فرسوده بودن برخی خطوط ریلی، قدیمی بودن بسیاری از ایستگاه‌های راه‌آهن از جمله کمبود‌ها و چالش‌های سیستم حمل‌ونقل ریلی است که می‌تواند فاصله ما تا برنامه توسعه و چشم‌انداز ۱۴۰۴ را بیشتر کند. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، فرسوده بودن بخش‌هایی از خط آهن سراسری کشور، سرعت حرکت قطار را در مسیرها کاهش داده است و موجب کاهش تقاضای سفر با قطار تا حدود زیادی می‌شود. موضوع دستیابی به راه‌آهن سریع‌السیر امروز در صنعت ریلی کشور تبدیل به برنامه و هدف اصلی در چشم‌انداز ۱۴۰۴ شده است به طوری که درصورت سریع‌السیر کردن خطوط ریلی، می‌توانیم حرفی در منطقه و بین کشورهای اروپایی داشته باشیم. فرسودگی خطوط ریلی با قدمت بیش از ۴۰ سال یا بیشتر، سرعت قطار را در طول مسیر به شدت کاهش داده و دور از ذهن خواهد بود که بخواهیم برای صنعتی که ایمن‌ترین و باصرفه‌ترین‌ها را برای کشور و بخش حمل‌ونقل رقم می‌زند، بی‌اعتنا شده و برای توسعه آن کاری نکنیم. روابط عمومی راه‌آهن تاکید کرده است تعویض بخشی عمده خطوط ریلی که با مانعی بزرگ چون فرسودگی سر و کار دارند، یکی از ضروریات بخش حمل‌ونقل ریلی محسوب می‌شود.

به گفته کارشناسان دلیل عمده طولانی شدن مسافرت قطار در برخی استان‌ها وجود همین ریل‌های فرسوده است به‌طوری‌که به‌طور مثال سرعت قطار را از حداقل ۱۲۰ کیلومتر در ساعت به حداکثر ۸۰ کیلومتر و یا کمتر در ساعت کاهش می‌دهد. عمر بیش از ۵۰ ساله برخی از خطوط ریلی موجب شده برای رسیدن به استانداردهای لازم سمت و سوی بازسازی‌ها که یک ضرورت است را در پیش بگیریم که در همین راستا مدیرعامل شرکت راه‌آهن کشور ضمن بالا بودن ایمنی راه‌آهن در مقایسه با سایر مدهای حمل‌ونقل در تمام جهان تاکید می‌کند که مردم و رسانه‌ها در دوران مدیریت جدید، انتظارشان ار راه‌آهن بالا رفته و حساسیت بیشتری نسبت به نوسازی خطوط و ایمنی بیشتر در کنار سرعت بالای آنها دارند. در این میان مسوولان راه‌آهن کشور نیز از سال ۹۲ اقدامات قابل توجهی را در جهت بهسازی و بازسازی خطوط داشته‌اند به‌طوری‌که با شروع اقدامات جدی از سوی نواحی برای تکمیل پروژه‌های مهم نوسازی و بهسازی خطوط و همچنین پیگیری و اجرای خطوط سریع السیر می‌توان امیدوار بود راه‌آهن به سوی خطوط ایمن و استفاده از قطارهای پر سرعت در کشور گام‌های بزرگی برداشته است.

تاثیر فرهنگی و اجتماعی راه‌آهن سریع‌السیر بر انتقال دانش و تجربه/ شرکت راه‌آهن و دست اندرکاران ریلی دغدغه‌های خود را با نمایندگان در میان بگذارند/ قطار سریع‌السیر به جامعه، اقتصاد و صنعت کمک می‌کند. نماینده مردم میانه در مجلس خاطر نشان کرد: شبکه راه‌آهن سریع‌السیر دارای تاثیرات فرهنگی - اجتماعی زیادی مثل سرعت‌دهی در انتقال دانش، تجربیات و اطلاعات و ایجاد همگرایی و وحدت فرهنگی، افزایش جابه‌جایی به صرفه کالاها در کنار افزایش ارزش اقتصادی و بهره‌وری بازرگانی، حرکت به سوی صنایع مدرن و بهبود جغرافیای فضایی شهر و کاهش چشمگیر عوارض زیست محیطی و کنترل بیشتر آلودگی‌های شیمیایی، صوتی، هوا، خاک و آب است. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی شرکت راه‌آهن، در دنیای امروز امکان دسترسی به سرعت‌های بالا در صنعت راه‌آهن عرصه جدیدی در دنیای سریع ارتباطات ایجاد کرده و قطارهای سریع السیر نه تنها به عنوان جایگزینی کارآمد به جای حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی بلکه به عنوان تکمیل کننده یک سیستم حمل‌ونقل هماهنگ به جامعه و اقتصاد و صنعت آن کمک می‌کند. فردین فرمند، نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که حمل‌ونقل ریلی و حمایت از این بخش در دولت و مجلس نیازمند پیگیری مسائل و مشکلات مربوط به پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی است، گفت: پاسخگو بودن مسوولان به‌خصوص دولت از حقوق مسلم شهروندان است. بنابراین دست اندرکاران اجرایی، قضایی و مهم‌تر از همه نمایندگان حاضر در هر استان در هر رده‌ای علاوه‌بر انجام وظایف خود، مکلف به پاسخگویی به مردم و رسیدگی به مشکلات بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی هستند.

