با خرید نرم‌افزار از بورس کالا آغاز شد
شمارش معکوس برای راه‌اندازی «فیوچرز سهام» در خردادماه
حسن قالیباف اصل که با خبرنگار دنیای اقتصاد سخن می‌گفت، در برابر این سوال که راه‌اندازی معاملات آتی سهام در بورس تهران که قرار بود، در اردیبهشت ماه سال جاری آغاز شود، به کجا رسیده است؟ گفت: نرم‌افزار معاملات آتی سهام از بورس کالا خریداری شده و با توجه به مصوبه‌ای که از شورای عالی بورس دریافت شده، در صورت تایید و تکمیل دستورالعمل پذیرش و آییننامه معاملات توسط سازمان بورس، بازار اوراق آتی سهام برای نخستین بار در تاریخ ۴۳ ساله بورس تهران راه‌اندازی می‌شود، تا به این ترتیب معامله‌گران و فعالان بازار سرمایه با ابزارهای جدید، در بازارهای توسعه یافته‌تری بتوانند به دادوستد سهام بپردازند.
در حال بومی‌سازی هستیم
وی افزود: کار بومی‌سازی نرم‌افزار خریداری شده از بورس کالا در شرکت بورس در حال نهایی شدن است که با این وصف این بازار جدید با نرم‌افزاری کاملا بومی راه‌اندازی می‌شود تا بر این اساس در آینده بتوان ابزار مشتقه دیگر را در بازار سرمایه به کار گرفت.
چه شرکت‌هایی به فیوچرز راه می‌یابند؟
او در برابر این سوال که سهام چند شرکت در ابتدا در این بازار معامله می‌شود؟ گفت: در ابتدا بازار اوراق آتی سهام با ۵یا در نهایت ۱۰شرکت آغاز به کار می‌کند، اما این شرکت‌ها هنوز انتخاب نشده‌اند، ولی در مجموع شرکت‌هایی می‌توانند در این بازار فعالیت کنند که از نقدشوندگی لازم برخوردار بوده و کمتر در صف فروش و خرید سنگین قرار گیرند. همچنین معیارهایی همچون اندازه شرکت، سهم شناور آزاد و شفافیت نیز برای ورود به این بازار مهم است.
وی با متفاوت دانستن شرایط معامله در این بازار گفت: در بازار اوراق آتی سهام، درصد نوسان، حجم مبنا و آییننامه گره معاملاتی برای شرکت‌ها متفاوت از بازار معاملات عادی سهام خواهد بود، چرا که اساسا این بازار باید جذابیت خاص خود را داشته باشد و از طرفی دیگر شرکت‌های حاضر در این بازار از میان شرکت‌های برتر بورس تهران خواهد بود.
بازار آتی یک سال موقتی است
وی با اشاره به مهلت یک‌ساله بورس برای راه‌اندازی فیوچرز سهام گفت: بر اساس مجوزی که شورای عالی بورس ارائه داده، بازار معاملات آتی سهام یک سال به صورت موقت فعالیت خواهد کرد و پس از آن در صورت موفقیت فعالیت یک ساله، مجوز آن تمدید و بازار فیوچرز در ایران دائمی خواهد شد.
سخنگوی بورس با اشاره به موافقت کمیته فقهی سازمان بورس با راه‌اندازی این بازار گفت: از آنجا که معاملات آتی سهام در ایران متفاوت با بازارهای مشابه دیگر در جهان است و معامله بر اساس سهام و نه شاخص انجام می‌پذیرد، بنابراین از نظر شرعی مورد موافقت کمیته فقهی سازمان بورس قرار گرفته و نخستین بازار معاملات اوراق آتی سهام اسلامی خواهد بود.
قصه از کجا شروع شد؟
در همین رابطه معاون مطالعات اقتصادی و توسعه بازارهای شرکت بورس و اوراق بهادار تهران نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد جزئیات نحوه فعالیت بازار فیوچرز سهام را تشریح کرد. علی سنگینیان در تشریح تاریخچه راه‌اندازی بازار اوراق آتی سهام گفت: راه‌اندازی بازار مشتقه از برنامه‌های چند سال اخیر بورس تهران بوده است و همواره بازار سرمایه این نیاز را احساس می‌کرد که برای پوشش ریسک به ابزارهایی نیاز دارد و اساسا در بازار تک ابزاره، ابزارهایی برای پوشش ریسک وجود نداشت تا این که از اوایل دهه ۸۰، انگیزه راه‌اندازی بازار ابزار مشتقه در بازار سرمایه به وجود آمد، اما به عنوان اولویت اصلی به آن نگاه نشده بود و در سال ۸۸ هم راه‌اندازی این بازار به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی بورس مورد تاکید واقع شد و به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت.
