علی رضایی زاده

بورس تهران در شرایطی به سکان‌داری علی صالح آبادی ۴۰ سالگی خود را شروع کرد که هنوز به دلایل مختلف نتوانسته است جایگاه واقعی خود را در اقتصاد کشور پیدا کند. درست ۳۹ سال پیش در تاریخ ۱۵بهمن ۱۳۴۶ بود که با پذیرش و عرضه سهام دو مجموعه بانک صنعتی و معدنی و نفت پارس عملا «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران» آغاز به کارکرد و ایران هم بعد از چندین سال رایزنی و بررسی و کش و قوس بالاخره صاحب بورس شد.

از آن زمان تا سال ۸۴ بورس اوراق بهادار براساس قانون قدیمی و مصوب سال ۱۳۴۵ اداره می‌شد که به دلیل یکی بودن دو نهاد نظارت و اجرا در یک سازمان با انتقادات فراوانی مواجه بود.

سال گذشته نیز مهم‌ترین رویداد در حیطه بازار سرمایه کشور تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار و منسوخ شدن قانون فرتوت و قدیمی اداره این بازار بود.

قانون جدید در حالی با تلاش و پیگیری استادان، کارشناسان ارشد و مسوولان وقت تهیه و تدوین و تصویب شده که هنوز با گذشت بیش از یکسال از زمان تصویب قانون جدید دو حوزه نظارت و اجرا به طور کامل از هم جدا نشده و ساختار سازمان بازار سرمایه شکل واقعی و نهایی نگرفته است، به طوری که تاکنون شرکت سهامی بورس، به معنای واقعی کلمه شکل نگرفته، شرکت بورس کالا تاسیس نشده، وضعیت کانون کارگزاران نامعلوم مانده و از نرم‌افزار معاملاتی جدید بعد از دو سال خبری نشده است و ... .

بورس ایران در حالی از مرز چهل‌سالگی عبور کرده که با توجه به ابلاغ اصل مهمی چون اصل ۴۴ قانون اساسی نتوانسته، میزبان شایسته‌ای در پذیرش شرکت‌های دولتی باشد و از جاذبه و تحکم لازم جهت اخذ امتیازهای مورد نیاز جهت گسترش و نفوذ در بدنه اصلی اقتصاد کشور بی‌نصیب مانده است.

بازار سهام کشور هر چند تجربه چهل‌ساله‌ای را پشت سرگذاشته اما هنوز نتوانسته حداقل یک دهم مردم کشور را به عنوان سهامدار معرفی کند. هنوز قادر نشده بخش اعظمی از فعالان کنونی بازار سهام را راضی کند و شرایط حضور مداوم و حرفه‌ای سرمایه‌گذاران را فراهم آورد و هنوز نتوانسته از بین ۳میلیون سهامدار فعال و غیر‌فعال بازار به تعداد سهامداران حرفه‌ای و آگاه افزوده کند.

هر چند بورس اوراق بهادار تهران نقش ویژه و حساسی را باید در پیاده کردن خصوصی‌سازی و کاهش تصدی گری دولت ایفا کند، اما به نظر می‌رسد با شرایط کنونی بورس این بازار چنین کششی را نخواهد داشت. به طوری که به گفته یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، وضعیت بورس در طول دو سال فعالیت مجلس، شاید به تعداد اندک انگشتان یک دست مورد صحبت‌ برخی از نمایندگان قرار گرفته است.

ایرج ندیمی گفته بود بورس از اولویت‌های مجلس هفتم نبوده و نیست و ... .

وقتی در قوه مقننه چنین برخوردی با ویترین نصف و نیمه اقتصاد کشور می‌شود معلوم است که جشن چهل‌سالگی (که در گذر عمر آدمی به این سن اوج دوره کمال و پختگی قلمداد می‌شود) بورس بدون بازتاب‌ها و کنش‌ و واکنش‌های متقابل همراه باشد.

در این صورت نه جشن چند سالگی بورس که جشن تولد مجدد نوزادی را باید شاهد باشیم که همگان در رشد و بارور کردن آن از هیچ کوششی دریغ نکرده و کودک امروز اقتصاد کشور را در آینده به جوان بالغ نیرومندی تبدیل کرده‌اند که قادر به شکست غول تورم شده است.

کودکان دیروز دیگری که امروزه باعث کنترل تورم و رونق اقتصاد کشورهای جهان اول شده‌اند.