شروین شهریاری

بورس تهران در هفته جاری رشد پیوسته‌‌ای را تجربه کرد، به نحوی که شاخص کل در پایان هفته کاری موفق به ثبت بازدهی ۴/۱‌‌درصدی شد. محرک اصلی بورس تهران در حال حاضر تحولات در بازارهای جهانی است و تاثیرپذیری سرمایه‌‌گذاران از تغییرات در این حوزه در معاملات روزانه مشهود است. در این میان، مهمترین عامل کلان موثر بر وضعیت اقتصاد کشور، قیمت نفت است که با تغییر جریان نقدینگی ورودی به کشور نقش اساسی در تعیین روند اقتصادی ایران و درپی آن بازار سرمایه دارد. از سوی دیگر، تغییرات قیمت نفت معرف روند حاکم بر بازار سایر مواد خام نیز هست که این مساله برای بورس تهران که سهام شاخص آن وابستگی زیادی به نرخ‌‌های جهانی دارد، مهم تلقی می‌‌شود. بدین ترتیب وضعیت کنونی بازار سرمایه را می‌‌توان به ترازویی تشبیه کرد که در آن کفه امیدواری سرمایه‌‌گذاران نسبت به تحولات مثبت در بازارهای جهانی سنگین‌‌تر است.

بازگشت تجارت

بانک تجارت در هفته جاری تحت تاثیر حامیان خود شاهد بازگشت سریع قیمت سهام به سطوح زمان قبل از انتخابات بود. بنابراطلاعات قبلی، این شرکت با احتمال تقسیم سود ۱۷ تومانی در مجمع پیش رو مواجه است. در این گروه بانک سینا نیز با اعلام دعوت به مجمع شاهد بازیابی تعادل در معاملات خود بود. گزارش ۱۲ ماهه بانک سینا تاکنون منتشر نشده و شایعات متناقضی در خصوص رقم سود محقق شده «وسینا» در سال ۸۷ به گوش می‌‌رسد.

سهام گروه سنگ آهن به همراه هلدینگ‌‌های وابسته (سرمایه‌‌گذاری معادن وفلزات و امید) نیز در اواخر هفته مجددا مورد توجه قرار گرفته اند. سهام این گروه در حال حاضر در معرض ریسک‌های سیستماتیک متعددی قرار دارند. از یک سو حرکت کم سابقه چین در زمینه خرید سنگ‌آهن و رشد تولید و مصرف فولاد باعث ایجاد اطمینان از ثبات یا افزایش قیمت این محصول در کوتاه مدت شده است و از سوی دیگر، اختلاف ۴۰‌‌درصدی قیمت مورد نظر تولیدکنندگان سنگ‌آهن داخلی و مصرف‌‌کنندگان (فولادسازان) کماکان به صورت یک ابهام جدی بر وضعیت این شرکت‌‌ها سایه افکنده است. این در حالی است که در تحولی دیگر، عدم تسویه حساب از سوی فولادسازان، منجر به رشد قابل ملاحظه مطالبات و حساب‌‌های دریافتنی شرکت‌‌های سنگ آهنی شده است که این مساله در صورت تداوم می‌‌تواند مشکلات نقدینگی برای آنها ایجاد کند.

سیمانی‌های منفی!

سهام برخی شرکت‌‌های سیمانی (نظیر شرق، بهبهان، شاهرود و...) این هفته را با نوسانات منفی به پایان بردند، این در حالی است که به‌رغم احتمال مازاد عرضه در سال جاری، فعالان بازار مصرف از بهبود نسبی تقاضا در بازار و کاهش موقتی عرضه از سوی کارخانجات در مقطع زمانی فعلی خبر می‌‌دهند. مطالعه صورت‌‌های مالی برخی ازشرکت‌‌های این گروه ( به عنوان مثال در مورد سیمان کردستان ، بهبهان و دورود) نیز نشان می‌‌دهد که در فصل اوج رکود (زمستان) فروش داخلی سیمان این کارخانجات با افت چشمگیری مواجه نشده است.

«فولاد» از دیگر نمادهایی بود که کاهش قیمت هفتگی را تجربه کرد، این در حالی است که عرضه هفته جاری محصولات مبارکه در بورس کالا با افزایش تقاضا و رشد قیمت همراه بود. این رشد قیمت حدود ۲۰‌‌درصدی باعث شد تا قیمت محصولات گرم و سرد مبارکه به ترتیب در محدوده فراتر از ۵۰۰ تومان و ۶۰۰ تومان در هر کیلو قرار گیرند. برآوردهای بنیادی نشان می‌‌دهد که درصورت ثبات کنونی قیمت‌‌های ورق، افزایش حداقل ۵۰‌‌درصدی نسبت به پیش‌‌بینی EPSا ۲۲۳ریالی کنونی برای «فولاد» دور از دسترس نیست. البته اجرای طرح تحول اقتصادی نیز کماکان به عنوان یک ریسک سیستماتیک مهم بر وضعیت شرکت موثر است.

