سید حسن مرتضوی کیاسری

ویژگی‌های توان فرسا در کار حسابرسی، که پیش‌تر به آن پرداخته شد، اثر چشمگیری بر ماندگاری حسابرسان در این حرفه دارد؛ به طوری که نگاهی به ترکیب نیروی انسانی در بسیاری از موسسه‌های حسابرسی، نشان‌دهنده نامتناسب بودن ترکیب نیرو‌ها از دیدگاه سابقه و تداعی‌کننده لشگر ژنرال‌های بدون سرباز است! این بی‌تناسبی، بر کیفیت کار، شیوه تعامل کارکنان، انتقال دانش و تجربه، روابط بین اعضای تیم‌های حسابرسی و به طور چکیده، بر کارآیی حسابرسی اثر منفی دارد. گریز پایی حسابرس‌های کم‌سابقه و نبود انگیزش‌های لازم، در آینده‌ای نزدیک حرفه را دچار بحران نیرو خواهد کرد و لازم است در این باره چاره‌اندیشی شود.

اگر چه تغییر در فرآیند تایید صلاحیت حسابداران رسمی‌تا حدود زیادی توانسته است به رفع این مشکل کمک کند، اما اثر بخشی آن به اندازه‌ای نبوده است که این انگیزش، بتواند آثار ضد انگیزه‌های فراوان این شغل را از بین ببرد.

آنچه که به روشنی در حسابرسان ماندگار دیده می‌شود، فقط علاقه به حرفه و امید به روزهای دور است و گرنه عامل‌های مادی و معیشتی حرفه، به هیچ وجه کمترین تاثیر را در این زمینه ندارند.

در این نوشتار جای پرداختن به آثار فراگیر ناشی از ناکارایی حسابرسی از جمله بر بازار سرمایه،تشخیص مالیات، تخصیص اعتبار بانکی و... نیست؛ اما حد اقل اقدام‌های زیر برای جنبه‌های شغلی حسابرسی، انتظار منطقی اهالی حرفه است: الف) طبقه‌بندی حسابرسی در گروه مشاغل سخت؛ ب)تسهیل در فرآیند تایید صلاحیت حسابداران رسمی‌ و در مقابل تاخیر در صدور گواهی صلاحیت (حق امضا) برای صدور گزارش، با برداشت از شیوه مرسوم در کشورهای پیش رو؛ ج) اجرایی شدن مقررات مربوط به الزامی‌شدن حسابرسی؛ د) گسترش حوزه اعتبار بخشی حسابرسان علاوه بر صورت‌های مالی.