بحث‌های داغ درباره حقوق کارمندان در زمستان ۱۳۶۹-۵
دولت آقای هاشمی و افزایش حقوق کارمندان
کسانی که با تاریخ انقلاب اسلامی آشنایی دارند نیک می‌دانند که رهبران این انقلاب از همان روز اول پس از پیروزی اراده کردند که تهیدستان جامعه را پایه‌ای برای تحکیم نظام قرار دهند. اینکه عده‌ای در حال حاضر اعتقاد دارند که دولت‌های قبلی به تهیدستان رسیدگی نکرده‌اند، یک ادعای بدون سند است. هاشمی رفسنجانی رییس دولت سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ همواره بر افزایش حقوق کارمندان تاکید داشت و رییس سازمان امور اداری و استخدامی این عزم دولت را ضمن دفاع از لایحه افزایش ضریب حقوق کارکنان دولت توضیح می‌دهد.
بیایید بگویید آقا این دو فوریت بعد از عید بیاید شروع بشود. من رای می‌دهم. برای رفع مشکل آن لایحه یا آن طرحی که خود کمیسیون داشته. اینها را بیاییم اصولی بررسی کنیم، دقیق‌تر بررسی کنیم، زمان بیشتر بگذاریم دقت بیشتری بکنیم تا هر روز نیاییم یک مصوبه ۴۸ ساعته داشته باشیم.
مردم و دستگاه‌ها و دولت از مجلس بعد از ۱۱سال انتظار دارند که کارهای خیلی عمیق و پخته بکند. خوب الان کار ما این شده که می‌گوید از آن تبصره آن قسمت را حذف کنیم، اول آن تبصره آن یک کلمه را اضافه کنیم، آنجا این‌جور گفته‌ایم... در آن دوهزار تومان آقایان اشاره کردند دیدند که چه مشکلاتی پیش آمد؟ بسیاری از دستگاه‌ها را ندیده (منظور نکرده) بودیم، بسیاری از کارمندان خرید خدمت و پیمانی را ندیده بودیم برای اینکه آن هم ۴۸ ساعته بود.
من از هیات‌رییسه محترم مجلس و کل نمایندگانی که این طرح را داده‌اند، خواهش می‌کنم به جای این ما بیاییم لوایح یا طرح‌هایی را که مانده و کامل‌تر است به صورت دوفوریتی یا یک‌فوریتی در اولین دستور کار مجلس قرار بدهیم، بررسی بکنیم، کاهش ساعات کار را شما می‌دانید چقدر است، حداکثر کاری را یک کارمند انجام می‌دهد بررسی کرده‌اند، چقدر است، متوسط آن چقدر هست؟ حالا ما می‌آییم می‌گوییم کاهش بدهیم. بر چه اساسی؟ چرا این کارها را می‌خواهیم بکنیم؟ من از آقای دکتر زالی سوال می‌کنم خود شما در وزارت کشاورزی که بودید بسیاری از مسائل را که می‌گفتند آقا اینطور باید بشود می‌گفتید، باید مطالعه بشود و درست هم می‌گفتید. حالا چه شده که ۴۸ ساعته معتقد شده‌اید چون قیمت‌ها گران است اینطور است؟! شما فکر می‌کنید مشکلات کارمندان با این طرح حل می‌شود؟ من می‌گویم نمی‌شود. شما روزی مشکل کارمندها را حل می‌کنید که تورمی که در مملکت هست با حقوق و مزد بیاید به تعادل برسد. دوهزار تومان، یک‌هزار تومان و سه‌هزار‌تومان دردی را دوا نمی‌کند. ما باید ببینیم تورم چیست از این طرف حقوق کارمند چقدر باید بالا بیاید. وگرنه دردهای زندگی ثابت کارمندان با این چیزها درمان نمی‌شود، مشکلاتشان مرتفع نمی‌شود. من نمی‌دانم چه می‌شود یک دفعه یک طرحی می‌آید یا می‌گویند دو هزار تومان را حذف کنید یا سه هزار تومان اضافه کنید. من خواهش می‌کنم مجلس و خصوصا کمیسیون امور اداری و استخدامی که علاقه‌مند هم هستند بنشینند یک وقت اضافه‌تری صرف کنند مثل کمیسیون برنامه و بودجه شبانه‌روزی هم که شده کار بکنند اصلاح نظام اداری و نظام حقوق و دستمزد ما و اینکه تعادلی در این پرداخت‌ها باشد ارزش صرف وقت بیشتر دارد. من باز عرض می‌کنم یک فوق لیسانس با فوق لیسانس دیگر در مملکت ماچه فرقی می‌کند که سه نوع حقوق دریافت بکند؟ ممکن است دیوار دانشگاه به دیوار یکی از ادارات ما وصل باشد. این دوتا چه فرقی می‌کند؟ آیا آن فوق لیسانسی که در آموزش و پرورش هست از خودش نمی‌پرسد و نپرسید و شما نامه‌ها را ندیدید، اعتراضات از سرتاسر مملکت برای شما نیامد؟ با یک حرکتی که آمدید حقوق اساتید دانشگاه را ... من منکر این نیستم که به اساتید دانشگاه‌ها و متخصصین باید ارج بگذاریم ولی آن کار ما نباید باعث بشود که آموزش و پرورش مملکت و نظامش را مختل کنیم. باید به فکر آن هم باشیم. به فکر آموزش و پرورش بودیم، وزارتخانه‌های دیگر مگر شما وزارت راه نمی‌خواهید؟ وزارت مسکن نمی‌خواهید؟ وزارت نیرو نمی‌خواهید؟ چرا یک فوق لیسانس وزارت نیرو آن حقوق را نگیرد؟ آیا واقعا سد و مهار آب و نمی‌دانم کانال سازی و تامین آب و نمی‌دانم مخازن آب اینها را نمی‌خواهیم؟ بزرگترین مشکل امروز مملکت ماست.
من خواهش می‌کنم عمیق‌تر، کلی‌تر و خیلی پخته‌تر مجلس محترم روی این قضیه بررسی بکند و یک طرحی یک لایحه‌ای از مجلس بیرون بیاید که بسیاری از مشکلات امروز کارمندان و دستگاه اداری مملکت را حل کند. این برخوردهای فوری و فوتی کاری دردی را دوا نمی‌کند، بلکه تنش‌های بسیاری در دستگاه‌های اداری مملکت ایجاد می‌کند که به ضرر نظام جمهوری اسلامی نیست. متشکرم.
منشی - آقای قاضی‌زاده هاشمی (موافق):
سید حسین قاضی‌زاده هاشمی،
بسم‌ا... الرحمن‌الرحیم، من قبل ازاینکه چند نکته مهم را در ارتباط با این طرح و ارتباطش با نقطه‌نظرات مخالفین محترم عرض بکنم همانگونه که رییس محترم این جلسه به برادرمان جناب آقای شهرکی تذکر دادند لازم می‌دانم به عنوان یکی از تقدیم کنندگان این طرح به تغییر «سیاسی» که جناب آقای شهرکی داشتند اینجا اشاره بکنم که ما حقیقتا انتظار داشتیم از یک همکاری که رییس کمیسیون راه‌وترابری مجلس هستند و معمولا در اظهارنظراتشان باید معیارهای موافقت یا مخالفت کارشناسی را ابراز مخالفت با موافقت‌شان قرار بدهند یک تعبیراتی اینجوری داشته باشند که خود کارمندانی که الان دارند اینها را می‌شنوند و مشکلات حقوقشان برایشان ملموس است خب آنها واقعا به قضاوت می‌نشینند و به قضاوت درستی در ارتباط با ایشان نخواهند رسید.
من از طرف همه تقدیم‌کنندگان این طرح از ایشان می‌خواهم که از این تعبیرات دیگر ان‌شاءا... در مجلس به زبان نیاورند با توجه به اینکه اختیارات قانونی نماینده است و این تغییرات درست نیست (نایب رییس- راجع به طرح صحبت کنید) نکات مهمی که در ارتباط با این طرح مطرح است به جز آن صحبت‌هایی که مخالفین و موافقین کردند.
اولین مساله همین مساله افزایش دو هزار تومان به سه هزار تومان هست. دو هزار تومان را قبلا هم دولت پذیرفته، هم مجلس پذیرفته، هم ما چرا در این طرح پیشنهاد سه هزار تومان داده‌اید. شما اگر عنایت کرده باشید چهارشنبه گذشته لایحه نظام هماهنگ پرداختی را که دولت تقدیم مجلس کرده اولا سقف و کف جدول را چهارصد و هزار و ششصد قرار داده یعنی چهارهزار تومان و شانزده هزار تومان و ثانیا اجرای آن را در سال ۷۱ قرار داده‌است.