وی با بیان اینکه مطالعات و کار کارشناسی برای به کارگیری ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه از سال گذشته تاکنون صورت گرفته است، گفت: در مطالعات انجام شده، تجربه‌های اتفاق افتاده در دنیا، ویژگی‌های ابزار قابل معامله و معاملات پایاپای مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن تهیه گزارشی 5جلدی جهت نیازسنجی و در نهایت ترسیم سازوکار اجرایی به کارگیری ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه ایران بود که بر این اساس طراحی‌های لازم صورت گرفت و بر همان مبنا از شورای عالی بورس درخواست مجوز شد.
مجوز فیوچرز یک ساله شد
وی با اشاره به موافقت کمیته فقهی سازمان بورس با راه‌اندازی این بازار گفت: در دنیا قراردادهای معاملات آتی بر مبنای شاخص طراحی می‌شود، اما در کشور ما مقرر شد که معاملات آتی بر مبنای سهام یا همان فیوچرز سهام صورت گیرد که از دیدگاه شرعی و فقهی مشکلی نداشته باشد، از این رو مجوزهای لازم از مراجع ذی‌ربط دریافت شد که در نهایت در سیزدهم اردیبهشت ماه سال 88، شورای بورس مجوز لازم را برای راه‌اندازی بازار اوراق آتی سهام صادر کرد.
معاون بورس با اشاره به موافقت شورای بورس با راه‌اندازی بازار اوراق آتی سهام گفت: در شرایطی که شورای بورس و کمیته فقهی سازمان بورس با راه‌اندازی بازار اوراق آتی سهام موافقت کرده بود، اما زیرساخت‌های لازم از جمله نرم‌افزار و دستورالعمل پذیرش و معاملات برای این بازار وجود نداشت که در ابتدا موجب شد ما روی نرم‌افزار فعلی بازار سهام کار کنیم و در نهایت مشخص شد که این نرم‌افزار پاسخگوی بازار آتی نیست و سیستم سپرده‌گذاری ویژه باید بر مبنای ابزار مشتقه تعریف شود. از همین رو نوشتن نرم‌افزار جدید در دستور کار قرار گرفت که این سناریو هم زمان‌بر بود که در نهایت با توجه به تجربه موفق اتفاق افتاده در بورس کالا در رابطه با معاملات آتی سکه، قرار شد که از نرم‌افزار بورس کالا استفاده کنیم، مشروط بر آنکه این نرم‌افزار در بازار سهام بومی شود.
فیوچرز سهام خرداد ماه استارت می‌خورد
وی گفت: مراحل بازنویسی و بومی‌سازی نرم‌افزار معاملات آتی سکه در بورس تهران در حال نهایی شدن است و پیش‌بینی می‌شود که این کار تا پایان اردیبهشت ماه در شرکت بورس نهایی شود و بازار اوراق آتی سهام نیز در اوایل خرداد ماه گشایش یابد.
علی سنگینیان در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به جدید بودن بازار اوراق آتی و پیچیدگی معامله در این بازار، اقدامات لازم برای آموزش کارگزاران و فعالان بازار برای آشنایی با معاملات آتی سهام صورت گرفته است؟ گفت: شرکت بورس قصد دارد در اردیبهشت ماه سال جاری دوره‌های آموزشی ویژه‌ای برای کارگزاران جهت Trading و برای فعالان بازار به منظور دادوستد در معاملات آتی برگزار کند.
انتخاب بانک پایاپای‌کننده بازار جدید
وی افزود: بانک پایاپای‌کننده معاملات آتی سهام، بانک سامان انتخاب شده و قرارداد آن در حال انعقاد است، از طرفی دیگر قرار است، دستورالعمل اجرایی انجام معاملات قرارداد آتی سهام ودستورالعمل پذیرش تا پایان این ماه نهایی شود تا در اوایل خرداد ماه طبق برنامه از قبل پیش‌بینی شده، بازار اوراق آتی سهام راه‌اندازی شود.
