سال پراضطراب 1358

عکس:حضرت‌آیت‌ا... خامنه‌ای،حضرت آیت‌ا... موسوی اردبیلی و حضرت آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی از اعضای هیات موسس بنیاد مستضعفان

با صدور حکم حکومتی مورخ نهم اسفند ۱۳۵۷ رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام‌خمینی (ره)، بلافاصله جمعی از معتمدین از سوی شورای انقلاب اسلامی ماموریت یافتند تا نهادی را تشکیل دهند که تا آن روز مشابه آن وجود خارجی نداشت. نبودن نمونه‌ای برای الگوبرداری و ضرورت انجام فعالیت‌ها، این جمع را بر آن داشت تا سریعا پس از صدور فرمان، تشکیلاتی را سازمان دهند. در همین رابطه یک هفته بعد از صدور حکم حضرت امام (ره) «بنیاد مستضعفان» از سوی شورای انقلاب تشکیل شد و عملا آغاز به کار کرد.

مسوولان این بنیاد، در آن برهه از زمان، ضمن انجام وظایف روزمره که مهم‌ترین آن را باید شناسایی، جمع‌آوری، تملک، تمرکز، اداره امور، نظارت و بهره‌برداری بهینه از اموال مصادره‌ای، توقیفی یا سرپرستی برشمرد، نسبت به انجام امور قانونی و تبیین حقوقی جایگاه این نهاد در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز همت گماشتند.

هیات موسس بنیاد مستضعفان مرکب از آقایان: حضرت آیت‌ا... سیدعلی حسینی خامنه‌ای (رهبر معظم انقلاب اسلامی)، اکبر هاشمی بهرمانی (ریاست محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام)، شهید مظلوم آیت‌ا... دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، میرکریم موسوی کریمی (آیت‌ا... اردبیلی)، احمد جلالی، علی‌اصغر مسعودی و عزت‌ا... سحابی، در نخستین اقدام خود برای انسجام امور و تعیین محدوده فعالیت‌ها، اساسنامه‌ای تنظیم کردند که به تایید شورای انقلاب اسلامی رسید و بنیاد مستضعفان مطابق ماده ۸ آیین‌نامه اصلاحی موسسات غیرتجاری به تاریخ ۳/۵/۱۳۵۸ با شماره ۱۹۸۳ به ثبت رسید.

به استناد اساسنامه مذکور، موضوع فعالیت بنیاد چنین تعریف شده است: تمرکز اموال خاندان پهلوی و همه کسانی که با وابستگی به این خاندان ثروت‌های نامشروع به دست آورده‌اند و دادگاه انقلاب حکم استرداد اموال مزبور را صادر کرده و می‌کند و تملک آنها از طریق مستضعفان و به مصرف رساندن همه درآمدهای آن اموال در راه بهبود وضع زندگی و به خصوص مسکن آنان. بر این اساس تاریخ تشکیل بنیاد مستضعفان از ۱۴ اسفند ۱۳۵۷ به مدت نامحدود اعلام شد و آقای مهندس علینقی خاموشی به عنوان رییس بنیاد و آقایان حبیب‌ا... شفیق و سیدمصطفی میرسلیم به سمت ناظران مالی این نهاد تعیین شدند و آگهی تاسیس بنیاد مستضعفان با امضای مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی (ق ۱۳۹۹۳۲) به تاریخ ۳/۵/۱۳۵۸ در روزنامه رسمی شماره ۷۸۷۸/۶ به چاپ رسید.