درست همین مطلب را به هنگام تقدیم لایحه افزایش ضریب جدول حقوقی دولت در اوایل سال امسال در جدول حقوقی کف جدول یعنی حداقل حقوق سه هزار تومان دیده بود و حداکثر را چهارده هزار تومان دیده بود.
چرا که این را افزایش داده چون افزایش هزینه‌ها را دیده و پیش‌بینی اجرا را هم سال ۷۱ قرار داده با توجه به افزایش هزینه‌ها یک دفعه این را بالا برده حالا آن نکته‌ای را که دولتی‌ها در مخالفت مطرح می‌کنند که چرا دو هزار تومان سه هزار تومان شده ما در حقیقت در جهت و هماهنگی با خودشان این کار را انجام دادیم. شما در سال ۷۱ مجوزی که برای پرداخت ندارید حالا که مجوز را مجلس می‌خواهد به شما بدهد با توجه به افزایش هزینه‌ها و با توجه به ۵۰میلیارد تومانی که در بودجه سال ۷۰ مجلس تصویب کرده برای شما مشخص می‌کند که به دولت بپردازید.
بعضی از آقایان در مجلس از من سوال می‌کردند که خب بعد از اینکه نظام هماهنگ تصویب و اجرا بشود ممکن است یک کارمندی کمتر از سه هزار تومان افزایش حقوق داشته باشد. خب، شما اگر به سقف و کف جدول توجه بکنید دولت این پیش‌بینی را برای سال۷۱ کرده که کمتر از سه هزار تومان با حقوقی را که در وضع موجود هر کارمندی دارد دریافت می‌کند در سال ۷۱ اگر مقایسه بکنیم کمتر از سه هزار تومان دریافت نخواهد کرد. این یکی از نکاتی هست که می‌تواند مخالفت اصولی باشد. در ارتباط با این طرحی که تقدیم شده این هم توضیحی است که هماهنگ با دولت است (نایب رییس - وقتتان تمام است) یک جمله هم در ارتباط با آن ۴۴ساعت بگویم در ارتباط با ۴۴ساعت هم که جناب آقای شهرکی اشاره کردند که معیار برای این دو هزار تومان که به سه هزار تومان تبدیل شده و ۴۴ ساعتی که به ۴۰ساعت کاهش پیدا کرده چیست؟ سه هزار تومانش را که گفتم. چهل‌و‌چهار ساعت به چهل ساعت هم شما بعد از اینکه ساعات کار کارمندان با تغییراتی که در وزارتخانه‌ها انجام گرفت دیدید که چقدر مخالفت‌ها و تنش‌هایی در سطح کارمندان و مشکلات و ترافیک و اینطور چیزها به وجود آمد. دولت هم به این رسیده شما نظام هماهنگ را که چهارشنبه گذشته تقدیم مجلس شده اگر فرصت کردید مطالعه بکنید می‌بینید که در نظام هماهنگ هم دولت این کاهش را دیده. یعنی در هفته چهل ساعت پیش‌بینی کرده که ما ساعات کار برای کارکنان دولت داشته باشیم. پس این هم که با لایحه نظام هماهنگ در پرداخت‌ها که دولت تقدیم مجلس کرده است هماهنگ است، خیلی متشکر.
نایب رییس - یکی از امضاکنندگان طرح می‌تواند ۱۰ دقیقه صحبت بکند، ولی وجوبی ندارد، بعد هم دولت صحبت می‌کند.
منشی - آقای غریبانی بفرمایید.
