سنا- مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق‌بهادار گفت: رتبه‌بندی شرکت‌ها، اطمینان سرمایه‌گذاران را برای مشارکت در بازارهای مالی افزایش می‌دهد.

دکتر علی سعیدی افزود: یکی از نهادهای مالی بسیار مهم که در سال‌های اخیر نقش بسیار مهمی در ایجاد اطمینان سرمایه‌گذاران برای مشارکت در بازارهای مالی پیدا کرده است، موسسات رتبه‌بندی اعتباری هستند. وی با بیان اینکه موسسات رتبه‌بندی در بخش‌های مختلف اقتصاد به بررسی وضعیت اعتباری می‌پردازند، اظهار داشت: برخی از این موسسات برای انواع شرکت‌ها (شرکت‌های صنعتی، خدماتی، بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری) روش‌شناسی مختلفی دارند.

دکتر سعیدی گفت: در سطح اعتبار سنجی شرکتی، این موسسات با بررسی موشکافانه، وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌ها و ساختار سرمایه و همچنین ریسک‌های مترتب بر فعالیت شرکت‌ها، به وضعیت اعتباری این شرکت‌ها و اوراق‌بهادار آنها نمره خاص می‌دهند. سپس شرکت‌های تامین سرمایه (بانک‌های سرمایه‌گذاری) بر اساس این رتبه، نرخ سود اوراق منتشره از سوی این شرکت‌ها را تعیین و اقدام به تعهد پذیره‌نویسی و بازاریابی اوراق می‌کنند. در ضمن این موسسات علاوه بر شرکت‌ها، دولت‌ها را نیز به لحاظ اعتباری رتبه‌بندی می‌کنند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر هیچ اوراق‌بهاداری بدون داشتن رتبه‌اعتباری و بدون حضور شرکت‌های تامین سرمایه، امکان حضور در بازار سرمایه را ندارد. به بیان دیگر سرمایه‌گذاران خرد وقت، دانش و اجازه‌ بررسی‌های جزئی را ندارند و احتمالا به صورت‌های مالی شرکت‌ها و اطلاعات اعتباری آنها دسترسی ندارند، این موسسات اعتباری هستند که چنین تحلیل‌های نهایی را فقط در قبال یک نمره، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.

مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق‌بهادار افزود: در حقیقت توسعه ابزارهای مالی به خصوص اوراق بدهی و اوراق اسلامی بدون حضور این موسسات امکان‌پذیر نیست. هر چند وجود شرکت‌های تامین سرمایه نیز برای توسعه‌ این ابزارها الزامی است.

وی خاطر نشان کرد: بر اساس مقرراتی که در سازمان بورس و اوراق‌بهادار در حال تنظیم است، کلیه‌ اوراق مشارکت، صکوک و سایر اوراق در صورتی نزد سازمان به ثبت می‌رسند که دارای نمره‌ اعتباری از موسسات مورد توافق سازمان بورس و اوراق‌بهادار باشند.

دکتر سعیدی گفت: موسسات رتبه‌بندی که در حوزه‌ بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، بر اساس قانون بازار اوراق‌بهادار باید مورد تایید سازمان بورس و اوراق‌بهادار باشند. این موسسات که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، اوراق‌بهادار (اوراق بدهی و از این دست) را رتبه‌بندی می‌کنند، در حالی‌که موسسات نمره‌بندی اعتباری در بازار پول، مشتریان سیستم بانکی را به لحاظ اعتباری نمره‌بندی می‌کنند.

وی اضافه کرد: موسسات رتبه‌بندی در صورتی مقبولیت در بین سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تامین سرمایه به دست می‌آورند که نمره‌ اعتباری که آنها داده‌اند، با واقعیت اعتباری شرکت‌ها و اوراق منتشر شده‌ آنها تطبیق داشته باشد.

به همین علت در حال حاضر از بین ۱۳۰ موسسه‌ رتبه‌بندی، معدودی از این موسسات دارای اعتبار بین‌المللی هستند. در این بین موسسات Moody's، Standard and Poor's و Fitch Rating در صدر قرار داشته و پس از آن موسساتی از جمله Capital Intelligence قرار دارد.

وی با بیان اینکه موسسه فیچ رتبه اعتباری دو بانک توسعه صادرات و صنعت و معدن را انجام و در سال ۱۳۸۴ فعالیت های خود را در ایران به حالت تعلیق در آورد، اظهار داشت: از آن پس فضا برای فعالیت موسسه Capital Intelligence فراهم شد.

مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق‌بهادار افزود: این موسسه با همکاری شرکت ایدروفایننس، شش شرکت تحت مدیریت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، از این موسسه رتبه دریافت کردند و دو شرکت دیگر نیز در شرف دریافت رتبه هستند.

دکتر سعیدی با بیان اینکه ورود موسسات رتبه‌بندی به بازار سرمایه ایران برای شرکت‌های ایرانی مفید خواهد بود، اظهار داشت: با توجه به این‌که موضوع اوراق صکوک در سازمان بورس و اوراق‌بهادار در دست طراحی است، باید به صورت همزمان در مورد اعطای مجوز به موسسات رتبه‌بندی اعتباری اقدام کرد، چرا که اوراق صکوک باید قبل از انتشار دارای رتبه‌ اعتباری باشند.

مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق‌بهادار گفت: شرکت رتبه‌بندی اروپا و خاورمیانه امرا (EMERA) که دارای لایسنس شرکت رتبه‌بندی Feri آلمانی است درخواست مجوز از این سازمان را کرده است که هم اکنون کارشناسان سازمان بورس و اوراق‌بهادار در حال بررسی مدارک این شرکت هستند.