جای خالی زنان فیلمساز در جشنواره فیلم فجر
منیژه حکمت: در جشنواره ناعادلانه شرکت نمی‌کنم
شاید یکی از مهمترین افتخارات ما در سینمای بعد از انقلاب ایران حضور قوی کارگردانان و تهیه‌کنندگان زن ایرانی در این عرصه و مجموعه باشد. اسم‌هایی که نه تنها در ایران بلکه درخارج از مرزها نیز کاملا شناخته شده و مطرح هستند، کسانی شاید به وسیله روحیه زنانه خود در انتخاب موضوع‌شان برای ساخت یک فیلم لایه‌‌های پنهانی مشکلات واقعی زنانی را در اجتماع به تصویر کشیده‌اند که دیگران قادر به دیدن آن نیستند و یا چون زن نیستند، قادر به درک مشکلات پنهانی اما بسیار جدی زنان در سطح جامعه نیستند. امسال اما سال عدم حضور زنان در جشنواره فیلم فجر بود و جای خالی کارگردانان بنام سینمای ایران کاملا احساس می‌شد.
با وجودی که برخی کارگردانان صاحب‌نام مانند رخشان بنی‌اعتماد و تهمینه میلانی اساسا فیلم نداشتند، برخی کارگردانان زن که فیلم هم داشتند یا جشنواره را تحریم کردند و یا فیلم آنها کنار گذاشته شد. پریسا بخت‌آور کارگردان فیلم دایره رنگی جزو آن دسته فیلمسازان زنی بود که فیلمش را از جشنواره بیرون کشید ولی منیژه حکمت اساسا از همان ابتدا حاضر به حضور در این جشنواره نشد.
منیژه حکمت، کارگردان و تهیه‌کننده درباره عدم حضورش در جشنواره امسال گفت: من در یک جشنواره ناعادلانه شرکت نمی‌کنم، زیرا من به این اعتقاد دارم که جشنواره متعلق به اهالی سینما است و با حضور آنها است که ماهیت پیدا می‌کند و صورت می‌گیرد و این حضور آنها است که به جشنواره اعتبار می‌دهد، این جشنواره در اختیار مدیران نیست و مدیران قرار نیست که برای اکران و تایید کردن یک فیلم تا این حد ناز کنند، بلکه مدیران هستند که اگر بخواهند جشنواره‌ای پربار و خوب اداره کنند، باید به دنبال فیلمسازان بیایند، آنها هستند که باید سیاست‌گذاری‌های مدون یک‌ساله را انجام دهند تا این ویترین فیلم‌های سینمای ایران را به زیبایی نشان دهند. ولی در اینجا قرار است جشنواره سلیقه‌ای ارائه شود، جشنواره که دیگر متعلق به ما و اهالی سینما نیست، بلکه در اختیار تفکری خاص و افرادی خاص‌تر است و خوب ما در این سیستم جایی نداریم. حکمت همچنین روند انتخاب و داوری این دور از جشنواره را نامطلوب ارزیابی کرد و توضیح داد: با چیزهایی که ما الان می‌شنویم، فقط می‌توانم بگویم این دوره از جشنواره دچار مشکل است و مساله دارد و وقتی یک فیلمساز فکر می‌کند سینمای کشورش که ویترین آن جشنواره فجر است و برآیند تلاش یک‌ساله‌اش است، قرار است با اعمال سیلقه افرادی خاص و مطابق با تفکرات آنها اکران شود، خوب فیلمسازان دلسرد می‌شوند و در نهایت هویت جشنواره زیر سوال می‌رود، چون جشنواره‌ها در تمام دنیا این قدرت را دارند که یک فیلمساز را دلگرم کنند و یا با اعمال سیاست‌های خود آنان را دلسرد کنند و این اتفاقات نامناسبی که در این دور از این جشنواره ما و بچه‌های سینما شاهد آن بودیم، جز تضعیف روحیه سینماگران و تضعیف اصل سینما کار دیگری نکرده است، در هر حال سینمای یک کشور هویت ملی و فرهنگی آن است و سینماگران پرچم‌دار این تفکر هستند و در حال حاضر شواهد فقط این را نشان می‌دهد که به صورت کاملا آگاهانه این نماد هویت ملی در حال حذف است.
