گروه بورس- محبوبه مغانی:‌ افزایش ابهامات و ریسک‌های سیستماتیک در بازار از یکسو و رشد نرخ سود سپرده‌های بانکی از سوی دیگر منجر شد تا باز هم روز گذشته از بازدهی بورس ۲۶/۰ درصد کاسته شود و شاخص برای سومین روز متوالی کاری در کانال ۶۸ هزار واحدی مسیر نزولی را ادامه دهد. البته شاخص ۷ روز کاری گذشته را بی‌وقفه با کاهش روبه‌رو‌ بوده است. بر این اساس در پی روند کاهنده شاخص کل بورس، تپیکس با کسر ۱۷۹ واحدی به ۶۸‌هزار و ۶۵۰ واحد دست یافت. نوسانات بازار که تا اولین روز هفته جاری تحت تاثیر معاملات هلدینگ خلیج فارس رقم می‌خورد، این بار متوجه گروه فلزات و فولاد شد تا در دومین روز کاری بازار سرمایه در هفته جدید،‌ فولاد خوزستان به‌عنوان لیدر بازار، به تنهایی از رقم شاخص ۸۱ واحد کم کند. کاهش قیمت جهانی فلزات در پی کاهش رشد اقتصادی در چین و اروپا، نگرانی را از قیمت و تقاضای محصولات پتروشیمی به فلزات اساسی سوق داد. در حالی چشم‌ها به اقدامات دولت به منظور تزریق نقدینگی به بازار دوخته شده است که برخی از فعالان بازار بر این باورند مادامی که مشکلات و ابهامات پیش روی صنعت و اقتصاد کشور از میان برداشته نشود،‌ تزریق هر گونه نقدینگی در بازار تنها منجر به عرضه بیشتر سهم از سوی سهامداران حقیقی و صندوق‌ها خواهد شد. براین اساس آنچه این روزها به بازار سرمایه مخابره می‌شود، اخبار ناشی از جلسات رئیس جدید سازمان بورس با دولت است؛ اخباری که حکایت از بررسی مشکلات صنایع و راهکارهای عملیاتی برای رفع آنها دارند. این در حالی است که دولت با کسری بودجه ناشی از کاهش قیمت نفت و رکود حاکم بر فضای اقتصادی مواجه است.

