یک عضو شورای عالی بورس به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
جزئیات برنامه ۵ ساله دوم «شورا» برای «سازمان بورس»
گروه بورس- علیرضا باغانی: «تشکیل قریب‌الوقوع کانون فارغ‌التحصیلان حرفه‌ای بازار سرمایه»، «احیای کانون سهامداران حقیقی»، «تسهیل پذیرش شرکت‌ها در بورس» و «بازنگری جدی در کارمزد معاملات بازار» مهم‌ترین تکالیف ویژه‌ای است که شورای بورس برای دوره دوم ۵ ساله مدیریت سازمان بورس و اوراق بهادار در نظر گرفته است. احکام مدیران ابقا شده، صادر شد
دکتر محمدرضا پورابراهیمی عضو شورای بورس در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای‌اقتصاد ضمن اعلام تکالیف جدید محول شده به هیات مدیره ابقا شده سازمان بورس، از ابلاغ احکام مدیران بورس از سوی وزیر اقتصاد و برگزاری مجمع سازمان بورس خبر داد و افزود: مجمع سازمان بورس و اوراق بهادار دو هفته گذشته با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی برگزار شد که در این جلسه احکام ابقای مدیران سازمان بورس رسما صادر شد و مراسم تحلیف مدیران نیز برگزار شد.
وی افزود: وزیر اقتصاد در این جلسه از پیشرفت‌های رخ داده در بازار سرمایه ابراز رضایت داشت و نسبت به تحولات جدید و بزرگ‌تر طی ۵ سال آینده در این بازار اظهار امیدواری کرد.
کانون حقیقی‌ها احیا می‌شود
این عضو شورای بورس از تاکید این شورا بر فعال شدن تشکل‌های خودانتظام در بازار سرمایه سخن گفت و افزود: یکی از تکالیف ویژه‌ای که شورا برای سازمان بورس در نظر گرفته، احیای کانون سهامداران حقیقی بود که در حال حاضر به شکل غیرفعال درآمده است؛ در حالی که می‌تواند نقش موثری در بازار داشته باشد. بر این اساس توصیه شد که این کانون مورد حمایت سازمان قرار گیرد و به صورت یک تشکل صنفی و خود انتظام در چارچوب مقررات بتواند به نقش موثری که سرمایه‌گذاران حقیقی می‌توانند در مشارکت در اداره بازار بزرگ سرمایه داشته باشند، عمل کند. از این رو پیش‌بینی می‌شود در سال جاری کانون سهامداران حقیقی با شکلی جدید احیا شده و به فعالیت خود در بازار ادامه دهد.
پیشنهاد تشکیل کانون فارغ‌التحصیلان
وی از پیشنهاد تشکیل کانون فارغ‌التحصیلان حرفه‌ای بازار خبر داد و افزود: با توجه به رویکردهای صنفی و تخصصی که تشکل‌های خود انتظام بازار می‌توانند داشته باشند، یکی از پیشنهادهای شورای بورس، تشکیل کانون‌های خود انتظام جدید از جمله کانون فارغ‌التحصیلان حرفه‌ای است که می‌تواند به هدف اصلی سازمان که تقویت و توسعه زیرساخت‌های بازار سرمایه و به کارگیری ابزارهای جدید کمک کند؛ چرا که در حال حاضر در خارج از بازار سرمایه پتانسیل بسیار زیادی به لحاظ فارغ‌التحصیلان حرفه‌ای وجود دارد و افرادی که به لحاظ علمی با بازار سرمایه آشنا هستند و می‌توان از خلاقیت‌ها، دانش و نوآوری‌های آنان استفاده کرد، وجود دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی از فعال شدن کانون نهادهای سرمایه‌گذاری به عنوان یکی دیگر از تکالیف محول شده به سازمان بورس یاد کرد و گفت: در حال حاضر از بین تشکل‌های خود انتظام فعال در بازار، تنها کانون کارگزاران توانسته به صورت صنفی به اهداف اولیه خود برسد که بخش عمده‌ای از آن هم به دلیل عضویت ثابت کارگزاران و الزاماتی است که در این حوزه وجود دارد؛ اما کانون نهادهای سرمایه‌گذاری هنوز نتوانسته به اهداف خود برسد و دلیل آن را نیز در نوع تعامل و رابطه نهادهای سرمایه‌گذاری با سازمان بورس باید جست‌وجو کرد.