نوسان و حجم مبنای متفاوت در فیوچرز
وی در مورد شرکت‌ها و شرایط بازار اوراق آتی سهام گفت: نقدشوندگی، اندازه و سهام شناور آزاد به عنوان معیارهای پذیرش شرکت‌ها در فیوچرز سهام در نظر گرفته شده، از طرفی دیگر پیشنهاد شرکت بورس به سازمان، افزایش دامنه نوسان و تغییر حجم مبنا در معاملات آتی سهام است.
مناقصه بین‌المللی برای خرید نرم‌افزار
معاون بورس در ادامه از برگزاری مناقصه بین‌المللی برای خرید نرم‌افزار فیوچرز خبر داد و خاطرنشان کرد: بازار اوراق آتی سهام و به کارگیری ابزارهای مشتقه دیگر در این بازار نیازمند نرم‌افزار جامع‌تری است که در آینده‌ای نزدیک برای خرید آن مناقصه بین‌المللی برگزار می‌شود. از طرفی دیگر با توجه به این که پیش از این مذاکراتی با بورس ملی هند برای خرید نرم‌افزار انجام شده بود، بنا داریم تا در آموزش کارکنان، طراحی محصول و ابزارها و قوانین و مقررات دیگر، بورس این کشور طی تفاهم‌نامه‌ای به ما کمک کند.
قراردادهای آتی ۳ ماهه شد
وی دوره احتمالی در نظر گرفته شده برای معامله آتی سهام را 3 ماه عنوان کرد و گفت: در صورت تایید این دوره‌های معاملاتی، هر سهم سالانه در فیوچرز سهام 4 قرارداد خواهد داشت. از طرفی دیگر معامله‌گران باید 10درصد معامله را نقدی پرداخت و 90درصد آن هم «Leverage» خواهد بود که باید در پایان دوره 3 ماهه پرداخت شود. از این رو این شرایط که مشابه قراردادهای آتی طلا است، مورد استقبال سرمایه‌گذاران به ویژه معامله‌گران با دید کوتاه‌مدت قرار خواهد گرفت. وی از آپشن اختیار معامله به عنوان دیگر ابزاری یاد کرد که پس از خرید نرم‌افزار در مناقصه بین‌المللی در بورس تهران راه‌اندازی خواهد شد و افزود: در فاز دوم معاملات آتی سهام، نرم‌افزار خارجی در بورس تهران مستقر خواهد شد، تا دیگر ابزار مشتقه هم در بازار سرمایه متولد شوند.
ساعت معامله در بازار آتی سهام
معاون بورس در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر این که آیا ساعت کار معاملات آتی سهام خارج از ساعت معاملات بازار فعلی است؟ گفت: فیوچرز سهام قرار است معاملات خود را از ساعت 9 تا 12، همزمان با ساعت فعالیت فعلی بازار انجام دهد و معامله‌ای خارج از ساعت معاملات بورس انجام نمی‌شود، افزون بر این قیمت پایانی سهام، یا قیمت تسویه روزانه، معادل میانگین وزنی قیمت سهام در نیم ساعت آخر معاملات خواهد بود.
میهمانان بازار اوراق آتی سهام
گروه بورس- در حالی که مسوولان بورس در اظهارات خود اعلام کرده‌اند که هنوز شرکت‌هایی که وارد فیوچرز سهام می‌شوند، انتخاب نشده‌اند، شرکت بورس در اطلاعات مالی پیش‌بینی شده سال ۸۹ در بند درآمد قرارداد آتی آورده است: با توجه به برنامه بورس اوراق بهادار تهران مبنی بر راه‌اندازی قراردادهای اختیار معامله انتظار می‌رود بازار قراردادهای آتی سهام با معرفی حداکثر ۵قرارداد آتی فعالیت خود را آغاز کند و درآمد شرکت از محل کارمزد این نوع قرارداد با انتخاب ۵ سهم سایپا، پارسیان، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و صنعتی دریایی ایران طی یک سال از شروع معاملات به شرح جدول زیر باشد.
ارسال نظر