شرکت‌های بورسی در منگنه سیاست‌های انقباضی

فریبرز پرنا، کارشناس بازار سهام در این میان عملکرد اکثر شرکت‌های بورسی را مورد اشاره قرار داد که‌ با توجه به سیاست انقباضی و برنامه کنترل تورم وزارت اقتصاد برای بورس مناسب نخواهد بود و فعالیت آتی اکثر صنایع به دلیل برنامه دولت برای افزایش سهم مالیات و پرداختی شرکت‌ها برای تامین بودجه با توجه به افت قیمت نفت و کنترل حجم پول به دلیل سیاست‌های ضد تورمی، مبهم است. این فعال بازار سرمایه ادامه داد:‌ متاسفانه دولت نیز در تصمیم‌گیری‌ها بسیار محتاط بوده و این احتیاط به کل بدنه کشور منتقل شده که به رکود فعالیت شرکت‌ها دامن زده است. البته در بخش تولید خودرو و حمل‌و‌نقل با توجه به تحرک دولت برای افزایش تولید شرکت‌های خودروسازی و همچنین بهبود مبادلات خارجی انتظار می‌رود شرکت‌های مرتبط با این بخش‌ها عملکرد بهتری از گذشته داشته باشند. او در این میان از شرکت‌های خودروسازی به‌عنوان گروهی یاد کرد که با توجه به افزایش فروش و کاهش تحریم‌ها و همچنین کاهش زیان، احتمالا در سال آینده چشم‌انداز بهتری خواهند داشت. پرنا ادامه داد:‌ همچنین با توجه به آزادسازی‌های اخیر عراق از گروه داعش، به نظر می‌رسد که فعالیت‌های تجارت سیمان، حمل‌و‌نقل و مبادلات با کشور عراق رو به افزایش و بر شرکت‌های مرتبط با این فعالیت‌ها موثر خواهد بود. البته پیشرفت مذاکرات و توافق هسته‌ای ظرف ۶ ماه آینده قطعا بر اکثر شرکت‌ها تاثیر مثبت خواهد گذاشت و محیط کسب وکار شرکت‌ها را بهبود خواهد بخشید. این کارگزار بورسی به گروه فلزات اساسی نیز اشاره کرد که سود‌آوری آنها متاثر از عوامل داخلی از قبیل تعرفه‌های صادرات و واردات، رکود اقتصادی حاکم برفعالیت ها، کاهش اعتبارات عمرانی و ساخت و ساز و رکود مسکن، سیاست انقباضی دولت،‌ نرخ ارزها وعوامل خارجی از قبیل قیمت محصولات این شرکت‌ها در بازارهای جهانی و بهبود مراودات تجاری است. پرنا با بیان اینکه تغییر این متغیرها به‌طور قطع بر فعالیت این گروه موثر خواهد بود، چشم‌انداز روشن این گروه را منوط به موفقیت دولت در کاهش رکود فعالیت‌های اقتصادی، افزایش فعالیت‌های عمرانی و تحرک اقتصادی که هدف اصلی دولت در بعد اقتصاد است، عنوان کرد. وی در عین حال از مصوبه مجلس مبنی بر اخذ مالیات از سود شرکت‌داری بانک‌ها به‌عنوان مصوبه‌ای یاد کرد که باعث جدی تر شدن واگذاری شرکت‌ها و اموال غیرمنقول و غیر‌ضروری بانک‌ها می‌شود و سهام این گروه را در بازار سهام تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. وی از عدم ضمانت اجرایی قوی به‌عنوان مساله‌ای یاد کرد که سبب شده تا بانک‌ها نه تنها آن را جدی نگیرند بلکه برای شرکت‌داری نیز به رقابت با هم بپردازند. در این میان وی پیش‌بینی کرد که با توجه به ورود مجلس به این مساله در لایحه پیشنهادی خروج از رکود و وضع قوانین سخت مالیاتی بر فعالیت‌های شرکت‌داری بانک‌ها، به‌طور قطع بانک‌ها موضوع را بسیار جدی تر از قبل تلقی می‌کنند. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است اخذ مالیات سنگین بر عواید حاصل از فعالیت شرکت‌داری و دارایی‌های غیرمنقول، انگیزه بانک‌ها را برای نگهداری شرکت‌ها و فعالیت‌های خارج از سیستم اصلی پولی، کم می‌کند و آنها را به سمت فعالیت اصلی خود که بازار پولی و نقش واسطه گری است، سوق می‌دهد.

شروع دوباره بورس از سال ۹۴

رضا بختیاری نیز به‌عنوان یک کارگزار بورسی با عدم پیش‌بینی چشم‌انداز روشن برای بازار سرمایه تا پایان سال جاری، اوایل سال آینده را آغازی برای دوران رشد بورس پیش‌بینی کرد که تا پایان فصل مجامع نیز استمرار خواهد داشت. این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر تداوم شرایط سخت حاکم بر اقتصاد کشور تا دو ماه آینده عنوان کرد:‌ به نظر می‌رسد که تا زمان بررسی بودجه در مجلس شورای اسلامی قیمت نفت از ۵۰ دلار نیز کمتر شود؛ مساله‌ای که قیمت نفت در بودجه را با کاهش مواجه خواهد کرد. بختیاری با این حال از تداوم رکود حاکم بر بازار سرمایه به‌عنوان مساله‌ای یاد کرد که با کاهش بیشتر قیمت‌ها در بورس، آنها را از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد ساخت. او که برآورد مناسبی از گزارش‌های ۹ ماهه صنایع نداشت، عنوان کرد: ‌به نظر نمی‌رسد که این گزارش‌ها انتظارات بازار را برآورده سازد. همچنین مصوبه مجلس مبنی بر اخذ مالیات از بانک‌ها در پی فعالیت‌های ناشی از بنگاهداری نیز اقدامی غیرعملی است؛ چرا که‌ با توجه به شرایط رکودی حاکم بر فضای اقتصادی کشور، به نظر نمی‌رسد بانک‌ها موفق به فروش دارایی‌ها و بنگاه‌های خود باشند. از سوی دیگر پیشی گرفتن مطالبات معوق بانک‌ها از سرمایه آنها، امکان پرداخت مالیات به دولت را نیز از سوی این موسسات مالی فراهم نمی‌کند.