دولت‌ها در ایران، بازیگر اصلی در کسب‌وکار هستند. تحولات مربوط به چگونگی رفتار اقتصادی این نهاد در یک دوره زمانی 30 ساله می‌تواند در کانون توجه باشد و شناخت کافی از کارآمدی به دست دهد.

کسری بودجه یک متغیر اقتصادی شاخص و ممتاز در اندازه‌گیری کارآمدی دولت‌ها به حساب می‌آید. به این معنی که اگر این شاخص افزایش یابد، می‌توان ادعا کرد دولت نتوانسته است دخل و خرج خود را متوازن کند و اگر این شاخص در تعادل باشد و رشد مناسبی داشته باشد، معنایش این است که دولت دخل و خرج خود را نظارت کرده است. ارقام جدول زیر رشد کسری بودجه در سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۸۳ را تصویر کرده است که نشان‌دهنده نوسان شدید است. به این معنی که در سال ۱۳۵۴ رشدی معادل ۷۸/۶۵ درصد داشته است و سال بعد این عدد منفی شده است. رشد درآمدهای دولت نیز جذاب است. ارقام نشان می‌دهد که در چند مقطع از جمله ۱۳۵۷، ۱۳۶۵ و ۱۳۷۷ رشد درآمد منفی بوده که دلیل آن کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی است.