مشکلات و مزایای «نامک» از نگاه معامله‌گران و مدیران

گروه بورس- هدیه لطفی: راه‌اندازی سامانه الکترونیکی کارگزاری (EBS) به جای سامانه PAM در شهرستان‌ها و ورود قریب‌الوقوع این سامانه به تالار حافظ تهران با اعتراضاتی از سوی کارگزاران و معامله‌گران مواجه بوده است. سامانه معاملاتی جدید یک سامانه کاملا بومی است که تمامی مراحل آن توسط مهندسان شرکت مدیریت فناوری طراحی و تولید شده است.

باوجود آنکه سامانه جدید از امکانات متنوع‌تر و بیشتری نسبت به سامانه PAM برخوردار است، اما معامله‌گران با مشکلات زیادی در ارتباط با این سامانه مواجه هستند.

بنا به اظهارات معامله‌گران، در سیستم جدید سفارش‌ها خیلی کندتر از پم اجرا می‌شود با دیده‌بان بازار قابل تنظیم نبوده و یک‌سری اطلاعات اضافه در آن وجود دارد که تنها باعث سردرگمی می‌شود.

از دیگر مشکلات معامله‌گران در استفاده از این سیستم می‌توان به غیرقابل تغییر بودن چیدمان ظاهری سیستم، طولانی‌تر بودن فرآیند ثبت سفارش در مقایسه با قبل، عدم بررسی سیستم در کارگروه‌های کانون قبل از عملیاتی شدن، تایید گرفتن هر یک از عملیات از معامله‌گر که باعث کندی فرآیند خرید و فروش می‌شود، افزایش ریسک‌های موجود برای کارگزاران، به روز نبودن اطلاعات برخی مشتریان، عدم قابلیت اصلاح گروهی سفارش‌ها و برطرف نشدن مشکلات موجود در سیستم‌های پس از معاملات اشاره کرد.

بنا به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس از یک سال و نیم پیش ایجاد سامانه جدید در دستور کار شرکت قرار گرفته که دلیل آن پوشش نیازمندی‌های بازار، بازخوردهای مربوط به مشکلات سامانه پم و محدودیت‌های توسعه و عدم امکان تغییر در آن بود. در واقع تنها پاسخ به مشکلات به افزودن سرورهای پم محدود می‌شد تا جایی که ۷۰ سرور در سطح کشور ایجاد شد و مدیریت این سرورها به معضلی برای شرکت تبدیل شده بود. با توسعه بازار این فرآیند قابل ادامه نبود و در سامانه جدید معماری Web Base جایگزین معماری Client- Server سامانه پم می‌شود.

مهندس احمدی معتقد است: به تدریج و با عملیاتی شدن سامانه، ایرادها مرتفع خواهد شد و پشتیبانی و اعمال تغییر در سامانه و افزودن امکانات جدید بسیار راحت‌تر خواهد بود و مسلما این سامانه در توسعه بازار و اجرایی کردن ابزارهای جدید بورسی موثر خواهد بود.

به این ترتیب، امکان کنترل بیشتر مدیران‌عامل شرکت‌ها بر معاملات فراهم خواهد شد. محدودیت مربوط به حضور هر معامله‌گر فقط در استیشن مخصوص خود مرتفع می‌شود و از نظر سرعت، تلاش خواهد شد که این سامانه نسبت به پم سریع‌تر باشد.

اهداف اصلی در راه‌اندازی سیستم جدید

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در گفت‌وگو‌ با خبرنگار ما ضمن اشاره به اهداف اصلی تغییرات به وجود آمده به بررسی بخش‌های مختلف سیستم معاملاتی جدید اشاره کرد و اظهار کرد: سامانه معاملات بورس اوراق بهادار از بخش‌های مختلفی از جمله هسته معاملات و سامانه کارگزاری (پم) تشکیل شده است که در حال حاضر تغییر اعمال شده درخصوص سامانه کارگزاری خواهد بود.

مهندس عباس احمدی وظیفه اصلی این سامانه را دریافت سفارشات خرید و فروش سهام از کارگزاران و ارسال این سفارشات به هسته معاملات دانست و گفت: هسته معاملات نیز وظیفه انجام معاملات را براساس الگوریتم بهترین قیمت و زودترین زمان ارسال سفارش به عهده دارد.

وی در ادامه افزود: سامانه کارگزاری موجود (پم) محصول یک شرکت خارجی بوده و امکان تغییر در این سامانه جهت پوشش نیازمندی‌های بازار ممکن نیست. به طور مثال پوشش نیازمندی‌های بازار برق در بورس انرژی، حراج حضوری در بورس انرژی، ایجاد سیستم‌های کنترلی مورد نیاز مدیران کارگزاری، استفاده بهینه از پهنای باند شبکه ارتباطی، انجام معاملات توافقی و... از جمله نیازمندی‌های بازار بود که سامانه کارگزاری پم توانایی پوشش این نیازمندی‌ها را نداشت، لذا از اواسط سال ۱۳۹۱ تولید سامانه کارگزاری داخلی در دستور کار شرکت قرار گرفت.