تعدیل «فملی»

تعدیل پیش‌‌بینی درآمد هر سهم ملی مس از ۵۱۷ ریال به ۶۷۳ ریال در سال ۸۸ از رویدادهای مهم هفتگی بود. افزایش حجم تولید و فروش برخی محصولات نظیر کنستانتره مس و ته پاتیل منجر به افزایش درآمد فروش شرکت شده است. از سوی دیگر افزایش قیمت میانگین فروش مس از ۴۰۰۰ دلار به ۴۲۰۰ دلار در بودجه جدید نیز دومین عامل موثر در جهت افزایش سودآوری «فملی» نسبت به پیش‌‌بینی قبلی بوده است. این در حالی است که قیمت اخیر فروش محصولات شرکت در بورس کالا حداقل ۱۰۰۰ دلار به ازای هر تن بیشتر از نرخ ۴۲۰۰ دلار است. برآوردهای بنیادی نشان می‌‌دهد که هر ۱۰۰دلار افزایش نرخ فروش مس می‌‌تواند حداقل ۳۰ ریال بر درآمد خالص هر سهم موثر باشد. البته این افزایش قیمت فروش باید به صورت «میانگین سالانه» محقق شود و در خصوص تغییرات مقطعی و روزانه قیمت مس معتبر نخواهد بود.

خودرویی‌های پرتحرک!

به نظر می‌‌رسد در نمادهای خودرویی شرکت‌‌های حقوقی به شدت مترصد عرضه سهام هستند. حجم تغییر مالکیت از سمت حقوقی به حقیقی در گزارش‌های بورس نیز صحت این فرضیه را تایید می‌‌کند.

در هفته جاری در نماد «خساپا»؛ سرمایه‌‌گذاری سایپا و سرمایه‌‌گذاری رنا حرکت اولیه بازار در راستای تقویت تقاضا را با عرضه‌‌های سنگین مواجه ساختند. در نماد «خبهمن» نیز شرکت‌‌های وابسته به غدیر عرضه‌‌های قابل توجهی را صورت دادند. به نظر می‌‌رسد مجموعه غدیر در حال حاضر رویکرد تامین نقدینگی از محل فروش سهام را تعقیب می‌‌کند. در نماد «دلقما» شرکت سرمایه‌‌گذاری صبا تامین کماکان به خرید سهام (که از برهه زمانی قبل از مجمع آغاز کرده) ادامه می‌‌دهد. این مساله منجر به تقویت نسبی معاملات سهام دارویی لقمان شده است.

سرمایه‌‌گذاری البرز نیز در این هفته با حمایت زیرمجموعه خود (اعتلای البرز) با رشد تقاضا و حجم معاملات راهی مجمع سالانه خود شد. منصوب شدن اعضای هیات پذیرش «فرابورس» از جمله تحولات جنبی بازار سرمایه در هفته جاری بود. بدین ترتیب فرابورس عملا یک گام دیگر به مرحله آغاز رسمی‌‌فعالیت خود نزدیک‌‌تر شد. افتتاح فرابورس گامی ‌‌مهم در جهت توسعه بازار مالی کشور به شمار می‌‌رود. با توجه به شرایط آسان‌‌تر پذیرش شرکت‌‌ها در فرابورس، انتظار می‌‌رود آغاز به کار آن فعالان بازار سرمایه را با یک تجربه کاملا جدید مواجه کند که در آن انتخاب‌های سرمایه‌‌گذاری به میزان بیشتری افزایش یابد. البته مساله ریسک بیشتر معاملات در این بازار نیز باید مد نظر سرمایه‌‌گذاران قرار گیرد. تصویب یک فوریت بررسی لایحه «توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید» در مجلس از دیگر وقایع مهم هفته بود. این لایحه در صورت تصویب با مختصات کنونی آثار مثبتی بر وضعیت بازار سرمایه خواهد داشت. حذف مالیات بر ارزش افزوده سهام و معافیت مالیاتی مضاعف برای شرکت‌‌های با سهام شناور ۲۰‌‌درصد از جمله مواردی هستند که آثار کوتاه مدت مثبت بر وضعیت شرکت‌‌ها و فعالان بازار دارند. از سوی دیگر قانونمند شدن فعالیت نهادهای مالی (نظیر صندوق‌‌های مشترک، بازنشستگی و ...) نیز از دیگر مواردی است که می‌‌تواند منجر به رشد ظرفیت بازار سرمایه کشور و توسعه آن در افق زمانی بلند مدت شود.