درخواست فعال شدن کانون نهادهای مالی
وی با اشاره به قانون جدید بازار سرمایه گفت: طبق قانون جدید، سازمان بورس باید بر تمامی نهادهای مالی نظارت کند و شاید دستورالعمل گزینش مدیران شرکت‌های سهامی عام و تایید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهادهای مالی، نقطه عطفی باشد بر فعال شدن هرچه بیشتر کانون نهادهای مالی؛ زیرا طبق این دستورالعمل نهادها می‌توانند رتبه‌بندی شوند. از این جهت این تشکل خود انتظام می‌تواند در سازماندهی نهادهای مالی بهتر از گذشته عمل کند.
موسسات رتبه‌بندی هم می‌آیند
وی از تشکیل موسسات رتبه‌بندی در بازار سرمایه به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی سازمان بورس یاد کرد و افزود: در حال حاضر مقدمات تدوین آیین‌نامه موسسات رتبه‌بندی در حال انجام است تا این موسسات به عنوان یک نهاد مالی بتوانند فعالیت کنند که بر این اساس رتبه‌بندی تمام ارکان بازار سرمایه می‌تواند از طریق همین موسسات که تحت نظر سازمان بورس اداره می‌شوند، انجام شود.
مهم‌ترین تکلیف سازمان در ۵ ساله جدید
دکتر پورابراهیمی از تاکید اعضای شورای بورس بر بازنگری نحوه پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه سخن گفت و خاطرنشان کرد: در مجمع سازمان بورس مهم‌ترین تکلیف تعیین شده برای هیات مدیره، بازنگری بورس در نحوه پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه بود؛ به نحوی که فرآیند پذیرش کمی سهل‌تر از شرایط فعلی شده و بنگاه‌های اقتصادی با سرعت هرچه بیشتری وارد بازار شوند.
وی با اشاره به پایان واگذاری‌های دولتی و اصل چهل و چهاری طی دوسال آینده گفت: تاکنون بخش عمده‌ای از افزایش ارزش بازار و حجم معاملات و در واقع بزرگی بازار ناشی از ورود و پذیرش شرکت‌های اصل چهل و چهاری بوده است، حال آنکه این واگذاری‌ها رو به اتمام است و اساسا ۹۵ درصد شرکت‌های اصل چهل و چهاری و بزرگ دولتی تاکنون وارد بازار شده‌اند، پس برای تحقق اولویت اصلی بازار سرمایه که توسعه هرچه بیشتر است، باید به دنبال شرکت‌های خصوصی رفت و سهامداران آنها را مجاب کرد که شرکت متبوع خود را در بازار سرمایه پذیرش کنند، البته این مهم مستلزم افزایش مزیت‌های ورود شرکت‌ها به بورس و فرابورس است.
مشاور اقتصادی سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی با بیان اینکه تنها مزیت فعلی پذیرش در بورس معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی است، گفت: به عقیده ما معافیت مالیاتی برای ترغیب شرکت‌های خصوصی برای پذیرش در بورس کافی نیست و لازم است سازمان بورس به دنبال مشوق‌های قانونی جدید برای شرکت‌هایی باشد که وارد بازار سرمایه می‌شوند.
مشوق‌های بورس افزایش می‌یابد
ابراهیمی پیگیری سیاست‌های تشویقی و سهل‌گیرانه را به عنوان دو تکلیف اصلی محول شده به سازمان بورس برای افزایش پذیرش‌ها در بازار سرمایه اعلام و تصریح کرد: به سازمان بورس پیشنهاد شد تا به دنبال مزیت‌هایی همچون تفاوت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با شرکت‌های عادی در تامین تسهیلات بانکی، تغییر تعرفه گمرکی برای شرکت‌های حاضر به بورس و ویژه‌تر شدن جوایز صادراتی شرکت‌های بورسی و فرابورس باشد و سازوکارهای قانونی آن را بررسی کند که به دست آوردن این مشوق‌ها به چه مجوزهایی از سوی دولت و مجلس نیاز دارد. افزون بر این، تکلیف شد که برای پذیرش شرکت‌ها، سازمان بورس سیاست‌ها و استراتژی‌های سهل‌گیرانه را در پیش گیرد که یکی از این استراتژی‌ها، تطبیق اساسنامه شرکت‌ها با اساسنامه تیپ بورس است و اساسا شرکت راه آسان‌تری را برای ورود به بازار سرمایه لازم باشد که طی کند.
کارمزد معاملات در آستانه بازنگری
این عضو شورای عالی بورس در ادامه اظهاراتش از تهیه گزارش مقایسه‌ای کارمزد معاملات بازار سرمایه ایران نسبت به دیگر کشورها سخن گفت و افزود: کارمزد معاملات در ایران به دلایلی همچون کوچک بودن و کم عمق بودن بازار بالاتر از دیگر کشورها است اما نزدیک به بورس‌های مشابه است، با این وصف، هرچند کارمزد معاملات در ایران بالاست؛ اما جمع درآمد معاملات در کشور پایین است که با بزرگ شدن بازار، کارمزد معاملات می‌تواند تغییر کند.
