برخورد با تصویب سود بیش از توان پرداخت
سنا - به شرکت‌های بورسی توصیه می‌شود به منظور رعایت حقوق سهامداران و حفظ اعتماد آنان به میزان توان پرداخت، سود تقسیم کنند.

پرویز شیری‌زاده مدیر پیگیری امور تخلفات سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: با توجه به اینکه در فصل برگزاری مجامع عمومی‌‌سالانه شرکت‌های بورسی قرار داریم، به مدیران و سهامداران عمده شرکت‌ها توصیه می‌شود که درصورت نبود نقدینگی در شرکت و نداشتن توان پرداخت سود سهامداران در فرصت هشت ماهه یاد شده، طبق ماده ۲۴۱ قانون تجارت، تقسیم همه سود شناسایی شده شرکت را تصویب نکنند و با توجه به نقدینگی شرکت و فقط تا حدودی که امکان تقسیم سود برای شرکت امکانپذیر است، در مجمع تصمیم‌گیری کنند.
وی افزود: سازمان بورس به تخلفات شرکت‌هایی که سود تقسیمی‌‌خود را ظرف مهلت هشت ماهه قانونی به سهامدارانشان پرداخت نکنند، رسیدگی خواهد کرد. بر اساس اظهارات مدیران شرکت‌ها در جلسات رسیدگی به تخلفات، فشار سهامدار عمده یا خرد در مجمع یا فشار شرکت هلدینگ، شرکت را مجبور می‌کند تمام سود شناسایی شده را در مجمع تقسیم کند و تذکرات مدیران شرکت مبنی بر عدم وجود نقدینگی کافی در حساب‌های شرکت، جواب قانع‌کننده‌ای برای سهامداران حاضر در مجمع نیست. با وجود اینکه این پاسخ نمی‌تواند یک جواب محکمه پسند برای مدیران متخلف باشد.
شیری‌زاده یادآور شد: برخی مدیران شرکت‌ها برای اینکه عملکرد خود را موفق جلوه دهند و نشان دهند که چه میزان سود ایجاد کرده‌اند، بی‌میل نیستند که سود قابل توجهی را در مجمع تقسیم کنند.
در حالی که تقسیم سود در مجمع و توزیع نکردن آن منجر به اختلالاتی در بازار می‌‌شود و از سوی دیگر منجر به سلب اعتماد سهامداران خواهد شد.
وی سپس گفت: پس از گذشت مدت هشت ماهه قانونی، سهامداران به هر وسیله‌ای متوسل می‌‌شوند تا بتوانند سود خود را از شرکت دریافت کنند. شکایت در سازمان بورس یا مراجعه به اداره کل پاسخگویی به شکایات وزارت اقتصاد یا اقامه دعوی در دادگاه یا سایر مراجع قانونی دیگر نخستین اقدامی‌‌است که به ذهن سهامدار (به خصوص سهامدار حقیقی و جزء) می‌‌رسد و این سیل شکایات از لحاظ زمانی هزینه‌‌هایی را به مراجع مذکور تحمیل می‌‌کند و نارضایتی و عصبانیت سهامداران را به دنبال دارد.
شیری‌زاده خاطرنشان کرد: در اینصورت، دیگر نباید از چنین سهامدارانی انتظار داشت که با وجود دریافت نکردن سود سالانه، در افزایش سرمایه‌های آتی شرکت نیز مشارکت کنند و پول به حساب شرکت واریز کند.
با اندکی پرس و جو در میان سهامداران جزء و حقیقی می‌‌توان دریافت که سهامداران ناراضی در افزایش سرمایه‌های شرکت‌ها شرکت نمی‌کنند و به هر قیمتی سعی دارند سهام خود را بفروشند و در زمینه دیگری سرمایه‌‌گذاری کنند.
وی در ادامه گفت:‌سهامدار در بازار سرمایه دو نوع منفعت به دست می‌‌آورد: یکی به دست آوردن مابه‌التفاوت قیمت اسمی‌‌و قیمت بازار سهم (Gain) و دیگری دریافت سود در مجمع (Dividend). تعداد سهامدارانی که سود نوع دوم را انتخاب می‌‌کنند و سهام شرکتی را به امید دریافت سود در مجمع خریداری می‌‌کنند، زیاد است، از این رو با یک دید آسیب شناسی می‌‌توان به راحتی به این نکته پی برد که یکی از ریشه‌های بی‌اعتمادسازی در بازار سرمایه، تخلف شرکت‌ها در پرداخت به موقع سود سهام به سهامداران است. همچنین برخورد نامناسب بخش امور سهام برخی شرکت‌ها با سهامداران که مخالف قاعده تکریم ارباب رجوع است بر این بی‌اعتمادی دامن می‌‌زند. به طوری که برخی سهامداران در شکایات خود به این نوع رفتارها و برخوردها نیز اشاره می‌کنند.
مدیر پیگیری تخلفات سازمان بورس تاکید کرد: شرکت‌های بورسی باید بدانند که سهامداران آنان بخشی از سرمایه شرکت را تامین کرده‌اند و مالک بخشی از دارایی‌های شرکت هستند و مدیران شرکت در واقع نمایندگان همان سهامداران هستند که با دریافت حقوق، شرکت آنان را اداره می‌‌کنند و باید حقوق سهامداران را به طور یکسان رعایت کنند.
شیری‌زاد در پایان گفت: به کلیه مدیران و سهامداران عمده شرکت‌های بورسی توصیه می‌‌شود از توزیع سودی که قدرت پرداخت آن را به سهامداران ندارند خودداری کنند، درغیر این صورت به علت ایجاد بی‌اعتمادی در بین سهامداران و تضییع حقوق سرمایه‌گذاران، مطابق مقررات با آنان برخورد خواهد شد. بدیهی است در کنار وظایف نظارتی سازمان بورس درخصوص رسیدگی به تخلفات شرکت‌های بورسی و مدیران آنها، حق طرح شکایت توسط سهامداران در محاکم قضایی به موجب قانون تجارت به قوت خود باقی است.