سینمای دولتی و سینمای خصوصی
کارگردان زندان زنان درباره رقابت فیلم‌های بخش خصوصی با دولتی گفت: سینمای دولتی با حمایت قوی، شرایط مطلوب و پول‌های فراوان ساخته می‌شود و فیلمسازان دولتی به خاطر این تامین بودن زیاد، دغدغه‌های ما را ندارند. به عنوان مثال یک کارگردان که با بودجه دولتی کار می‌کند استفاده از یک حلقه اضافه نگاتیو را که شاید به مویرگ‌های قلب یک فیلمساز خصوصی وابسته است، نداند و اصلا درک نکند. اما ما که جزو بدنه واقعی سینمای ایران هستیم با وجود حداقل امکانات در مقابل آنها فیلم‌های خودمان را می‌سازیم و تنها دلگرمی ما تفکر حاکم ما بر این فیلم‌ها است و در نهایت هم مجبوریم که در یکجا با آنها به رقابت بپردازیم پس کاملا مشخص است که این رقابت به کجا می‌رسد، به نظر من این رقابت کاملا ناعادلانه است.
ای کاش این فیلم‌ها می‌رفتند در یک بخش دیگر از جشنواره با هم‌طیف‌های خودشان با اسم سینمای دولتی یا هر نامی که خودشان به روی آن می‌گذاشتد، مانند سینمای گران، سینمای ما و یا سینمایی که ما به آن پول فراوان می‌دهیم به رقابت می‌پرداختند.منیژه حکمت در ارتباط با نحوه داوری امسال جشنواره توضیح داد: جالب است بدانید ما وقتی از کانون کارگردانان و یا شورای عالی سوال می‌کنیم که چه نقشی در داوری‌ها دارند به ما جواب منفی می‌دهند.
این نشان می‌دهد که تفکرات اهالی سینما بر این جشنواره حاکم نبوده و این را می‌توانیم با توجه به فیلم‌هایی که انتخاب شده یا حذف نشده یا حرف‌ها و بحث‌هایی که می‌شنویم، ببینیم و در نهایت با این کار خاموشی سینمای متفکر و حرفه‌ای را می‌بینیم.کارگردان فیلم سه زن همچنین درباره فیلم‌های ۹۰دقیقه تولید تلویزیون که در این دور از جشنواره حضور دارند، گفت: این یعنی مرگ سینما، تلویزیون آمده و با حداقل امکانات و بدون در نظر گرفتن شرایط حرفه‌ای، عوامل حرفه‌ای و با کمترین قیمت فیلم‌هایی ساخته و آن را در شبکه سینما نیز وارد کرده، این قضیه کمر بستن به قتل سینمای ایران است. نکته جالب این است که تلویزیون حتی فیلم‌های سینمای ایران را که در ایران ساخته شده و از وزارت ارشاد و دولت مجوز پخش آن را گرفته و فیلم نمی‌خرد، در حالی که در تمام دنیا ۵۰درصد هزینه‌های فیلم‌های سینمایی با خرید آنها از طرف تلویزیون تامین می‌شود ولی در ایران ما اصلا چنین قانونی را نداریم، گویی مجوز ارشاد و ارزشیابی کاملا از نظر تلویزیون بی‌اعتبار و فاقد ارزش است و در نهایت تلویزیون هیچ کمکی در هیچ دورانی به سینمای ایران نکرده، پس چگونه است که آقایان اجازه ورود فیلم‌هایی از تلویزیون را به جشنواره فجر می‌دهند؟! این تهیه‌کننده همچنین درباره کیفیت فیلم‌های ۹۰دقیقه‌ای ارائه شده در جشنواره گفت: ارائه این فیلم‌ها توهین به سلیقه و درک مخاطب است، زیرا می‌خواهند با این کار سطح سلیقه بیننده را پایین بیاورند، آن هم به صورت کاملا آگاهانه و دستور‌العمل خاص، به طوری که می‌خواهند سطح فرهنگی بینندگان را نیز پایین بیاورند و در غیر این صورت بیایند و عکس آن را ثابت و تعریف کنند و بگویند این ناهنجاری‌های حاکم بر فضای سینمای ایران را چگونه می‌توانند کاهش دهند.
وی در پایان گفت: من در نهایت احترام از تماشاگرانی که دوست داشتند سه زن را در جشنواره فجر ببینند، عذرخواهی می‌کنم و از آنها می‌خواهم که این فیلم در اکران عمومی نگاه کنند و دلایلی که عنوان کردم نیازی به ارائه آن در این دور از جشنواره نمی‌بینم.
ارسال نظر