دنیای اقتصاد- آخرین پیش‌بینی سود (زیان) خالص ۳۸صنعت فعال در بورس و ۳۳۹شرکت، برای دوره منتهی به ۳۱/۴/۸۸ از سوی مدیریت بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام شد که از کاهش بیش از ۱۵درصدی پیش‌بینی سود شرکت‌ها در سال ۸۸ در مقایسه با سال قبل حکایت دارد.«دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با کارشناسان علل این کاهش را که براساس برآوردهای رسمی صورت می‌گیرد، بررسی کرده‌است. در گفت‌و‌گوی دنیای اقتصاد با کارشناسان بررسی شد

عوامل کاهش سودآوری صنایع بورسی

گروه بورس - مجید اسکندری: آخرین پیش‌بینی سود (زیان) خالص ۳۸صنعت فعال در بورس و ۳۳۹شرکت، برای دوره منتهی به ۳۱/۴/۸۸ از سوی مدیریت بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام شد.

براساس این گزارش ۳۳۹شرکت در مجموع پیش‌بینی سود (زیان) خود را برای سال ۸۸، مبلغ ۱۰۳هزارو ۴۷۲تریلیون و ۷۳میلیارد ریال اعلام کرده‌اند.

این درحالی است که مجموع پیش‌بینی سود ۳۳۴شرکت در تاریخ ۳۰/۱۲/۸۷ مبلغ ۱۱۴هزارو ۶۰۹تریلیون و ۱۵میلیارد ریال اعلام شده بود.

آمار و ارقام فعلی در حالی ارائه شده است که به تعداد شرکت‌ها در سال جدید، پنج شرکت افزوده شده است. با این وجود مقایسه ارقام ۸۷ و ۸۸ نشان می‌دهد که پیش‌بینی سود شرکت‌های بورسی در سال جاری کاهش یافته است.

براساس گزارش موجود شرکت‌های ساسان، بانک تجارت، بانک صادرات، سرمایه‌گذاری سایپا و حفاری شمال به لیست شرکت‌های بورسی در سال ۸۸ افزوده شده‌اند که مجموع سود (زیان) آنها مبلغ ۶۸۶میلیارد تومان است.

اگر رقم اخیر را از سود سال ۸۸ کسر کنیم، کل سود مبلغ ۹۶هزارو ۶۱۵میلیارد ریال خواهد بود و این به معنای کاهش بیش از ۱۵درصدی پیش‌بینی سود شرکت‌ها در سال ۸۸ در مقایسه با سال قبل است.

صنایع برتر

بیشترین میزان پیش‌بینی سود در پایان ۴ماهه ابتدای سال جاری مبلغ ۱۷۶۹۶۰۳میلیارد ریال است که به صنعت خودرو و ساخت قطعات تعلق دارد. این صنعت با دارا بودن ۳۰شرکت فعال در بورس اوراق بهادار توانست بیشترین میزان پیش‌بینی سود را در ۴ماهه ابتدای امسال نصیب سهامداران کند.

این درحالی است که صنعت خودرو در سال گذشته با سودی معادل ۱۸۳۸۱۸۱ میلیارد ریال رتبه دوم را در بین صنایع بورس داشت.

براساس آمارهای موجود پیش‌بینی سود بانک‌ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی در ۴ماهه ابتدای سال جاری مبلغ ۱۶۲۳۰۳۱میلیارد ریال و در پایان اسفندماه سال گذشته مبلغ ۹۱۹۵۰۰میلیارد ریال بوده است.

بر این اساس در سال جاری بانک‌ها دومین و در سال گذشته سومین صنعت سود‌ده بورس بوده‌اند. در همین حال صنعت فلزات اساسی که در سال گذشته از لحاظ پیش‌بینی سود رتبه اول را دارا بودند، در سال جاری رتبه سوم را کسب کرده‌اند.

ارقام موجود حاکی است پیش‌بینی سود صنعت یاد شده در سال گذشته مبلغ ۲۴۲۲۶۱۱میلیارد ریال و در ۴ماهه سال جاری مبلغ ۸۷۳۴۰۰میلیارد ریال، اعلام شده است. در بین شرکت‌های بورسی، شرکت سایپا با اعلام مبلغ ۷۰۰۹۶۰میلیارد ریال، بالاترین سود را در بین ۳۳۹شرکت، پیش‌بینی کرده است. پس از سایپا، پالایش نفت اصفهان قرار دارد که سودی معادل ۶۲۱۸۴۱میلیارد ریال پیش‌بینی کرده است.

رتبه سوم پیش‌بینی سود به شرکت ملی صنایع مس ایران تعلق دارد. این شرکت پیش‌بینی سود خود را در پایان تیرماه جاری مبلغ ۳۸۹۶۴۳میلیارد ریال اعلام کرده است.

سایه بحران جهانی

درهمین رابطه عباس حقانی‌نسب کارگزار بورس مهمترین دلیل کاهش پیش‌بینی سود شرکت‌های بورسی را کاهش قیمت‌های جهانی دانست و گفت: در ابتدای سال ۸۷، قیمت‌های جهانی رشد سریعی داشت، حتی قیمت نفت در سه ماهه اول ۸۷ به شدت صعود کرد اما به دنبال این رشد قیمت، در نیمه دوم سال گذشته، قیمت‌ها کاهش یافت و رکود بر بازارها حاکم شد.وی افزود: شرکت‌های بورسی فعال در حوزه فلزات، نفت و پتروشیمی از کاهش قیمت‌های جهانی متاثر شدند و سود آنها کاهش یافت. در کنار این عامل، رکود بازار داخلی به ویژه بازار مسکن، حوزه تولید و حتی خدمات را با رکود مواجه ساخت.