علی محمد غریبانی (رییس کمیسیون امور اداری و استخدامی) - بسم‌ا... الرحمن‌الرحیم. با تشکر از فرمایشات مخالفین و موافقین محترم به نظرم نکاتی لازم است. من اینجا عرض کنم که هم خواهش می‌کنم، مخالفین توجه کنند و هم بقیه دوستان که ان‌شاءا... این طرح دوفوریتی تصویب بشود. بعد از تصویب این طرح دوفوریتی پیشنهادهای اصولی داریم که کمیسیون دیروز با تعداد اعضا که در تهران تشریف داشتند جلسه کرد و این پیشنهادهای اصولی خدمت ریاست محترم مجلس هم تقدیم شده. بعضی از دوستان ما از جمله جناب آقای موحدی ساوجی می‌فرمایند که به کارمندان این قشر مستضعف و نیازمند باید کمک شود. از یک طرف هم ایشان مخالفت می‌کنند. حقیقت این است که من متوجه نشدم ایشان مخالف هستند یا موافق یا اینکه می‌خواهند از قافله عقب نمانند و در حوزه انتخابیه یا در تهران کارمندان سراغش را نگیرند. ایشان متاسفانه در مخالفت آن مطالبی را نفرمودند که ما انتظار داشتیم یک مطلب اصولی باشد. از یک جهت هم فرمودند که به کارمندان باید کمک شود که باز این نظر طراحان طرح است. آقای یوسف‌پور و جناب آقای شهرکی هم مثل اینکه اصلا در جریان کار نیستند، آقایان می‌دانند که کمیسیون بی‌وقفه ۶ماه روی این مساله کار کرد و این کاری که کمیسیون کرد شما به عنوان دوستان خوب و همکاران خوب می‌بایستی کمیسیون را هدایت می‌کردید. تذکر می‌دادید حالا که بعد از ۶ماه کار کمیسیون و آن نکاتی که کمیسیون در ذهن دوستان ما آورده بود در لایحه مصوب خودش، آقایان می‌آیند ایراد می‌گیرند که کمیسیون چه کرد و چه نکرد و ما یک شبه خوابیدیم و صبح بیدار شدیم و یک چنین طرحی را تقدیم مجلس کردیم در صورتی‌که این جوری نیست ما الان خلاء قانونی داریم شما مصوبه‌ای که دارید برای ۶ماه دوم سال ۶۹ است. سال ۷۱ باید تکلیف روشن بشود و از جهت اینکه تکلیف روشن بشود تا آن نظام پرداخت به یک جایی برسد ما این پیشنهاد را دادیم. از سال ۵۲ تا ۵۸ مجلس و دولت هر سال حقوق کارمندان را ۱۷ الی ۲۵درصد افزایش می‌داد؛ یعنی ضریب ریالی ما که ۴۰ بود، سال ۵۲ این ۴۰ را تغییر داد به ۵۰. سال ۵۳ به ۶۰ تا سال ۵۸ ضریب ریالی از ۴۰ به ۱۰۰ رسید. همکاران محترم! ما در این مدت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آیا واقعا از سال ۵۸ به این طرف افزایش داشتیم؟ مخصوصا تورم هم که می‌دانید غوغا می‌کند کارمندان در‌حال‌حاضر حقوقشان براساس دلاری ۷تومان است، اما اجناسی که می‌گیرند، حتی اجناس دولتی الان براساس دلاری ۱۴۰-۱۵۰-۱۲۰ تومان دست‌شان می‌رسد. خوب باید فکری کرد، حالا این فکر چگونه است؟ کمیسیون آمد این را یک اصل قرارداد و روی مثلا ۶ماه کار کرد و حتی دولت از ما مهلت خواست، این مهلت را برای اینکه دولت با ما هماهنگی و همکاری کند این پیشنهاد را قبول کرد، اما هنوز نظام پرداخت متاسفانه یا خوشبختانه به آن چیزی که دوستان ما دنبالش هستند و انتظار جامعه نظام جمهوری اسلامی است، دست پیدا نکرده و برای اینکه این خلاء یعنی به صورتی این ۵۰میلیارد هزینه بشود و به کارمندان پرداخت بشود، برای سال ۷۰ ما پیشنهاد داده‌ایم که این به صورت طرح دو فوریتی در جلسه علنی مطرح بشود. آقایان اشاره می‌کنند به بازسازی، بله، برادران! بازسازی عمرانی و امثال اینها نیاز دارد به بازسازی نیروی انسانی، شما بدون بازسازی نیروی انسانی نمی‌توانید به بازسازی عمرانی و غیره برسید، شما باید هر دو را کنار هم حل کنید، یعنی به قشر کارمندان اگر توجه نکنید به آن پیشرفتی که مدنظر همکاران محترم و دولت است ممکن است نرسند، این است که ما گفته‌ایم همراه با بازسازی مناطق جنگی و اصلا کشور، بازسازی نیروی انسانی هم از نظر پرداخت حقوق‌ها هم به نحوی در قانون دیده