ایران و جهان ۸۰ سال پیش
تبلیغات بازرگانی روز
در ایران قدیم تبلیغات بازرگانی کمی با آنچه امروز از این واژه سراغ داریم تفاوت داشت. همزمانی پنجم تیرماه با اربعین حسینی در ۸۰ سال پیش و عدم انتشار روزنامه موجب شد تا این روز را به مروری بر تبلیغات بازرگانی آن روزگار اختصاص دهیم.
در روزنامه اطلاعات سال۱۳۱۱ تبلیغی از کراوات خود نمایی میکند که در آن آمده است: دیروز عصر جمعی از رفقا به گردش لاله زار دعوتم کردند منهم پذیرفتم و حرکت کردیم. همین که به مغازه ری پور رسیدیم از دیدن کراواتهای وطنی به قدری محظوظ شدم که بیاختیار به سازنده آنها آفرین گفته و از رفقای خود تشکر کرده و با اینکه شاعر نیستم این ابیات به زبانم جاری شد:
یزدیان را پیش کشور آبروست
یزد چون مغز است و گیتی همچو پوست
از کراواتش که زیبا و نکوست
رشته بر گردنم افکنده دوست
میکشد هر جا که خاطرخواه اوست
همانطور که از محتوای این تبلیغ پیداست در آن روزگار برای فروش محصول علاوه بر ذکر زیبایی محصول، وطنی بودن آن از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. استفاده از نثر ادبی و شعر و ذکر حکایت از دیگر نکات جالب توجهی است که در آگهیهای آن روزگار دیده میشود. در یک آگهی دیگر که باز به وطنی بودن محصول تاکید شده؛ آمده است« آیا برای زینت سالنهای شما قابهای عکس زردوزی و ملیله دوزی که به دست کارگران ایرانی تهیه و جزو صنایع ظریفه است، بهتر از باسمههای اروپایی نیست»
کتابخانهها هم در آن دوران برای کار خود از آگهیهای روزنامهای استفاده میکردند به عنوان مثال در یک آگهی آمده است: «کتابخانه خاور؛ خیابان سپه مقابل گذر تقی خان- کتب متفرقه شما را به قیمت بسیار خوب میخرد، اقسام کتب را به قیمت مناسب به فروش میرساند. کتبی که موجود نداشته باشد را به زودی برای شما تهیه میکند. با تلفن زدن به نمره ۲۱۷۴ اگر دستور ارسال کتابی بدهید به منزل شما میفرستد. بالاخره سعی میکند معاملاتی که به صرفه شما باشد در مدت کمی انجام دهد»
اعلان مجالس سوگواری و روضهخوانی نیز در آن روزگار از آگهیهای روزنامه به حساب میآمد. به عنوان مثال در ذکر یکی از این مجالس آمده است: «روضه خوانی معمولی سنواتی آقای حاج شیخ ابوالقاسم تویسرکانی از شب دوشنبه ۲۲ صفر از یکساعت به غروب مانده الی سه ساعت از شب گذشته در مسجد درب الماسیه انتهای خیابان باب همایون منعقد است، آقایان وعاظ محترم تراز اول، مستمعین را مستفیض خواهند فرمود.»
تبلیغات مربوط به داروخانهها و مطبهای پزشکی نیز بخش دیگری از تبلیغات ۸۰ سال را تشکیل میدادند. در این آگهیها که عمدتا در صفحه آخر روزنامه درج میشدند عمدتا اطبا ذکری از سابقه و تخصص خود داشته و تلاش میکردند به انحای گوناگون مردم را به مراجعه به مطب خود تشویق کنند. به عنوان مثال در یک آگهی که از طرف دکتر زمانی، دیپلمه دارای نشان مطلای علمی آمده است: «اگر مریضی در محکمه ما پذیرفته شد و مداوا نشد در مقابل مخارج آن مسترد میشود. با اتکا به معلومات عالیه و تجربیات کافیه (۲۵ سال تحصیل و تجربه در تحت نظر ۱۱ نفر پرفسور) و با اثاثیه مخصوصی که از برلن آوردیم همه امراض را برای معالجه طبی، جراحی، کحالی با قید و شرط میپذیریم.» مروری بر تبلیغات آن دوره نشان دهنده ملزومات و موارد مورد نیاز از سوی مردم آن دوران است. بر این اساس میتوان دریافت که نیاز بهداشتی از عمدهترین مواردی بود که مردم آن روزگار با آن دست به گریبان بودند؛ صنعت نساجی از جمله صنایع مهم در ۸۰ سال پیش بود که آگهی هایی نیز در خصوص آن منتشر میشد. کتاب و کتابخانه هم در این میان سهمی از آگهیها را به خود اختصاص میدادند و روزنامهها به درج آگهی هایی درباره این کالای فرهنگی اقدام میکردند.
ارسال نظر