محدودیت اینترنت نداریم

احمدی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه آیا سیستم تحت وب نمی‌تواند با توجه به مشکل اینترنت در ایران به مشکلات سیستم کنونی معاملات بیفزاید، گفت: معماری سامانه کارگزاری نامک (نرم‌افزار ایستگاه معاملاتی کارگزاران) تحت وب بوده اما از شبکه اختصاصی بورس استفاده می‌کند و ارتباطی با محدودیت‌های اینترنت ندارد.

رفع مشکل در کوتاه‌ترین زمان

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در ادامه اظهاراتش به برخی مشکلات رایج بازار که منجر به اختلال در سیستم معاملاتی می‌شود اشاره و اظهار کرد: بروز مشکل در ارائه خدمات به بازار سرمایه به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ این مشکلات ریشه نرم‌افزاری، سخت‌افزاری یا شبکه‌ای دارند که الزاما به افزایش حجم معاملات بستگی ندارند و برای به حداقل رساندن امکان وقوع آنها پروژه‌های بهبود متعددی در شرکت تعریف شده است.

احمدی ادامه داد: اما باید به این نکته دقت داشت که با وجود اجرای پروژه‌های توسعه‌ای مختلف جهت دستیابی به شرایط خدمت‌رسانی بهتر به بازار سرمایه همچنان احتمال بروز مشکل از قبیل در دسترس نبودن خدمت یا کندی دسترسی وجود دارد. وی خاطر نشان کرد: این شرایط در تمامی بازارهای دنیا وجود دارد و شاید یکی از قوی‌ترین محرک‌های توسعه فناوری و ورود محصولات جدید به بازار سامانه‌های نرم‌افزاری پوشش همین نقایص و مشکلات باشد.

احمدی ادامه داد: این قبیل مشکلات مختص بازار سرمایه ما نیست و نمونه‌های متعددی از بروز مشکلات فنی در بورس‌های دنیا وجود دارد. به عنوان یکی از آخرین نمونه‌ها اوایل شهریورماه سال جاری بازار بیش از سه ساعت به دلیل مشکل فنی تعطیل شد.

بنا به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس، تلاش شده تا اشکالاتی که در سامانه کارگزاری پم وجود داشت در سامانه نامک برطرف شود و با توجه به حضور و پشتیبانی دائمی تیم داخلی، هر ایراد و مشکل احتمالی که پیدا شود در کوتاه‌ترین زمان قابل حل خواهد بود.

هزینه ای برای کارگزاران وجود ندارد

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس زمان رونمایی از سامانه نامک را ۲ ماه آینده عنوان کرد و گفت: جایگزینی سامانه کارگزاری نامک به جای سامانه کارگزاری پم از اواخر شهریورماه از شهرستان‌ها آغاز شده است و طبق برنامه حداکثر ظرف ۲ ماه در تالار حافظ به عنوان آخرین نقطه به اتمام خواهد رسید.

احمدی ادامه داد: تمامی مراحل طراحی و تولید سامانه کارگزاری نامک توسط متخصصین شرکت مدیریت فناوری بورس تهران انجام شده است و از این رو امکان توسعه و افزودن قابلیت‌های جدید به فراخور نیاز بازار و در چارچوب برنامه‌های توسعه‌ای سازمان بورس و اوراق بهادار در این سامانه وجود دارد.

وی تصریح کرد: کارگزاران هزینه جدیدی برای دسترسی به این سامانه پرداخت نمی‌کنند.

احمدی در ادامه اظهاراتش قابلیت انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری را از ویژگی‌های اصلی این سامانه دانست و گفت: در طراحی و تولید سامانه کارگزاری نامک ضمن در نظر گرفتن نقاط قوت سایر سامانه‌های کارگزاری موجود در بازارهای سرمایه دنیا، از تجربیات چندساله شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در خدمات‌رسانی به کارگزاران بورس اوراق بهادار استفاده شده است و تلاش شده تا سامانه جدید متناسب با نیاز فعلی و برنامه‌های آتی بازار سرمایه ایران تولید شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، مهم‌ترین مزایای سامانه معاملاتی جدید عبارتند از:

۱) امکان مشاهده عمق بازار تا سطح ۲ هزار سفارش (هزار سفارش بیشتر)

۲) امکان مشاهده و مدیریت سفارش‌های همه معامله‌گران در یک سامانه (عدم نیاز Super Pam)

۳) ارسال سفارش‌های بیشتر در هر ثانیه

۴) اجرای سفارش‌های خودکار بدون نیاز به حضور معامله‌گر و باز بودن نرم‌افزار بر روی ایستگاه کاری معامله‌گر

۵) امکان تغییر مکان حضور معامله‌گر (بین دفاتر و شهرها) در صورت تصویب قانون مربوط در بورس

۶) امکان اختصاص ایستگاه‌های بیشتر به کارگزاری‌ها

سامانه مذکور در مقایسه با سامانه قبلی، تغییرات زیر را شاهد بوده است:

۱) امکان ساخت سبد سهام و ارسال زمان‌دار

۲) امکان ارسال سبد به سامانه بدون نیاز به حضور در ایستگاه کاری و وصل بودن شبکه

۳) امکان مشاهده سریع مشتریان پراستفاده

۴) امکان مشاهده سابقه سفارش‌ها بدون محدودیت زمانی

۵) امکان مشاهده سابقه معاملات بدون محدودیت زمانی

۶) امکان مشاهده معاملات تجمعی براساس نماد- مشتری- معاملات یا مشتری- نماد- معاملات.