«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
آرامش پس از طوفان بورس
دنیای اقتصاد- بورس اوراق بهادار تهران هفته سوم تیرماه را تحت‌تاثیر گزارش نامطلوب لیدر تجهیزاتی‌های بازار و همچنین اشباع ذائقه خرید با افت ملایم ۲/۰ درصدی پشت‌سر گذاشت تا به این ترتیب شرایط متفاوت‌تری نسبت به هفته ماقبل خود که رشد ۵/۱ درصدی را شاهد بود، به نمایش بگذارد؛ رخدادی که سبب شد بازدهی بازار سهام از ابتدای سال‌جاری تاکنون در سطح کمتر از دو درصد درجا بزند. در این شرایط احتیاط، بیم و امید واژگانی است که می‌توان در مورد این روزهای بازار سهام به کار برد، حال آنکه در رخداد بااهمیت دیگر بررسی‌های آماری از بازگشت محتاطانه سهامداران حقیقی به بورس تهران خبر می‌دهند. تا جایی که طی هفته معاملاتی سپری‌شده ۷۵ میلیارد ریال سهام، از پرتفولیوی بازیگران حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها منتقل شده است. به این ترتیب یکی از نگرانی‌های مهم بازار سهام در خصوص نحوه فعالیت سهامداران حقیقی در بورس برطرف شد، در حالی که هنوز میانگین ارزش معاملات روزانه به سطح مطلوبی نرسیده و از طرف دیگر میانگین P/E بازار در تیرماه به سطح کمتر از ۳/۵ مرتبه افت کرده است. شرایطی که البته پس از افت سنگین ۲/۴ درصدی هفته نخست تیرماه از آن به عنوان آرامش پس از طوفان بازار سهام یاد می‌شود. یک هفته با تپیکس
آرامش پس از طوفان در بورس
گروه بورس- شروین شهریاری: پس از افت چهار درصدی شاخص بورس در هفته آغازین تیر ماه که منجر به منفی شدن بازدهی بورس در سال ۹۱ شد، عزم دسته‌جمعی مسوولان ارشد بازار کارساز شد تا بعد از رشد ۵/۱ درصدی هفته گذشته، دماسنج بورس در این هفته افت ملایم ۲/۰ درصدی را نشان دهد. به نظر می‌رسد پس از یک دوره سقوط قیمت سهام، با تلاش سرمایه‌گذاران بار دیگر آرامش به بازار سرمایه کشور بازگشته است.
هر چند با توجه به ریسک‌های پیرامونی، خوش‌بینی نسبت به ورود نقدینگی جدید به ویژه از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی با تردیدهایی رو به رو است؛ وضعیتی که موجب می‌شود توان بازار برای ایجاد یک رونق پایدار و عمیق در شرایط فعلی محدود باشد.
سرسره‌ای به نام P/E!
نسبت قیمت بر درآمد سهام از جمله شاخص‌های مهم در همه بازارهای مالی جهان است که معیار مناسبی جهت قضاوت در خصوص ارزانی یا گرانی سهام و نیز اشتهای ریسک سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. مطالعه روند حرکت این نسبت کلیدی در مورد بورس تهران در ماه‌های اخیر از افت مستمر و شتابان حکایت می‌کند؛ به نحوی که میانگین نسبت مزبور پس از ثبت قله ۹ واحدی در پایان فروردین ماه ۹۰ مستمرا رو به کاهش رفته تا در پایان سال به ۶ واحد برسد. اینک آخرین گزارش سازمان بورس در نیمه تیرماه ۹۱ نشان می‌دهد که میانگین P/E بازار تا کمتر از ۵/۳ واحد افت کرده است. بررسی این شاخص در بازه زمانی طولانی‌تر حاکی از آن است که حداقل نسبت P/E در تاریخ بازار سرمایه ایران مربوط به اسفند‌ماه ۸۷ (مقارن با بحران جهانی اقتصاد) بوده که به سطح نازل ۸/۳ واحد سقوط کرده است. در حال حاضر نیز با توجه به رشد سودآوری شرکت‌های بزرگ صادر‌کننده (ناشی از افزایش قیمت ارز) و عدم واکنش قیمت سهام انتظار می‌رود این متغیر در کوتاه‌مدت باز هم در جهت نزول حرکت کند و به زودی به کمتر از سطح ۵ واحد افت کند؛ شرایطی که در کنار دلالت بر ارزان شدن نسبی سهام از کاهش تمایل بازیگران بورس تهران به پذیرش ریسک حکایت می‌کند.
