کفش طبی همان کفش استاندارد است

دکتر عباس امین فوق‌تخصص ارتوپدی کودکان و نوجوانان

متاسفانه بسیاری از کفش‌هایی که در بازار و در دسترس مردم است، ساختاری غلط دارد و برای کودکان مشکل‌ساز است.

علت آن هم این است که نظارتی بر ساخت آنها اعمال نمی‌شود. در نتیجه سازندگان بیش‌تر از این که به سلامت پاهای کودکان فکر کنند، سعی‌شان را برای جلب توجه والدین و مخصوصا کودکان مصروف می‌کنند. بنابراین کفش‌ها با ظاهر زیبا و رنگ‌های متنوع ساخته می‌شود و در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد که در بعضی از موارد پوشیدن این کفش‌ها حتی برای بچه‌هایی که هیچ مشکلی در پاهایشان ندارند نیز دچار اشکال می‌کند بنابراین ما سعی داریم از هر طریقی که شده است برای والدین بچه‌ها توضیح دهیم که کفش صحیح چقدر در سلامتی آینده‌ی بچه‌ها مهم است.

ویژگی‌های کفش استاندارد

کفش طبی و استاندارد برای کودکان باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

۱- رویه آن بلند باشد یعنی حداقل تا نزدیک مچ بیاید و حتی‌الامکان رویه آن با بند بسته شود.

۲- پشت و پهلو داشته باشد.

۳- نزدیک به ۲ سانتی‌متر پاشنه داشته باشد و حتی‌الامکان جنس آن از چرم باشد.

منظور این است که از پوشیدن کفش‌های جلو باز، بدون پشت و پهلو و یا جنس‌های نرم مثل پارچه و کتانی تا حد امکان خودداری شود.

اثرگذاری

مسئله دیگری که والدین باید به آن توجه داشته باشند، این است که اگر کودکی از کفش‌های طبی استفاده می‌کند نیاز به این نیست که در طول شب یا در حین استراحت از آن کفش استفاده کند، زیرا بیشترین اثرگذاری کفش‌ در هنگام فعالیت و راه‌رفتن کودک است.

کفش یا کفی طبی

بعضی از والدین اصرار دارند که به جای کفش از کفی برای درمان استفاده شود ولی باید دانست که تا حدود سن ۹ سالگی استفاده از کفش خیلی بیشتر از کفی به کودک کمک می‌کند.

کفش و زنگ ورزش

ما همیشه توصیه می‌کنیم در زمان ورزش بچه‌ها باید حتما از کفش‌های ورزشی استفاده کنند. مخصوصا به این نکته توجه شود که اگر کودکی به هر علتی از کفش‌های طبی که توسط همکاران توصیه شده است استفاده می‌کند در هنگام ورزش و ساعت‌های ورزشی از آن کفش استفاده نکنند و حتما کفش ورزشی بپوشند.

ایجاد رغبت در بچه‌ها

معمولا بچه‌ها نسبت به رنگ کفش حساس هستند بنابر این بهتر است برای آن‌ها کفش‌های طبی‌ای بخریم که در رنگ‌های مختلف و مخصوصا شاد تهیه شده است. در این صورت در آن‌ها رغبت بیشتری برای استفاده ایجاد می‌شود. نکته دیگری که والدین باید به آن توجه داشته باشند این است که وقتی به کودکی توصیه می‌شود کفش طبی بپوشد، مخصوصا در روزهای اول نباید او را مجبور کرد که مدت طولانی از آن کفش استفاده کند. یعنی اگر کودک مقاومت کرد و کفش را نپوشید، بهترین راه این است که در آن زمان‌ها تحت فشار نباشد و به تدریج در طی روزهای بعد ساعت استفاده از کفش را زیادتر کنید.

نرمش‌های اصلاحی

از نکات قابل توجه در درمان بچه‌هایی که در پاهای آن‌ها اشکال وجود دارد، انجام نرمش‌هایی است که پزشک به کودک توصیه می‌کند. چنانچه والدین بر انجام این نرمش‌ها توام با استفاده از کفش نظارت کافی داشته باشند تا بچه‌ها به طور مرتب آن را انجام دهند نتایج درمان بسیار موثر خواهد بود.

مراجعه به پزشک

ما همیشه توصیه می‌کنیم که کودکان از زمانی که شروع به راه رفتن می‌کنند، یعنی حدود سن یکسال تا یک و نیم سالگی توسط پزشک متخصص معاینه شوند. مخصوصا در مواردی که در پاهای یکی از والدین ضایعات یا تغییر فرم‌هایی وجود داشته باشد. پس از معاینه دقیق توسط پزشک متخصص چنانچه مشکلی از نظر بیماری وجود نداشته باشد، باز هم به والدین توصیه می‌شود که از همان کفش استانداردی که قبلا توضیح داده شد استفاده کنند و در صورتی که ضایعاتی در پای کودک مشاهده شود مثلا کف پای صاف یا چرخش پاشنه در آن صورت پزشک کفش مناسب را به صورت نسخه برای کودک می‌نویسد که توسط همکاران ارتوپدی فنی طبق دستور پزشک ساخته می‌شود و مورد استفاده کودک قرار می‌گیرد. جهت تغییر میزان بهبودی لازم است هر ۲ ماه یک بار کودک مورد معاینه قرار گیرد و نتیجه توسط پزشک معالج ارزیابی گردد.

زمان استفاده از کفش طبی

بچه‌ها به طور معمول باید کفش استاندارد و صحیح بپوشند اما در صورتی که تغییر فرم یا ضایعه‌ای در انگشتان، کف و یا پاشنه‌ی پا وجود داشته باشد کفش خاصی را که پزشک توصیه می‌کند استفاده نمایند.

عدم استفاده از کفش استاندارد

در صورتی‌که به نوع کفش کودکان توجه نشود و بچه‌ها از کفش‌های غیر استاندارد استفاده کنند، پاهای آنان تغییر فرم می‌دهد که به تدریج با افزایش سن و اضافه شدن وزن کودک منجر به درد پاشنه و مچ پا و نهایتا در مراحل بعدی درد زانوها خواهد شد. مضافا این که چون فرم پاهای بچه مشکل دارد، کفش‌های او زودتر از معمول دچار تغییر شکل و بدفرمی می‌شوند.

بهترین وقت برای اصلاح

بهترین سن برای شروع درمان از حدود سن ۲ سالگی است. یعنی قبل از این‌که تغییر شکل‌های پا روی استخوان‌های مچ و کف پا تاثیر بگذارد. در بعضی از اختلالات، به خصوص کلاب فوت (پا چمبری) شروع درمان فوق‌العاده مهم است، زیرا هر قدر درمان زودتر شروع شود نتایج بهبودی بیشتراست تا جایی که در برخی از موارد می‌توان از انجام اعمال جراحی جلوگیری نمود.