حقانی‌نسب توضیح داد: تداوم رکود مسکن در صنایع مرتبط مانند صنعت فولاد سیمان و حتی بانک تاثیر گذاشت و موجب کاهش سود این شرکت‌ها نیز شد.وی خاطرنشان کرد: در صورت تداوم رکود جهانی و اجرای طرح تحول اقتصادی، کاهش سود شرکت‌ها از نیمه دوم ۸۸ شدیدتر خواهد شد.

این کارگزار بورس از سیاست‌های بودجه‌ای دولت به عنوان سومین عامل کاهش سود شرکت‌ها نام برد و گفت: استراتژی بودجه انقباضی دولت و سیاست کنترل و محدود کردن جریان نقدینگی تاثیر خود را به شکل کاهش سود در شرکت‌ها نشان داده است.

حقانی‌نسب در ادامه رکود صنعت خودرو را مورد توجه قرار داد و گفت: صنعت خودرو سال‌ها است که به یک صنعت غیررقابتی تبدیل شده است و به دلیل مونتاژ کاری تنها با افزایش قیمت و کنترل هزینه‌ها توانسته است، سودآور بماند اما در سال‌های اخیر شاهدیم که هزینه‌های مالی بر منافع سهامداران پیشی گرفته است.

از سوی دیگر تاثیر سیاست بر اقتصاد به ویژه در شرکت ایران‌خودرو و توسعه فعالیت‌های برون‌مرزی ایران‌خودرو موجب برگشت به گذشته شده است. وی ادامه داد: P/E پایین صنعت خودروسازی بیانگر نداشتن مزیت اقتصادی است، از سوی دیگر تورم موجود و افزایش هزینه‌ها در این صنعت، واردات، اشباع بازار داخلی، حذف محصول پر سود پیکان در ایران‌خودرو و اصلاح نشدن ساختار مالی ایران‌خودرو، بزرگترین خودروساز منطقه را با زیان روبه‌رو ساخته است.

صنعت بدون سود

همچنین شاهین چراغی عضو هیات‌مدیره کانون کارگزاران در گفت‌و‌گو با خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: تاثیرات بحران جهانی در صنعت خودروسازی ایران مساله بی‌تاثیر نیست و این درحالی است که مواد اولیه و فلزات اساسی که در صنعت خودروسازی ایران نقش مهمی دارند با افزایش مواجه شدند که کاهش سود را به دنبال داشت. وی در ادامه افزود: مواد اولیه شرکت‌های خودروسازی با نرخ‌های بالا خریداری شد و در حین فروش ضررهای زیادی را تحمیل کرد.

چراغی با بیان این‌که ریزش مواد اولیه در خودرو پیش‌بینی نشده بود به کاهش قیمت محصولات صنعت خودرو ایران اشاره کرد و اذعان داشت: از سه سال گذشته بازار خودرو ایران، سود را تجربه نکرده و بنابراین واردات خودرو و قیاس آن با خودروهای تولیدی جهان امکان‌پذیر نیست.

وی از عمده دلایل کاهش سود صنایع خودروسازی در کشور را نبود ذخایر لازم در شرکت‌های خودروسازی دانست و ادامه داد: باید ذخیره‌های لازم در حساب‌های ایران‌خودرو انجام می‌شد تا توان پرداخت سود افزایش یابد، اما نداشتن ذخیره مناسب به صنعت خودروسازی زیان وارد کرده است.

توزیع نامناسب درآمد نفت

در ادامه دکتر شاهین شایان آرانی به خبرنگار ما گفت: اقتصاد کشور ما در دو سه سال اخیر به یک اقتصاد انقباضی تبدیل شده به گونه‌ای که برای مهار تورم، نقدینگی کنترل شده و بانک‌ها نیز در ارائه تسهیلات محدود شده‌اند بنابراین تزریق پول به حوزه صنعت و تجارت کاهش یافته است.

وی افزود: تولید با مشکل مواجه شده، طرح‌های جدید راکد مانده و درآمدهای نفتی درست توزیع نشده است. این عوامل در کنار پدیده بحران مالی جهانی، بار منفی ایجاد کرده است و در فضایی اینچنین توقعی جز این نیست.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه تاکید کرد: اگر وضعیت اقتصادی ما همین باشد، وضعیت شرکت‌ها بدتر خواهد شد مگر اینکه انگیزش‌های اقتصادی فعال شود.

وی درباره بهبود وضعیت بازارهای جهانی و تاثیر آن بر بازار ایران گفت: از یک سال بعد، بازارهای آمریکا سیگنال‌های مثبتی را نشان خواهند داد و بازار اروپا نیز با تاخیر ۶ماهه بعد از آمریکا فعال خواهد شد اما این بازارها تاثیر چندانی بر بازار بسته ما نخواهد گذاشت و ما نباید به امید آنها بنشینیم. شایان‌آرانی تصریح کرد: مشکل بازار ما، داخلی است. حجم عظیمی از درآمد نفتی وارد شده اما درست توزیع نشده است. باید در زمان مناسب، برنامه‌ریزی منسجمی صورت گیرد که این کار زیاد سختی نیست.

عکس: حمید جانی‌پور