معرفی کتاب
بزرگ‌ترین سازمان چندملیتی جهان
واتیکان، یا اگر بخواهیم نام رسمی آن را به کار ببریم، دولتشهر واتیکان، کوچک‌ترین کشور مستقل جهان است. مساحت آن کمتر از نصف مساحت سنترال پارک نیویورک است و کاملا در احاطه شهر رم قرار دارد. دیواری به طول ۲/۳ کیلومتر قسمت زیادی از مرز آن را مشخص کرده است، اگرچه در حاشیه میدان سان پیترو این مرز چیزی جز ردیفی از سنگ‌ها در میدان نیست. «شهر واتیکان» عنوان کتابی از مارتا کپول فاکس است که در مجموعه ملل امروز نشر ققنوس و با ترجمه شهربانو صارمی به چاپ رسیده است. این کتاب در پنج فصل و یک مقدمه و گاهشمار به همراه ضمیمه‌ای تحت عنوان «حقایقی درباه شهر واتیکان» نگاشته شده است.
در فصل اول این اثر با عنوان «بزرگ‌ترین موزه جهان» مارتا کپول فاکس از واتیکان به عنوان گنجینه هنر و معماری نام می‌برد. او در تشریح سخن خود به این نکته اشاره می‌کند که واتیکان تنها کشور جهان است که سازمان ملل متحد تمامی آن را یکپارچه منطقه میراث جهانی اعلام کرده است. به گفته او هزاران اثر هنری از برجسته‌ترین نقاشان و مجسمه‌سازان و معماران غربی از یونانیان و رومیان باستان تا هنرمندان قرن بیستم در آنجا یافت می‌شود. حتی تالارهای تاریک اداری و پلکان‌های معمولی پشتی هم به نقاشی‌های دیواری باشکوه و فرشینه‌های پرنقش و نگار و مجسمه‌های بی‌نظیر خود می‌بالند. گفته می‌شود دیدن همه اشیای ارزشمند در واتیکان سال‌ها وقت می‌طلبد.
مروری بر تاریخ شهر واتیکان، موضوعی است که فصل دوم این کتاب به آن می‌پردازد. نگارنده تاریخ این شهر را مربوط به انعقاد پیمان لاتران در سال ۱۹۲۹ می‌داند که بر اساس آن شهر واتیکان به عنوان یک ملت- کشور به ثبت رسید. اما داستان واتیکان داستانی مربوط به ۱۰۰ یا ۲۰۰ یا حتی هزارسال پیش نیست. این شهر به امپراتوری روم بازمی گردد؛ در آن دوران تپه واتیکان یکی از تپه‌های هفتگانه ای بود که رم بر رویش بنا شده بود. در اواسط قرن اول میلادی نیز تپه واتیکان محل باغ‌های عمومی، گورستانی متعلق به طبقه مرفه و آمفی‌تئاتری بود که سیرک‌ها در آن برنامه اجرا می‌کردند و مسابقات گلادیاتوری و ارابه رانی در آن برگزار می‌شد.
«شکوه و سنت» عنوان فصل سوم کتاب «شهر واتیکان» است و در آن مارتا کپول فاکس از این شهر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز روحانی جهان یا به گفته توماس ریس، محقق یسوعی «رکن بزرگ‌ترین سازمان چندملیتی جهان» نام می‌برد.
زندگی روزمره در واتیکان چگونه است و مردمان این دیار رویایی چگونه روزگار می‌گذرانند؟ به این پرسش در فصل چهارم کتاب تحت عنوان «زندگی روزانه در واتیکان» پاسخ داده می‌شود. خبرگزاری، رادیو، تلویزیون و وب سایت واتیکان در همین رابطه از سوی نویسنده کتاب شرح داده می‌شوند. گارد سویسی به عنوان کوچک‌ترین ارتش دنیا دیگر موضوعات جالب توجه در این فصل است که با پانصد سال خدمت پیوسته، قدیمی‌ترین ارتش دنیا محسوب می‌شود.
اما آینده واتیکان با چالشی بزرگ روبه‌رو است و آن چالش مساله پول است. این ملت- کشور با بودجه‌ای کمتر از بودجه نظام مدارس عمومی شهر نیویورک و موقوفاتی کمتر از دانشگاه نوتردام گردانده می‌شود. به گفته کارمندان کلیسا و بیشتر ناظران بیرونی، اینکه منصب پاپی مالک ذخایر مالی عظیم است، خواب و خیالی بیش نیست. در حالی که بسیاری از اموال واتیکان غیرقابل قیمت گذاری هستند اما واتیکان اجازه فروش هیچیک از آنها را ندارد و حتی نمی‌تواند از دارایی‌های مادی اسقف نشین‌های کاتولیک نیز مبلغی را برداشت کند. به این ترتیب در آینده ای نزدیک منصب پاپی مجبور خواهد شد توان درآمدزایی واتیکان را به حداکثر برساند و شرایط اقتصادی را برای میلیون‌ها عضو خود در دنیای رو به رشد بهبود بخشد.
ارسال نظر