عرضه‌های جدید؛ بهانه‌ای برای بر هم زدن رکود
علاوه بر تشویق سهامداران بزرگ حقوقی به خرید سهام و نیز تبلیغات گسترده در رسانه‌های عمومی درباره جذابیت بورس، انجام عرضه‌های اولیه سهام راهکار سومی است که این روزها به عنوان روشی برای طراوت بخشیدن به بازار از آن استفاده شده است. در آخرین تلاش‌ها در این راستا روز چهارشنبه هفته گذشته سهام چهارمین شرکت پالایشگاهی به نام شیراز در بازار دوم فرابورس عرضه شد. این پالایشگاه کوچک ۸۰ هزار بشکه‌ای با استقبال مناسبی با P/E=۴/۵ وارد بازار شد؛ هر چند به علت حجم کم عرضه (۱۴ میلیارد تومان معادل ۵ درصد شرکت) «شراز» در روزهای بعدی با تقاضای سنگین ناشی از اطمینان از عدم عرضه جدید مواجه شد. به طور کلی عرضه ۵ درصدی سهام شرکت‌ها بدون تعهد به فروش بیشتر استراتژی مناسبی برای عرضه‌های اولیه نبوده و با عنایت به امکان تحریک انگیزه‌های سفته‌بازانه نیازمند توجه بیشتر و چاره‌اندیشی از سوی مسوولان پذیرش بازار است. در رویدادی دیگر، در روز دوشنبه هفته جاری ده درصد از سهام بیمه ملت به عنوان پنجمین شرکت بیمه بورسی در بازار دوم عرضه شد. «ملت» نیز با P/E=۵/۶ (بر‌اساس پیش‌بینی سود ۹۱) پا به عرصه معاملات گذاشت و مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفت. نکته قابل تامل طی هر دو عرضه تفاوت مکانیزم فروش سهام بود، به نحوی که در مورد پالایشگاه شیراز قیمت عرضه از ۴۰۰۰ ریال تا ۲۵۰۰ ریال و در خصوص بیمه ملت از ۲۳۲۰ ریال تا ۱۳۲۰ ریال متغیر بود. در این روش جدید همه تقاضاهای خرید موجود در سیستم که بالاتر از قیمت مد نظر فروشنده قرار داشتند با قیمت درخواستی خریدار مورد معامله قرار گرفتند تا در نهایت، عرضه سهام باقیمانده روی قیمت پایین تر انجام شود. این روش اگر چه انتقاداتی را به ویژه در بین سهامداران حقیقی برانگیخته است، اما از یک جهت روشی جالب برای مهار هیجانات سرمایه‌گذاران در عرضه‌های اولیه به شمار می‌رود؛ به این ترتیب هر چند برخی سرمایه‌گذاران طعم تلخ زیان را در تجربه‌های اخیر می‌چشند، اما با بذل احتیاط و دقت بیشتر در پیشنهاد قیمت خرید در عرضه‌های اولیه بعدی، بازار یک گام مهم به سمت حرفه‌ای شدن بر خواهد داشت.
تعیین تکلیف دو متغیر کلان برای بازار سهام
اظهارات اخیر مسوولان ارشد اقتصادی کشور تکلیف دو متغیر مهم اقتصادی موثر بر وضعیت بورس را روشن کرده است. در این راستا، وزیر اقتصاد هر گونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی ضمن اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را رد کرده است. این سخنان که سپس با اظهارات وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر مستثنی شدن تولیدکنندگان از فاز دوم اصلاح قیمت انرژی تکمیل شد یکی از ریسک‌های مهم سیستماتیک بازار در سال ۹۱ را عملا از گردونه خارج کرده است. تا پیش از این، کابوس احتمال رشد هزینه انرژی صنایع به ویژه در فضای ملتهب افزایش نرخ ارز و تورم بر سر سهام اکثر شرکت‌ها سنگینی می‌کرد که با اطلاعات جدید می‌توان پرونده مزبور را موقتا مختومه تلقی کرد. دومین اظهار نظر مربوط به رییس کل بانک مرکزی است که هر گونه کاهش نرخ سود بانکی را منوط به تعدیل تورم دانسته است. این سخنان بهمنی که در بطن خود مخالفت ضمنی با کاهش نرخ سود بانکی در سال ۹۱ را در بردارد پیام آور تداوم خودنمایی قدرتمندانه بازار پول در برابر بازار سرمایه است. به این ترتیب بر خلاف برخی زمزمه‌ها مبنی بر کاهش سود بانکی که به تازگی مطرح شده بود، به نظر می‌رسد این احتمال را باید در کوتاه مدت منتفی دانست. بنابراین، سهام شرکت‌های بورسی کماکان باید ارزش گذاری خود را با سود بدون ریسک ۲۰ درصدی روز شمار مطابق کنند؛ تطابقی که پیامد الزامی آن افت نسبت میانگین قیمت بر درآمد سهام به محدوده ۴ تا ۴/۵ واحد جهت ایجاد توازن در منطق سرمایه‌گذاری خواهد بود.
ارسال نظر