مولود دولت

ابوالفضل صمدی*

چه عواملی باعث می‌شود که صنعت خودرو ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب باشد؟

صنعت خودرو ایران تقریبا همزمان با صنعت خودرو کره شروع به فعالیت کرد، اما بنا به دلایل و مشکلاتی که در مسیر این صنعت قرار گرفت که مهمترین آنها جنگ، حمایت دولت، بسته نگهداشتن مرزهای تجاری به روی واردات و... بودند، در کل باعث شد که این صنعت نتواند مانند تولیدکنندگان جنوب شرق آسیا پیشرفت قابل توجهی داشته باشد و همچنان که شاهد هستیم، به یک صنعت ناکام در عرصه تولید خودروهای در حد استاندارد تولیدکنندگان جهانی تبدیل گردد. با وجود افزایش تیراژ تولید محصولات، صنعت نتوانسته است همپای بهبود کمی‌ به بهبود کیفی بپردازد و این عامل باعث شده که فاصله چشمگیری بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی ایجاد شود و این فاصله روز به روز در حال افزایش است، اما موضوع قابل توجه در عرصه تولیدات داخلی وجود بازار بکر و تقاضای بالا برای تولیدات داخلی از یک طرف و پایین بودن قدرت خرید برای اتومبیل‌های خارجی در مقایسه با اتومبیل‌های داخلی از سوی دیگر باعث شده این صنعت همچنان بتواند بر بال ناخواسته تحمیلی بر جامعه مصرف‌کنندگان سوار شده و بتواند به ارقام نجومی ‌سود دست یابد. این موضوع با مطرح شدن مباحث لیزینگ در امر فروش محصولات نیز دوچندان شده است اما آیا با اشباع بازار‌های داخلی و نبود تقاضای داخلی برای یک دوره کوتاه‌مدت آتی همچنان این صنعت پا برجا خواهد ماند؟ چرا که تعامل اندک با تکنولوژی روز در اختیار صاحبان مارک‌های معتبر بنا به دلایلی از جمله استقلال و خودکفایی باعث شده که به مرور زمان این صنعت کاملا غیرقابل انعطاف باشد، به ویژه این مهم با جدی شدن موضوع تجارت جهانی کاملا مشهود خواهد بود. اما به رغم تمامی‌مواردی که در مورد صنعت خودرو کشور بیان شد، وجود پتانسیل بالقوه موجود که در صورت استفاده بهینه از آنها می‌تواند این صنعت، به صنعت برتر کشور و جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل گردد، قابل توجه است. اولین پتانسیل که با دیدگاه کاملا برون مرزی و جهانی است ، دسترسی به بازارهای کاملا بکر منطقه خاورمیانه، قفقاز، آسیای میانه و حتی بازار کشورهای آفریقایی است.کشور ایران به دلیل روابط خاصی که با اینگونه کشورها دارد (از لحاظ مذهبی و منطقه‌ای و تاریخی) می‌تواند تبدیل به بازار هدف تولیدکنندگان محصولات داخلی در صورت وجود قدرت رقابت با تولیدکنندگان دیگر باشد. دوم: وجود صنعت مادر(قطعه‌سازی) قوی در داخل که در تولید خیلی از قطعات قابلیت رقابت با تولید‌کنندگان خارجی را دارا است. سوم: وجود نیروی کار ارزان و مهمتر از آن انرژی ارزان. چهارم : دسترسی به مواد اولیه قطعات اصلی مانند فولاد و قطعات زیبایی مانند پی وی سی. پنجم: وجود بازار بالقوه داخلی. ششم: به دلیل نزدیکی به بازارهای هدف هزینه حمل و نقل به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت.

مجموعه این عوامل باعث خواهند شد که اولا بهای تمام شده محصولات تولید داخل به مراتب پایین‌تر از تولید همان محصول در اروپا یا آمریکا بشود، ثانیا، به دلیل بالا بردن کارایی قابلیت رقابت این صنعت ارتقا یافته و در نهایت به عنوان صنعت برتر کشور در زمینه اشتغال و درآمدزایی مطرح می‌شود.

*کارشناس بازار سرمایه