رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور تاکید کرد چابک‌سازی دولت باید از مسیر واگذاری صورت گیرد. جمشید انصاری کوچک کردن دولت با استفاده از روش‌هایی چون ادغام وزارتخانه‌ها یا بازنشستگی زودهنگام کارکنان را روش‌هایی سنتی خواند که نمی‌توانند مطلوب باشند. او با اتکا به تجربه کشورهای موفق در این زمینه، واگذاری بخش‌های دولتی به بخش خصوصی را راه کارآ برای این هدف معرفی کرد. انصاری در گفت‌وگویی با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به بررسی چالش‌ها و اهداف سازمان امور استخدامی پرداخت.

دو نگاه غلط در چابک‌سازی دولت

از نظر انصاری، بحث نظام مدیریتی موضوعی است که چندان در دستگاه‌های اجرایی به آن تاکنون توجه نشده است. او در این مورد گفت: «یکی از چالش‌های ما بعد از انقلاب که هرچه گذشتیم بیشتر نیز شده، این بوده که بسیاری از مدیران فکر می‌کردند با پول می‌شود مشکلات را حل کرد؛ درحالی‌که علاوه‌بر پول روش‌های اجرای برنامه یا نظام‌های مدیریتی مهم است. وظیفه‌ای که به دوش سازمان اداری و امور استخدامی کشور است.»

این مقام مسوول ادامه داد: «در سال‌های گذشته برخی تصورات غلط از این دست وجود داشته که آسیب‌زا بوده است. مثلا در موضوع چابک‌سازی وزارتخانه‌ها؛ برخی تصور می‌کنند چابک‌سازی وزارتخانه‌ها با ادغام آنها صورت می‌گیرد، درحالی‌که این تصور، بدون در نظر گرفتن شرایط، تصوری غلط است و درواقع ممکن است وزارتخانه‌ای با ادغام وظایفش سنگین‌تر شود و در این میان هیچ چابک‌سازی صورت نگیرد.»

انصاری معتقد است که دومین نگاه غلط در چابک‌سازی دولت، بازنشستگی زودهنگام کارکنان است. او توضیح داد: «دوم اینکه می‌گویند با بازنشستگی زودهنگام تعداد کارکنان را کم کنیم یا اینکه کمک کنیم جلوی بزرگ شدن دولت و استخدام را بگیریم. درحالی‌که هر دوی این اظهارات، نظام اداری کشور را با چالش روبه‌رو می‌کند؛ چراکه با بازنشستگی زودهنگام، شاهد مشکلات عدیده‌ای در صندوق‌های بازنشستگی خواهیم بود و با جلوگیری از استخدام نیز همین‌طور.»

انصاری راهکار چابک‌سازی را واگذاری کارها به بخش خصوصی دانست و گفت: «امروز به‌جای این طرح‌ها عنوان می‌شود که باید کار را واگذار کنیم. مثلا به‌جای اینکه دولت رسیدگی به بیمارستان ۵۰۰ نفری را بر عهده بگیرد این را به بخش خصوصی یا تعاونی پزشکان واگذار کرده و در مقابل هزینه درمان را به آنها می‌دهد و می‌گوید خودتان اداره کنید و مطمئنا در این شرایط بهره‌ورتر هم خواهد بود. تصور کنید کارفرما دولت باشد یا اینکه کارفرما بخش خصوصی باشد که برای یک ساعت غیبت نیز باید جواب پس داده شود. این نظام مدیریتی صحیح است؛ یعنی به‌جای اینکه دولت مستقیم کار کند واحدهای عملیاتی براساس قیمت تمام‌شده واگذار شود.»

رئیس سازمان امور استخدامی ادامه داد: «به‌عنوان مثال به‌جای اینکه وزارت آموزش‌وپرورش به‌صورت مستقیم ۲۰۰ مدرسه را زیر نظر داشته باشد، بخشی از مدارس را واگذار و تنها به آنها نظارت می‌کند، با این کار چابک‌سازی در این وزارتخانه صورت می‌گیرد. چابک‌سازی به روش سنتی کارکرد خود را از دست‌داده است. در همه جای جهان از روش واگذاری برای چابک‌سازی استفاده‌ شده و نتیجه خوبی نیز در برداشته است.»

اثرات تفکیک سازمان برنامه و سازمان استخدامی

از تفکیک سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه حدود یک سال می‌گذرد. در این گفت‌وگو از انصاری در مورد اثرات این تفکیک بر فضای مدیریتی کشور سوال شد که او در پاسخ گفت: «تجربه ایجاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در سال ۷۹ کارشناسی بود. در دولت نهم براساس دلایلی منحل شد و به‌جای سازمان به دو معاونت تبدیل شد و فرم جدیدی از کار دنبال شد. این روش تا سال ۹۳ ادامه داشت. در سال ۹۳ دولت تصمیم گرفت اینها را از استانداری‌ها منتزع کند. به این جمع‌بندی رسیدند که برای اینکه توجه بیشتری روی نظام‌های مدیریتی توسعه‌ای کشور انجام شود و اصلاح نظام‌های مدیریتی را اجرایی کرد، سازمان برنامه‌وبودجه از سازمان امور اداری و استخدامی تفکیک شد. قطعا یک سال زمان کمی برای قضاوت است، ولی درمجموع آن‌گونه که گزارش‌ها نشان می‌دهد و براساس اظهاراتی که از سازمان‌های مختلف در این زمینه شنیدیم در این مدت کارها سرعت بیشتری گرفته است، کارشناسی‌تر بوده و درمجموع دستگاه‌ها استقبال کرده‌اند.»