بشود. بعضی از همکاران ما در دستگاه‌های اجرایی این مصوبه و مصوبه کمیسیون را مورد توجه قرار دادند. کارشناسان رفته‌اند در سازمان‌شان بررسی کرده‌اند، بینی و بین‌الله در این مدت و همین امروز هم باز دوستانی داشتیم که آمدند و فرمودند که بله، آن مصوبه کمیسیون نظام را دگرگون خواهد کرد و همه ما حاضریم تابع آن قانون باشیم (نایب رییس - راجع به طرح صحبت کنید آقای غریبانی) عرض من این است که چون دو فوریت این طرح مطرح شده دوستان ما رای بدهند و پیشنهادهایی که در مواد وجود خواهد داشت به طور یقین هم از طرف همکاران محترم و هم از طرف کمیسیون این پیشنهادها را به جای خود مطرح کنیم و بحث کنیم. کارمندان وضعیت خوبی ندارند، الان آقایان گزارش‌ها را چه محرمانه چه غیرمحرمانه یک توجهی بکنند، این کارمندان در وضعیت مطلوب نیستند و تعداد کثیری از آنها با کار دوم، سوم، زندگی می‌کنند و کار دوم‌شان شده کار اداری، یعنی در اصل به کار اول‌شان بیشتر فکر می‌کنند که درآمدی پیدا کنند، جهت تامین زندگی‌شان و این به نظر می‌آید که کار صحیحی نیست که ما بی‌توجهی کنیم به قشر کارمندان. مخالفتی که آقای دکتر فرزاد و آقای اسلامی هم فرمودند آقایان دنبال کار اصولی هستند که ما هم اعتقادمان بر این است و براساس همین عقیده و اعتقاد کمیسیون دیروز جلسه کرد و پیشنهادهایی را به صورت مدون و حساب شده الان تقدیم خواهیم کرد، ان‌شاءالله این طرح اگر تصویب شد ما آن پیشنهادها را مطرح می‌کنیم و نظر دوستان ما هم تامین خواهد شد. والسلام‌علیکم و رحمه‌الله.
نایب رییس - دولت:
سید منصور رضوی (رییس سازمان امور اداری و استخدامی) - سلام علیکم و رحمه‌الله. بسم‌الله الرحمن‌الرحیم. مطلبی که بایستی اینجا عرض کنم، این است که هیچ کدام از مدیران دولتی نیستند که ندانند مسائل مربوط به کارکنان چیست و مشکلاتی که طبعا به تبع سیاست‌های مختلف در هر سیستم اداری هست برای کارمندان مشهود نباشد و ندانند، طبیعی است که دولت هم مشرف به این است که می‌بایستی دائما به فکر مسائل رفاهی کارکنان خودش باشد و به رغم مشکلات مختلف و محدودیت‌های مختلف مالی و اقتصادی در سنوات گذشته چه در دوران جنگ و چه بعد از جنگ این مساله همواره مورد تاکید مسوولان اجرایی بوده و مخصوصا جناب آقای رییس‌جمهور بنده را مامور کردند که همواره مسائل مربوط به مشکلات اقتصادی و رفاهی کارکنان را مدنظر داشته باشم و گزارش‌های نوبه‌ای تقدیم کنم. بنابراین اصل مطلب که می‌بایستی به موقع و با رعایت همه جوانب تدبیر ملاحظه مشکلات اقتصادی کارکنان دولت را کرد، برکسی پوشیده نیست. بنابراین دولت در سال گذشته (در حقیقت در سالی که الان هستیم) لایحه افزایش ضریب کارکنان دولت را تقدیم مجلس کرد به عنوان یک قدم مرحله‌ای و اصولی در جهت طراحی یک نظام پرداختی که هم جوابگوی مسائل و مشکلات مالی کارمندان باشد و هم مسائل و تدابیر مدیریتی را که بایستی سیستم اداری را اصلاح کند، درنظر داشته باشد. بنابراین طبیعی بود در لایحه «افزایش ضریب» ما مساله ۲۰درصد را به عنوان قدم اول ببینیم و نه بیش از آن، چرا که اقتصاد صحیح ایجاب می‌کرد ما به تدریج این رسیدگی را انجام دهیم که در حقیقت مشکلات تورم‌زایی ناشی از این افزایش گریبان اقشار مستضعف جامعه و به خصوص کارمندان را نگیرد، بنابراین به نظر می‌رسد که اقدام دولت در لایحه افزایش ضریب آن هم با حد ۲۰درصد یک اقدام مدیریتی و یک اقدام اقتصادی توامان، و همزمان با آن لایحه ما مامور شده بودیم هم مطابق منویات صحیحی که دولت داشت که یک نظام اداری می‌بایست داشته باشد، لایحه نظام هماهنگ پرداخت مناسب را تقدیم به مجلس کنیم و هم در برنامه پنج‌ساله این تکلیف برعهده ما گذاشته شده است.
ارسال نظر