لزوم برداشتن موانع مشروطه بودن حقیقی
گروه تاریخ اقتصاد- بخش دوم (پایانی) از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روزسهشنبه، سوم آذرماه ۱۲۸۶ شمسی را میخوانید: حاج سید عبدالحسین شهشهانى: وزیر داخله احضار شدهاند که در باب حکومت طهران و فارس و کرمان و غیره گفتوگو شده بعضى توضیحات بدهند، ولى نکتهای هست میخواهم عرض کنم، تا قانون حکام معین نشده و به دست آنها داده نشود و آنها هم تعهد کرده و قول ندهند که به آن دستورالعمل رفتار نمایند فایدهای نخواهد داشت. آقا سید حسن تقى زاده: مملکتى که مردم در آن سکنى دارند حافظ میخواهند، امنیت میخواهند، همه چیز میخواهند براى اینکه حقوق خود را حفظ کنند، وکلایى براى خود انتخاب میکنند که نظارت در امورات دولتى داشته باشند.
گروه تاریخ اقتصاد- بخش دوم (پایانی) از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روزسهشنبه، سوم آذرماه 1286 شمسی را میخوانید:
حاج سید عبدالحسین شهشهانى: وزیر داخله احضار شدهاند که در باب حکومت طهران و فارس و کرمان و غیره گفتوگو شده بعضى توضیحات بدهند، ولى نکتهای هست میخواهم عرض کنم، تا قانون حکام معین نشده و به دست آنها داده نشود و آنها هم تعهد کرده و قول ندهند که به آن دستورالعمل رفتار نمایند فایدهای نخواهد داشت.
آقا سید حسن تقى زاده: مملکتى که مردم در آن سکنى دارند حافظ میخواهند، امنیت میخواهند، همه چیز میخواهند براى اینکه حقوق خود را حفظ کنند، وکلایى براى خود انتخاب میکنند که نظارت در امورات دولتى داشته باشند. وقتى که اداره دولتى مثل یک چرخ بزرگى که آلات و ادوات زیاد داشته باشد بهکار افتاده و کار میکند وکلا اگر دیدند در یک جایى اغتشاش پیدا شد چون وزرا پول و قشون و سایر ادوات کار را آماده و مهیا دارند به آنها اخطار کرده میخواهند آنجا را امنیت بدهند، همینطور آن ظهور فساد را از حکام جزء یا کل میخواهند که رفع کنند تا برسند به وزرا. ما حالا یکسال است که در این مملکت وکلا داریم و اینها هم همه چیز را از وزرا میخواهند، این در صورتى است که وزرا اسباب کارشان جمع باشد و مانعى در پیش نباشد، اما در جایى که هیچ لوازمات موجود نیست و ما مىچسبیم اتصالا به وزرا که در فلان جا امنیت نیست یا فلان محل قشون لازم دارد در صورتى که میدانیم تمام این کارها موانع زیادی دارد و روى هر یک سنگ بزرگى است که نمیگذارد در این صورت به وزرا تقصیرى نیست! چنانچه مىبینیم هر روزه یک مانعى پیش میآید و کسانى که مفسد و مفتن هستند شیوهها و
شعبدهها انگیخته، سنگى پیش پاى آنها میگذارند با این حال آنها چطور میتوانند که اجرا کنند وزرا هم مثل دیگران فرقى نمیکند، اگر پولى لازم شد بخواهند دست به یک پولى بزنند هزاران اسم گذاشته نمیتوانند و اگر بخواهند یک نفر را ماموریت بدهند میگوید که من نوکر دیگرى هستم اطاعت ندارد با این موانع وزرا چه کارى از ایشان ساخته است، پس اگر مجلس میخواهد نظم کلى بدهد به طوری که هر روز از جایى صحبت نکند باید اختیارات تامه به وزرا بدهد و اسباب آنها را جمعآورى کند، طوری که بعد از رفع موانع هرگاه این چرخ مرکزى بهکار افتاد در همه جا همه اسباب آن چرخ بهکار بیفتد کرارا گفتم که این مجلس فراموشى دارد! مطلبى که گفته شد بعد از چندى فراموش میشود. حال این فراموشى در ملت هم پیدا شده که آن هیجان و شور ملى را فراموش کردند با اینکه همه میدانیم و موانع کار معلوم است متصل میگوییم که باید هیات اجراییه اقدام کنند، آخر هیات اجراییه با آن موانع مثل دیگران است چه بکند، میخواستم این مطلب را که رفع موانع و بهکار انداختن قوه مجریه باشد لایحه کنم و به سمع وکلا برسانم که اگر وقت دارند و قابل مذاکره است مذاکره شود که رفع این موانع را
بنمایند تا قوه مجریه بتواند اجرا کند. باز هم میگویم که تا این موانع را برندارید این چرخهاى اجرا بهکار نمىافتد و شما در اینجا فریاد بزنید که کرمان و فارس چنان است در صورتی که قوهمجریه در مرکز نتواند کار بکند چطور در جاهاى دوردست میتواند کار بکند.
وکیلالتجار: بنده گمان میکنم این نکته را که آقاى تقى زاده فرمودند بسیار صحیح است، ولى به عقیده بنده باز یک اندازه تقصیر از هیات مجریه است؛ زیرا که وظیفه آنها است که هر مانعى که جلو آنها باشد در اول وهله به مجلس اظهار کنند.
آقا میرزا ابوالحسن خان: بنده یک کلمه عرض دارم و تمام فرمایشات آقاى تقىزاده را هم تصدیق دارم و البته این مساله را آقایان وکلا میدانند که هر وقت مانعى براى مجلس و ملت پیش آمد باید فورا آن مانع را از جلو برداشت، ولى این سوال من از وزیر داخله خیلى سهل و ساده بود و فقط براى این بود حاکمى که معین شده است براى فارس و اول قبول کرده است بعد از آن نکول و باز دوباره قبول کرده است و پیش از آن نکول سببش چیست و چرا نمیرود؟!
آقا سیدحسن تقىزاده: باز یک کلمه دیگر عرض میکنم، چون گویا از اینکه گفتم لایحه خواستم بنویسم اشتباه شده است که راجع به حکومت فارس یا غیر آن است! نه خیر این سوال آقا میرزا ابوالحسن خان در جاى خود صحیح است. ما یکسال بود که در زد و خورد بودیم براى مشروطه و استبداد و چون میخواستم که مشروطه بشویم مطالبه حقوق خود را میکردیم لازمهاش این زد و خوردها بود، ولى بعد از آنى که حق خود را گرفتیم و مشروطه شدیم آیا ببینیم تقصیر از کیست صحیح است دو قوه ضعیف با هم طرفند، ولى یکى از آن دو قوه که ملت باشد در مقابل جمیع قواى دنیا اظهار حقانیت خود را میکند و میگوید که من تحمل و قبول ظلم و استبداد نمیکنم حال اگر یک قوه یا قوایى آن قوه ضعیف را تهدید کنند سبب نمیشود که این قوه ضعیف ملت دست از مطالب عاقلانه خود بردارد و آن قوه دست از حرکات جاهلانه خود برندارد.
ارسال نظر