وی در برابر این سوال که آیا در سال‌جاری برنامه‌ای برای تغییر و بازنگری در کارمزد معاملات وجود دارد، گفت: در نخستین گام سازمان بورس بخشی از کارمزد معاملات را کاهش خواهد داد و در گام بعدی با بزرگ شدن کارگزاران و دیگر ارکان بازار و همچنین عمیق شدن معاملات سهام در کشور ایران، کارمزد معاملات می‌تواند مورد بازنگری قرار گیرد؛ هرچند در شرایط کنونی نیز تاکید گردانندگان بازار سرمایه بازنگری جدی در کارمزد معاملات است تا بازار سرمایه از جذابیت بیشتری برخوردار شود.
برنامه استراتژیک ۵ ساله در راه است
پورابراهیمی به تدوین برنامه استراتژیک سازمان بورس برای ۵ ساله دوم اشاره کرد و گفت: در مجمع سازمان بورس تاکید شد که برای اداره بازار سرمایه کشور در ۵ ساله دوم حیات سازمان بورس و اوراق بهادار برنامه راهبردی و استراتژیکی براساس افق چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور و برنامه پنجم توسعه تدوین شود که در این برنامه ۴ محور اصلی شامل نقاط ضعف، قوت، فرصت‌ها و تهدیدها به طور دقیق مورد بررسی و کارشناسی قرار گیرد.
وی گفت: در اداره بازار سرمایه باید چشم‌انداز ۵ ساله و حتی ۱۰ ساله را در نظر گرفت و در واقع نقشه راه بازار سرمایه را در افق بلندمدت ترسیم کرد تا راه آینده و چشم‌انداز آینده طبق مقررات پیش‌بینی شده، مشخص شود.
این مقام مسوول در شورای بورس با اشاره به تصویب چندین صفحه دستورالعمل و مقررات طی دوره نخست ۵ ساله فعالیت سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: خوشبختانه طی دوره نخست ۵ ساله ابتدای فعالیت بورس، در بازار سرمایه به لحاظ زیرساخت‌های قانونی، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها کارهای خوبی انجام شده و در حال حاضر خلائی از این بابت احساس نمی‌شود، اما ماموریت ویژه‌ای که در سال نخست دوره ۵ ساله دوم به هیات مدیره سازمان سپرده شده، اجرایی شدن فعالیت سایر بورس‌ها از جمله بورس نفت و انرژی است.
مشاور اقتصادی شستا با بیان اینکه با موقعیتی که ایران در منطقه دارد، تشکیل بورس انرژی و نفت ضروری است، گفت: به سازمان بورس تکلیف شد تا در سال‌جاری نسبت به ایجاد سازوکار لازم برای راه‌اندازی بورس نفت و انرژی اقدام کند و در چارچوب مشخصی که بورس کالا دارد، مقدمات ایجاد سایر بورس‌ها در این بازار فراهم شود.
بورس کالا به‌روزتر می‌شود
عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی از متحول شدن بورس کالا به عنوان یکی از خواسته‌های اصلی اعضای شورای بورس یاد کرد و گفت: برخلاف بورس و فرابورس، بورس کالا همچنان ساختار سنتی خود را حفظ کرده و با پیشرفت‌های رخ داده در بازار سرمایه فاصله دارد و هنوز سیستم معاملات و نوع معاملات به طور کامل به‌روز نشده است.
وی ۵ ساله دوم فعالیت سازمان بورس را دوره متحول شدن بورس کالا و ایجاد سایر بورس‌ها نامید و گفت: در این دوره بورس کالا با تمام گستردگی که در بخش‌های مختلف از جهت فلزات، آتی و کشاورزی دارد، متحول خواهد شد و یکی از تحولات ضروری بورس کالا تغییر نرم‌افزار و حتی سخت‌افزارهای کنونی است که با برخی استانداردها فاصله دارد.
وی قیمت‌گذاری دستوری در بورس کالا را مورد اشاره قرار داد و افزود: در بورس کالا فرآیند عرضه و تقاضا با مشکلاتی مواجه است، همچنین در شرایطی که کشور در حال تجربه طرح تحول اقتصادی و آزادسازی قیمت‌ها است، در برخی موارد در بورس کالا قیمت‌گذاری براساس نظامی خاص و دستوری انجام می‌شود که جای بازنگری دارد و اساسا این نوع قیمت‌گذاری با روح بورس کالا سازگار نیست.