از همان ابتدای تاسیس و شروع فعالیت‌های قانونی، مسائل مرتبط با این بنیاد به قدری پیچیده و گسترده بود که هر روز با تغییر و تحولات جدیدی مواجه می‌گردید و متناسب با شرایط روز و نیازهای سازمانی تصمیمات لازم اتخاذ می‌گردید که این وضعیت سرعت روند تغییر و تحولات را به دلایل مختلف دوچندان می‌کرد. تلاش محکومین دادگاه‌های انقلاب برای پنهان کردن بخشی از اموال یا خارج کردن آن از کشور و ضرورت اجرای فوری احکام دادگاه‌های انقلاب برای شناسایی و گردآوری و تملک اموال را شاید بتوان یکی از عمده‌ترین اقدامات آن روزها به شمار آورد که به طور شبانه‌روز و بدون لحاظ زمان و مکان خاصی در سطح داخل و خارج از کشور جریان داشت. همکاری مردم انقلابی در شناسایی و معرفی اموال بیت‌المال و در پی آن صدور احکام مربوطه، هر روز و هر ساعت بردامنه فعالیت و عملکرد این بنیاد می‌افزود، به نحوی که مسوولان بنیاد با همیاری معتمدین محلی و مدافعان انقلاب اسلامی در هر محله یا خیابانی، ستادی را برای شناسایی، گردآوری، ثبت و ضبط و تفکیک اموال طاغوتیان فراری تشکیل داده بودند. ابعاد چپاول بیت‌المال مسلمین به دست دودمان خائن پهلوی و همدستان و نزدیکان این خانواده، به قدری وسیع بود که مسوولان امر را ناگزیر از اتخاذ تدابیر لازم برای برنامه‌ریزی و انجام وظایف در شرایط بحرانی می‌کرد.

بنیاد مرکز ثقل و تجمع اموال و دارایی‌های غارت شده‌ای بود که به حکم محاکم اسلامی اعاده می‌گردید، لذا می‌توان به جرات ادعا کرد، مظلوم‌ترین نهاد انقلاب اسلامی که پس از پیروزی انقلاب مورد تهاجم و فتنه‌گری و دروغ پردازی دشمنان اسلام و انقلاب قرار گرفته و براساس مقتضیات زمانی نیز از موجودیت خود به منظور حفظ اصالت‌های اسلامی دفاع نکرده، بنیاد می‌باشد.

سال ۱۳۵۸ را باید یکی از فعال‌ترین، پرکارترین، پراضطراب‌ترین و پیچیده‌ترین سال در طول حیات این نهاد انقلاب اسلامی به شمار ‌آورد، چراکه از یک سو ‌باید درحد توانایی‌های خود انقلاب را حراست و حفاظت می‌کرد و از سوی دیگر با دسیسه‌های ضد انقلاب مقابله می‌کرد. در چنین شرایطی اجرای احکام مصادره، توقیف یا سرپرستی دادگاه‌های انقلاب اسلامی با توجه به تنوع، گستردگی و مسائل حقوقی اموال، کار بسیار حساسی بود که فقط از نسل انقلاب پیرو ولایت وعاشقان واقعی دین مبین اسلام برمی‌آید. شدت پیچیدگی و گستردگی دامنه کار در آن شرایط خاص به قدری طاقت فرسا بود که در طول یک سال و نیم از آغاز به کار این نهاد چند نفر از معتمدین شورای انقلاب اسلامی در مقام مسوولیت این بنیاد برآمدند تا گردش امور جاری دچار وقفه نشود. آقایان شهید حاج مهدی عراقی، مهندس علینقی خاموشی، دکتر محمد هویدا، سید عبدالکریم موسوی کرمی (آیت‌الله اردبیلی) و سید علی اکبر محتشمی از جمله مسوولان بنیاد در آن شرایط سخت و بحرانی بودند. از همان ابتدای شروع کار، بنیاد مستضعفان نسبت به ارائه خدمات از طرق مختلف و غالبا به صورت واگذاری امکانات به سازمان‌ها و نهادهای خدمتگزار مردم اقدام کرد. اختصاص بخشی از اموال منقول و غیرمنقول شناسایی و تملک شده و به نهادهای تازه تاسیس انقلاب اسلامی را باید از جمله خدمات قابل توجه بنیاد در آن دوران به شمار آورد.

منبع: کتاب «بنیاد مستضعفان در آینه تاریخ»

ادامه دارد