تاریخ تشکیل سازمانهای اقتصادی
اتحادیه اروپایی راهآهن
رشد تجارت به ویژه در کشورهای اروپایی و سیاستهای خاص بازرگانی در هر کشور که منجر به اعمال محدودیت میشد، موجب شد که تاسیس اتحادیه بینالمللی گمرکی یک ضرورت شود. اندازهگیری استاندارد و تاسیس اتحادیه راهآهن نیز در این سالها احساس میشد و تشکیل شد. طهماسب محتشم دولتشاهی تاریخ این نهادها را تدوین کرده است که میخوانید. گسترش تجارت خارجی و تسهیل آن توسط وسایل حملونقل و ارتباط جمعی باعث مطرح شدن ایده ثبت تعرفههای گمرکی کشورها، نزد یک مرجع بینالمللی گردید. بانی این ابتکار دولت بلژیک بود که بالاخره در تاریخ ۵ ژوئیه ۱۸۹۰ به امضای کنوانسیونی در این رابطه منجر شد. هدف این اتحادیه ترجمه و نشر تعرفههای گمرکی دول و ثبت تغییرات آنها است. کنوانسیون مربوط به اتحادیه مزبور که بعد از جنگ بینالملل دوم بر اساس پروتکل مورخ ۱۶ دسامبر ۱۹۴۹ در بروکسل مورد تجدیدنظر قرار گرفت منجر به تعدیل و یکسان شدن تعرفههای گمرکی نشد و از این جهت نمیتوان گفت که مبنای «موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت» (گات) که بعدا انعقاد یافت، بوده است، ولی به هر صورت لیست تعرفههای بروکسل مورخ ۱۹۴۹ بدون شک تسهیلاتی در مذاکرات مربوط به از بین بردن عوارض گمرکی در گات به وجود آورده است. اتحادیه مذکور دارای دفتری بینالمللی است که امور مربوطه را به انجام میرساند. این دفتر بعد از جمعآوری اطلاعات لازم راجع به تعرفههای مختلف، آنها را به پنج زبان تحت عنوان «بولتن بینالمللی دانوب» انتشار میدهد. دفتر مذکور زیر نظر وزیر خارجه بلژیک که کارمندان را نیز تعیین میکند، فعالیت دارد.
سازمان بینالمللی مترولوژی
یکی دیگر از سازمانهایی که در زمینه اقتصادی در بعد بینالمللی فعالیت دارد، سازمان بینالمللی مترولوژی است که ابتدا از اتحاد سازمانهای ملی مترولوژی در سال ۱۸۷۸ به عنوان یک سازمان غیردولتی تاسیس شد. سازمان مذکور تا سال ۱۹۵۱ به صورت مستقل فعالیت داشت تا اینکه وظایف آن در این سال به عهده «سازمان جهانی مترولوژی»، یکی از سازمانهای تخصصی سازمان ملل متحد گذارده شد و هم اکنون دارای تعداد زیادی عضو میباشد.
موافقتنامه بینالمللی راجع به حمل و نقل
با اختراع راهآهن در سال ۱۸۲۵ و ایجاد اولین خطوط راهآهن (در آلمان در سال ۱۸۳۵)، حمل و نقل از طریق راهآهن یکی از مهمترین شیوههای حمل و نقل در قرن ۱۹ محسوب میشد. در آلمان تمایل زیادی به دولتی کردن خطوط راهآهن وجود داشت. خطوط راهآهن در پروس در سالهای ۸۰/۱۸۷۹ دولتی اعلام گردید.بالاخره تا سال ۱۹۰۰ کلیه خطوط راهآهن رایش آلمان تحت مالکیت دولت درآمد. گسترش خطوط آهن داخلی در کشورها نه تنها مستلزم یکسان و مشابهکردن عرض ریل راهآهن و معیارهای مربوط به آن در داخل کشور بود، بلکه ایجاب میکرد که معیارهای مذکور در داخل کلیه کشورها یکسان و یکنواخت باشد. بر این اساس در سال ۱۸۸۶ با ابتکار شورای فدرال سوئیس «موافقتنامه بینالمللی راجع به یکسان و یکنواخت کردن راهآهن» انعقاد یافت. هدف موافقتنامه مذکور یکسان کردن عرض ریلهای راهآهن، مدل و ساختمان قطارها و از این قبیل بود، به دلیل اینکه این موافقتنامه دارای هیچ ارگان بینالمللی نیست، لذا به سختی میتوان آن را در ردیف سازمانهای اقتصادی بینالمللی قرار داد. با گسترش فعالیت راهآهن در ورای مرزهای ملی کشورها، اهمیت مقررات مربوط به حمل و نقل نیز افزایش یافت. بالاخره با انعقاد «موافقتنامه حمل و نقل با راهآهن» در سال ۱۸۹۰ و با تشکیل سازمانی براساس آن، مقررات حمل و نقل با راهآهن در قسمت وسیعی از خاک اروپا یکسان و متحدالشکل گردید. کشورهای موسس سازمان مذکور عبارتند از: سوئیس، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، اطریش، شوروی و مجارستان. کشورهای عضو این سازمان در تاریخ ۸ ژوئن ۱۹۲۳ کنوانسیون دیگری راجع به حمل و نقل بار و مسافر با راهآهن را به امضا رساندند و حوزه فعالیت دفتر مرکزی در برن را به طور وسیعی گسترش دادند.
ارسال نظر