رجال معاصر- مردان و زنان نامدار ایرانی – ۲
میرعباس آریا: موسس شرکت لوانتور
در دهه ۱۲۷۰ شمسی هنوز قاجار و شاهان و درباریان قدرت کافی داشتند و بر پایه سنت آن روزها، مناصب دولتی و دیوانی به کسانی میرسید که اصل و نسب داشته و از خانوادههای بزرگان محسوب میشدند. میرعباس آریا این ویژگیها را داشت: پدر او از بزرگان شهر کاشان و مادرش نیز از خاندانی بود که ریشه آنها به فتحعلی شاه میرسید. او نیز همچون سایر مردانی که شغل دولتی را یک مزیت میدانستند پس از پایان تحصیلات به وزارت فوائد عامه رفت. او در سن ۳۸ سالگی و در شرایطی که در وزارت فوائد عامه شغل مهمی داشت همراه با امیر لشکر حبیبالله خان شیبانی به شیراز رفت تا در خواباندن شورش عشایر فارس به او کمک کند. کامیابی شیبانی در این ماموریت موجب شد که رتبه اداری او از رتبه ۷ به رتبه ۸ ارتقا یابد.وزارت فوائد عامه در دوره رضاشاه به چند وزارتخانه و سازمان و اداره تقسیم شد و مدیران آنها نیز موقعیت تازهای پیدا کردند. وزارت طرق و شوارع از دل وزارت فوائد عامه بیرون آمد و میرعباس آریا مدیرکل شد.
در ۱۳۱۴ و در حالی که منصور به عنوان وزیر طرق و شوارع انتخاب شده بود میرعباس آریا از طرف او به معاونت انتخاب شد. در کشاکش مبارزات سیاسی که علیه منصور درگرفته بود، او به اتهام فساد مالی دستگیر شد و معلوم بود که معاون او را نیز دستگیر میکنند. اتهام او این بود که از یک مقاطعه کار برای دادن کار دولتی رشوه خواسته بود. آریا به وسیله شهربانی و در حالی که در محل کارش نشسته بود دستگیر و به طور موقت به زندان برده شد.دکتر متین دفتری در خاطرات خود مینویسد، وقتی وزیر دادگستری شدم یکی از نخستین پروندههایی که دیدم پرونده میرعباس آریا بود. پرونده را مطالعه کرده و برایم معلوم شد که او جرمی مرتکب نشده است. تحقیقات ماموران دادگستری از جزئیات پرونده نشان میداد که آریا بیگناه است و پس از مواجهه او با فردی که به او اتهام زده بود معلوم شد که وی بیجهت به زندان افتاده است. میرعباس آریا سرانجام با وساطت وزیر دادگستری از زندان آزاد شد و به جای اینکه دوباره در دستگاههای دولتی شاغل شود به کسب و کار خصوصی پرداخت. تجربه او در وزارت طرق و شوارع به مددش آمد و او به حملونقل مسافر پرداخت و موسسه مسافربری«لوانتور» را تاسیس کرد. شم اقتصادی خوب میرعباس آریا و آشناییهایش با مسائل راه و مسافر و همچنین فعالیت در جادهسازی او را به مردی ثروتمند تبدیل کرد. یکی از نقاط عطف زندگی او آشنایی با حسن تقیزاده بود که مدت کوتاهی وزیر طرق و شوارع شده بود و همین تقیزاده بود که او را تشویق کرد در بخش خصوصی و برای خودش کار کند. آریا پس از پایان جنگ دوم جهانی و برای سپاسگزاری از نصیحت و توصیه تقیزاده که او را به فعالیت در بخش خصوصی تشویق کرده بود تلاش کرد خانهای برای او خریداری کند. تقیزاده اما این هدیه آریا را نپذیرفت ولی به توصیه او که خواستار خرید خانه برای علامه قزوینی بود عمل کرد. در آن سالها بود که اقتصاد ایران به سوی رونق در ساختو ساز و رشد واردات حرکت میکرد. میرعباس آریا در آن شرایط و پس از اینکه مدتی رییس راهآهن و کشتیرانی در آذربایجان شد. نخستین شرکت کشتیرانی را نیز افتتاح و تاسیس کرد.
ارسال نظر