کودتای ۳۲ و استعفای الهیار صالح
گروه تاریخ اقتصاد- الهیار صالح، سفیر ایران در واشنگتن (از شهریور ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) به محض اطلاع از خبر کودتای نظامی در تهران علیه دولت مصدق از سمت خود استعفا داد و پیش از قبولی استعفایش به ایران بازگشت. مجید مهران، کارمند بازنشسته وزارت خارجه در ارتباط با استعفای الهیار صالح از سفارت ایران در واشنگتن در کتاب خاطرات خود تحت عنوان «در کریدورهای وزارت امور خارجه چه خبر؛ خاطرات یک دیپلمات قدیمی» چنین می نویسد:
روزی در اتاق مرحوم دکتر مهدی بیانی رییس کتابخانه ملی با شادروان الهیار صالح که پس از وقایع مرداد ۱۳۳۲ خانهنشین شده بود برای اولین و آخرین بار توفیق ملاقات دست داد.
گروه تاریخ اقتصاد- الهیار صالح، سفیر ایران در واشنگتن (از شهریور ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) به محض اطلاع از خبر کودتای نظامی در تهران علیه دولت مصدق از سمت خود استعفا داد و پیش از قبولی استعفایش به ایران بازگشت. مجید مهران، کارمند بازنشسته وزارت خارجه در ارتباط با استعفای الهیار صالح از سفارت ایران در واشنگتن در کتاب خاطرات خود تحت عنوان «در کریدورهای وزارت امور خارجه چه خبر؛ خاطرات یک دیپلمات قدیمی» چنین می نویسد:
روزی در اتاق مرحوم دکتر مهدی بیانی رییس کتابخانه ملی با شادروان الهیار صالح که پس از وقایع مرداد ۱۳۳۲ خانهنشین شده بود برای اولین و آخرین بار توفیق ملاقات دست داد. به مناسبتی از تلگرافهای مبادله بین وی با سپهبد زاهدی نخستوزیر وقت و استعفای مشار الیه از سفارت ایران در واشنگتن سخن به میان آمد. اولا جویای حال برادرم مسعود مهران شد که سالیان متمادی است مقیم آمریکا است. گفت چند روز قبل از حوادث بیست و پنجم تا بیست و هشتم مراد ماه ۱۳۳۲ میهمان برادر من بوده و پس از ماهها خستگی و کار مداوم طاقت فرسا، چند روزی برای استراحت به غرب آمریکا نزد او رفته بود. به مناسبت وقایعی که در مرداد ۳۲ در کشور روی داد ناچار با هواپیمای کوچک خصوصی و در هوای طوفانی که هر آن خطر جانی داشت با عجله به واشنگتن بازگشت کرده و با وجودی که شخص سپهبد زاهدی اصرار فراوان به پس گرفتن استعفای او داشت صلاح را در مراجعت به ایران دید و از کار کناره گرفت. مضمون تلگرافهای مزبور را آنچه بنا به شغل آن موقع خود در ذهن دارم، مینگارم:
اندکی پس از کودتای بیست و هشتم مرداد ۱۳۳۲ تلگرافی کوتاه با کلید رمز از سفارت واشنگتن به وزارت امور خارجه مبنی بر استعفای شادروان اللهیار صالح از مقام سفارت واصل شد. در آن روزها سپهبد زاهدی در طبقه سوم وزارت امور خارجه ستاد عملیاتی خود را قرار داده بود و وظایف نخستوزیری را با اقتدار کامل انجام میداد. به فاصله کوتاهی تلگرافی رمز به مضمون زیر صادر کرد:
«جناب آقای صالح جنابعالی برای مملکت خدمت میفرمایید نه برای شخص. لذا استدعا میکنم استعفای خود را مسترد داشته و کماکان در مقام سفارت ایران در واشنگتن به خدمات ارزنده خود ادامه دهید.»
مجددا از جانب صالح تلگرام ذیل واصل شد:
«بعد العنوان - من تا دیروز طی مصاحبههای گوناگون مطبوعاتی که از رادیو و تلویزیون در سراسر آمریکا نیز پخش میگردید از تز دکتر مصدق دفاع کردهام، حال چگونه یکباره تغییر جهت دهم و از برنامههایی دفاع کنم که معکوس اظهارات قبلی من است و مطلقا قادر به انجام چنین کاری نیستم، لذا از مقامات محل خداحافظی کرده و کاردار موقت سفارت را به وزارت خارجه آمریکا معرفی نمودم و قریبا به سوی ایران حرکت خواهم کرد.»
ارسال نظر