افزایش قیمت کاغذ، چرا؟!

امین نوروزی - افزایش قیمت کاغذ، یکی از مهم‌ترین خبرهایی است که این روزها مورد توجه قرار گرفته و پیامدهای منفی زیادی به ویژه در بازار کتاب داشته است. طبق اطلاعات به دست آمده قیمت کاغذهای وارداتی، نسبت به هفته اول مردادماه حدود ۱۰درصد افزایش یافته و کاغذهای ایرانی نیز حدود ۸درصد رشد قیمت داشته‌اند و در حال حاضر قیمت هر بند کاغذ حدود ۲۲هزار تومان است. این در حالی است که طی دو سال اخیر، افزایش قیمت به این میزان در بازار کاغذ مشاهده نشده بود. برخی فعالان بازار، کاهش سهمیه کاغذ را عامل اصلی گران شدن این کالا می‌دانند.

گروهی نیز معتقدند، توزیع غیرکارشناسانه حواله‌های کاغذ، موجب افزایش قیمت شده است.

در واقع این نیاز احساس می‌شود که روند توزیع حواله‌ها، با دقت بیشتری همراه باشد و بررسی‌های لازم در این مورد صورت گیرد.

واضح است که گروهی از ناشران طی سال‌های اخیر به علت عدم نظارت دقیق‌ بر توزیع حواله‌ها توسط ارگان‌های ذی‌ربط با اقدامات خود موجب ایجاد اختلال در بازار کاغذ شده‌اند. یکی دیگر از دلایل مهم افزایش قیمت کاغذ، کمبود این کالا در کشور نسبت به میزان مورد نیاز است. گفته می‌شود در حال حاضر کاغذهای تولید داخلی تنها ۲۰درصد از نیاز کشور را پاسخگو هستند و ۸۰درصد کاغذهای کشور وارداتی هستند.

نکته قابل تامل این است که چرا با وجود اینکه چندین سال است در کشور کمبود تولید کاغذ مرغوب وجود دارد، تولیدکنندگان بیشتری سراغ این کالا نمی‌روند و همچنان تا حدود زیادی به کاغذهای وارداتی از کشورهایی همچون برزیل متکی هستیم؟

این درست است که عواملی مانند خشکسالی می‌توانند موجب اختلال در تولید کاغذ متناسب با نیاز کشور شود، اما مطمئنا منابع موجود در کشور، به اندازه‌ای هست که بتوان ادعا کرد، میزان تولید داخلی کاغذ می‌تواند بسیار بیشتر از وضع کنونی باشد.

متاسفانه در چند سال اخیر شاهد بوده‌ایم که به‌رغم تولید زیاد برخی کارخانه‌های داخلی، اغلب محصولات تولیدی کارخانه‌های ایرانی کاغذهای کاهی و نه چندان مرغوب است.

همین مساله موجب شده است بسیاری از متقاضیان خرید کاغذ - که این روزها به کیفیت کاغذ توجه خاصی دارند - از خرید تولیدات ایرانی خودداری کنند و متقاضی کاغذهای خارجی باشند.

به این ترتیب است که شاهد هستیم، کاغذهای تولیدی بعضی کارخانه‌های کشور، آن چنان به فروش نمی‌روند و حجم زیادی از آنها انبار می‌شوند.

شاید علت امتناع برخی تولیدکنندگان داخلی به تولید کاغذهای باکیفیت، سوددهی پایین تولید این نوع کاغذ در شرایط فعال و با توجه به حضور رقبای خارجی باشد.

با توجه به اینکه گفته می‌شود از سال آینده طبق قانون برنامه چهارم توسعه، یارانه کاغذهای وارداتی حذف خواهد شد، می‌توان انتظار داشت که فضای مناسب‌تری برای فعالیت تولیدکنندگان ایرانی فراهم شود و تولیدکنندگان بیشتری به عرضه کاغذهای مرغوب مبادرت ورزند.

اگرچه ممکن است این روند افزایش قیمت مجدد کاغذ را در پی داشته باشد، اما با این وجود در آن شرایط بیش از وضعیت کنونی می‌توانیم امیدوار به شکوفایی هر چه بیشتر صنعت داخلی در این بخش باشیم.

آنچه مسلم است این است که از هر لحاظ باید بسترسازی‌های لازم برای ترغیب تولیدکنندگان صورت گیرد و تمهیدات لازم برای بالا بردن کیفیت محصولات ایرانی در نظر گرفته شود که در این مسیر، دستیابی به تکنولوژی‌های جدید این صنعت، از اهمیت بسزایی برخوردار است.