بورس‌های ایرانی، خارجی می‌شوند
عضو شورای بورس تعامل و ارتباط با بورس‌های خارجی را دیگر تکلیف محول شده به هیات‌مدیره سازمان بورس در دوره ۵ ساله دوم ذکر کرد و افزود: شورای بورس، سازمان را مکلف کرده که در دوره جدید، ورود جدی به بورس‌های خارجی داشته باشد، به طوری که هم سازوکار پذیرش شرکت‌های خارجی در بورس ایران فراهم شده و هم شرکت‌های ایرانی بتوانند در بورس‌های خارجی پذیرش شوند.
وی به برنامه پذیرش شرکت ملی صنایع مس در بورس مالزی اشاره کرد و افزود: از سال‌ها قبل به دنبال مذاکراتی که با کشور مالزی در جریان بود، برنامه پذیرش شرکت ملی مس در بورس آن کشور در حال بررسی و انجام بود، اما برخی فشارهای سیاسی مانع این اتفاق مهم شد. وی افزود: برای پذیرش شرکت‌های ایرانی در بورس‌های خارجی یا بالعکس به زیرساخت‌های زیادی نیاز است و با توجه به برخی شرایط بین‌المللی به نظر می‌رسد که پذیرش شرکت‌های خارجی در بورس ایران راحت‌تر از پذیرش شرکت‌های ایرانی در بورس‌های خارجی است، بر این اساس لازم است هیات‌مدیره «سازمان» در دوره جدید، برنامه پذیرش شرکت‌های خارجی را به صورت جدی بررسی و دنبال کند، ضمن این که خوشبختانه برخی از مسائل بین‌المللی با توجه به تعاملات به وجود آمده با کشورهای مختلف در حال رفع شدن است.
این عضو شورای بورس گسترش حوزه ابزارهای مالی در بازار سرمایه را یکی دیگر از وظایف در نظر گرفته شده، برای هیات مدیره ابقا شده سازمان بورس عنوان کرد و توضیح داد: در حوزه ابزارهای مالی جدید خوشبختانه اتفاقات خوبی رخ داده و البته به کارگیری ابزارهای جدیدی هم مورد نیاز است. حتی با توجه به ظرفیت‌های تخصصی موجود و فارغ‌التحصیلان حرفه‌ای، امکان طراحی ابزارهای جدید مالی در بورس ایران فراهم است، از این رو به نظر می‌رسد در حوزه پوشش ابزارهای مالی باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری صورت گیرد و ابزارهای مالی جدید در بازار سرمایه ایران با توجه به ظرفیت‌های موجود به کار گرفته شود.
تاثیر ادغام وزارتخانه‌ها بر بورس
این مقام مسوول در بازار سرمایه در ادامه اظهاراتش در خصوص تاثیر ادغام ۸ وزارتخانه بر بازار سهام گفت: اگر بازار سرمایه با رویکردهای توسعه‌ای هدایت شود و همچنین اگر به لحاظ کلان به تصمیم‌های گرفته شده نگاه کرد، به این نتیجه می‌رسیم که این تحولات به نفع کل اقتصاد و بازار سرمایه است، چرا که در حال حاضر در دنیا صنایع، متولی دولتی ندارد و اساسا دولت وظایف حاکمیتی و نظارتی دارد و متولی، بخش خاصی نیست، در حالی که در کشور ما تصدی‌گری‌ها همچنان ادامه دارد.
وی گفت: ادغام وزارتخانه‌ها در راستای کوچک‌‌سازی دولت و رفع تصدی‌گری‌های دولت مناسب ارزیابی می‌شود و دولت می‌تواند در سطح فعالیت‌های کلان خود از این پس بهتر عمل کند، ضمن اینکه افزایش تحولات در تسریع روند خصوصی‌سازی‌ها و واگذاری‌ها، شفاف شدن اقتصاد و بزرگ شدن بازار اثرگذار خواهد بود.
پورابراهیمی با بیان اینکه تصدی دولت در بخش‌های مختلف با روح اصل ۴۴ همخوانی ندارد، گفت: به نظر می‌رسد با ادغام وزارتخانه‌ها و کاهش تصدی‌گری‌های دولت در بخش‌های مختلف تمام ارکان اقتصاد از جمله بازار سرمایه با اقتصاد شفاف‌تری روبه‌رو شوند و در عمل این اقدام را به فال نیک می‌گیریم. ضمن اینکه با این کار دیگر شاهد برخی موازی‌کاری‌ها و پارادوکس‌ها در انجام فعالیت‌های مشابه از سوی وزارتخانه‌ها نخواهیم بود.
ارسال نظر