرح. آصفی در مورد اینکه پاسخ به بسته پیشنهادی۵+۱ ارائه خواهد شد یا نه؟ تصریح کرد: در خصوص پاسخ به بسته متناسب با رفتار آنها عمل می‌کنیم.

سخنگوی وزارت امور‌خارجه در مورد اینکه آیا احتمال اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی هست یا نه؟ و آیا بررسی می‌شود‌؟ تصریح کرد: به نظر من صحبت در مورد اینکه چه گزینه‌هایی عمل می‌شود، زود است. آن چیزی که مطرح است اینکه پرونده به مسیر اصلی خود برگردد و از تهدید و اعمال فشار خودداری شود. چون در گذشته جمهوری اسلامی ایران نشان داده که مقاومت خودش را با تهدید و ارعاب از دست نمی‌دهد و از حقوق خود صرف‌نظر نمی‌کند.