وی افزود: هر یک از شیوه‌های حمل‌ونقل امروزی اعم از شبکه جاده‌ای و خودروهای سبک و سنگین، فرودگاه‌ها و خطوط هوایی، بنادر و کشتیرانی، راه‌آهن و قطار ویژگی‌های خاص خود را دارند و از نظر سرعت، امنیت، هزینه، ظرفیت و تاثیر بر محیط زیست تفاوت دارند. فرمند عنوان کرد: برای توسعه پایدار حمل ونقل که لازمه توسعه اجتماعی وتوسعه تولید، تجارت، گردشگری و دیگر بخش‌های اقتصادی است، هوشمندانه‌ترین کار، انتخاب و گسترش شیوه‌هایی از حمل‌ونقل است که متناسب با ویژگی‌های جغرافیایی و جغرافیای مردمی همچنین ویژگی‌های اقتصادی و سیاسی نقاط اصلی مسیر و نقاط جانبی آن باشد. این نماینده مجلس اظهار کرد: امروزه حمل‌ونقل ریلی به‌منظور ارائه خدمات بیشتر به مسافران و همچنین توسعه خطوط ریلی در جهت حمل بار و همچنین ترانزیت، نیازمند حمایت بیشتر از جانب دولت است و این امکان‌پذیر نیست؛ مگر آنکه شرکت راه‌آهن و دست اندرکاران ریلی دغدغه‌های خود را با نمایندگان در میان گذاشته و ضمن پیگیری منابع مالی، درصدد رفع مشکلات خود باشند.وی اضافه کرد: امروزه اکثر مردم با توجه به هزینه‌های بالای برخی بخش‌های حمل‌ونقل و همچنین خطر بالای سوانح در بخش دیگر آن، متوجه امنیت بالای استفاده از قطار هستند؛ اما این استقبال زمانی عمومی‌تر می‌شود که راه‌آهن نیز بتواند به خواسته‌های مسافران چه از نظر قطار و سرعت بالا پاسخگو باشد.

وی با بیان اینکه در دنیای امروز امکان دسترسی به سرعت‌های بالا در صنعت راه‌آهن عرصه جدیدی در دنیای سریع ارتباطات ایجاد کرده است، گفت: قطارهای سریع السیر نه تنها به‌عنوان جایگزینی کارآمد به جای حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی بلکه به عنوان تکمیل کننده یک سیستم حمل‌ونقل هماهنگ به جامعه و اقتصاد و صنعت آن کمک می‌کند. بنابراین مسوولان ریلی و دولت باید در جهت تکمیل پروژه‌های ریلی و اختصاص منابع بیشتر برای توسعه خطوط به‌ویژه دو خطه و قطارهای حومه‌ای اقدامات اساسی‌تری انجام دهند. فرمند تصریح کرد: راه‌آهن نه‌تنها توانایی رقابت با هواپیما و دیگر روش‌های حمل‌ونقل را دارد، بلکه با بهبود سرعت و خصوصیات عملیاتی آن، می‌تواند گوی سبقت را از آنها برباید و از مزیت‌های دیگری همچون ایمنی، مصرف بهینه انرژی و آلودگی کمتر محیطی که همگی به‌عنوان معضلات قرن بیست و یکم هستند، بهره ببرد.وی با این توضیح که عمر ناوگان ریلی برای رقابت با کشورهای دیگر باید کاهش یابد، اعلام کرد: ما نباید به موزه ریلی تبدیل شویم. بنابراین نیاز است با جوان‌سازی ناوگان مسافری و باری و مهم‌تر از همه نوسازی و بهسازی خطوط و پیشروی به سمت قطارهای پر سرعت و خطوط سریع السیر، سهم بار و مسافر و ترانزیت را در منطقه ارتقا دهیم.